Ngày 27/2, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ (TTCP) Nguyễn Văn Thanh ký ban hành thông báo kết luận thanh tra trách nhiệm của UBND tỉnh Lạng Sơn trong việc thực hiện pháp luật về thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng và quản lý đất đai giai đoạn 2010 - 2017.

Một căn biệt thự tỏng khu đô thị Phú Lộc. (Ảnh: BVPL).

Dự án "khu đô thị triệu đô" điều chỉnh 17 lần theo ý nhà đầu tư

Theo kết luận vừa được TTCP ban hành, Dự án khu đô thị mới Phú Lộc được Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương thực hiện theo hình thức sử dụng quỹ đất để tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng và chỉ đạo UBND tỉnh Lạng Sơn làm thủ tục thu hồi, giao đất để thực hiện dự án, thực hiện cơ chế tài chính trong việc thu tiền sử đụng đất.

Tuy nhiên sau khi được Thủ tướng chấp thuận, UBND tỉnh Lạng Sơn không thực hiện nghiêm túc theo chỉ đạo của Thủ tướng, không chấp hành các quy định của pháp luật để triển khai nên việc tổ chức có thực hiện có hàng loạt sai phạm.

"UBND tỉnh Lạng Sơn không lập báo cáo xin phép đầu tư để lấy ý kiến bằng văn bản của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính và các bộ, ngành, địa phương có liên quan đến dự án để báo cáo Thủ tướng cho phép đầu tư là trái với quy định", kết luận thanh tra nêu.

Mặc dù chưa được Thủ tướng cho phép đầu tư nhưng UBND tỉnh Lạng Sơn vẫn chỉ đạo các cơ quan chức năng căn cứ vào đồ án quy hoạch Khu đô thị mới Phú Lộc chia tách thành các dự án thành phần gồm: Khu đô thị Phú Lộc I, II, III, IV để lập báo cáo nghiên cứu khả thi như một dự án đầu tư độc lập.

Sau khi chia tách các dự án thành phần, UBND tỉnh Lạng Sơn không tổ chức đấu thầu công trình, đấu giá đất để lựa chọn nhà thầu, vi phạm các quy định của Bộ Tài chính và Chính phủ về đấu thầu.

"UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi, giao nhà đầu tư thực hiện dự án Khu đô thị Phú Lộc I,II,III,IV khi chưa được Thủ tướng chấp thuận, cho phép thực hiện là trái thẩm quyền. Trách nhiệm của các sai phạm thuộc Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn; Phó chủ tịch phụ trách lĩnh vực; Giám đốc các sở Xây dựng, TN&MT; Tài chính thời kỳ 2001 - 2005", TTCP chỉ rõ.

Cũng theo TTCP, mặc dù đã phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi (kèm hồ sơ bản vẽ qui hoạch chi tiết  các Khu đô thị Phú Lộc I, II, III, IV) vào năm 2004 và giao 4 nhà đầu tư thực hiện. 

Tuy nhiên, sau đó UBND tỉnh đã tiến hành thẩm định, phê duyệt điều chỉnh qui hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 khu đô thị Phú Lộc I + II là 11 lần, khu đô thị Phú Lộc III là 5 lần, khu đô thị Phú Lộc IV là 17 lần.

Sau điều chỉnh, diện tích đất ở tại các khu đô thị Phú Lộc I, II, III, IV tăng 77.065m2; diện tích đất cây xanh (bao gồm đất thể dục thể thao, vui chơi giải trí) giảm 74.956m2 so với quy hoạch chi tiết đã được UBND tỉnh phê duyệt trước đó. 

TTCP xác định việc điều chỉnh qui hoạch nêu trên của UBND tỉnh dựa vào đề nghị của các nhà đầu tư.

Đặc biệt, TTCP cho rằng, UBND tỉnh Lạng Sơn áp dụng cơ chế tài chính theo hình thức thực hiện dự án thu 12% quĩ đất ở sau khi thực hiện xong dự án là trái quy định về thanh toán, hạch toán và quản lý tiền thu được từ quỹ đất tạo vốn đầu tư xây dựng hạ tầng.

Thu hồi đất, không thông báo cho dân

Để thực hiện dự án, UBND tỉnh Lạng Sơn thu hồi gần 142.000m2 đất cho khu đô thị Phú Lộc I và 323.000m2 đất cho khu đô thị Phú Lộc IV, là trái thẩm quyền. Tại Khu đô thị Phú Lộc II, III và các nút giao thông đã không lập các phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng...

Các quyết định thu hồi đất cũng không tuân thủ quy định nên khi kê khai không xác định được căn cứ để xét duyệt tái định cư. Sau 14 năm triển khai, các dự án thành phần cũng không đạt tiến độ. Đáng chú ý, UBND tỉnh Lạng Sơn đã ban hành các quyết định giao quỹ đất ở tại dự án cho nhà đầu tư dự án để chuyển nhượng.

Cụ thể, tại khu đô thị Phú Lộc I và II, UBND tỉnh này ra 10 quyết định giao cho nhà đầu tư 477 ô đất có tổng diện tích 49.000m2 quỹ đất ở. Đến nay, nhà đầu tư này đã chuyển nhượng 391/477 ô, thu hơn 153 tỷ đồng.

Tại dự án khu đô thị Phú Lộc IV, UBND tỉnh ban hành 35 quyết định, giao cho nhà đầu tư 797 ô đất, nhà đầu tư đã chuyển nhượng hết, thu 480 tỷ đồng. Theo kết luận thanh tra, việc giao đất ở thuộc dự án cho nhà đầu tư để bán nhưng không thu tiền sử dụng đất là trái quy định luật Đất đai, gây thất thu cho ngân sách.

Thu hồi quỹ đất 12% và số tiền trên 141 tỷ đồng

Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Lạng Sơn thu hồi quỹ đất 12% ngay sau khi có mặt bằng sạch và cơ sở hạ tầng theo quy định đối với Dự án Khu đô thị mới Phú Lộc I, II (phải bàn giao cho tỉnh 11.285m2), Dự án Khu đô thị mới Phú Lộc III (3.406m2).

Ban hành quyết định thu hồi đối với diện tích sân thể thao tennis và mặt nước hồ Lao Ly tại Khu đô thị Phú Lộc IV để quản lý, sử dụng theo đúng mục đích.

Về xử lý kinh tế, cơ quan thanh tra yêu cầu thu hồi số tiền trên 141,7 tỷ đồng của Công ty Bất động sản Hà Nội nộp ngân sách tỉnh liên quan đến việc cho thuê đất xây dựng Văn phòng và Ki-ốt kinh doanh tại Khu đô thị Phú Lộc IV nhưng chậm ký hợp đồng thuê đất.

Yêu cầu UBND tỉnh Lạng Sơn chấm dứt việc bố trí tái định cư không phù hợp với quy định của pháp luật và điều chỉnh cơ chế, chính sách tái định cư theo đúng quy định.

Đồng thời làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND tỉnh, các sở, ngành các thời kỳ liên quan đến sai phạm để có hình thức xử lý kỷ luật phù hợp hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định.

Khánh Linh