Cụ thể, đến cuối tháng 8/2019, vốn điều lệ của toàn hệ thống đạt 591.8 nghìn tỷ đồng, tăng 2.57% so với cuối năm 2018 và tăng 15.5% so với cuối năm 2017; vốn chủ sở hữu của toàn hệ thống đạt 856.1 nghìn tỷ đồng, tăng 12.3% so với cuối năm 2018 và 29.7% so với cuối năm 2017. Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) ở mức 11.9%.

Việc triển khai Basel II được tập trung thực hiện để đáp ứng các thông lệ quốc tế về an toàn vốn. Về mục tiêu có ít nhất 12-15 NHTM áp dụng thành công Basel II (phương pháp tiêu chuẩn trở lên), đến nay 17 NHTM (15 NHTM trong nước, 02 ngân hàng 100% vốn nước ngoài) đã có văn bản đăng ký áp dụng Thông tư số 41/2016/TT-NHNN trước thời hạn hiệu lực, trong đó 11 NHTM đã có Quyết định chấp thuận của Thống đốc NHNN gồm: Vietcombank, VIB, OCB, MB, VPBank, TPBank, ACB, Techcombank, MSB, HDBank, ShinhanBank.

Quy mô hệ thống các TCTD tiếp tục tăng: Đến cuối tháng 8/2019, tổng tài sản của hệ thống các TCTD đạt 11.81 triệu tỷ đồng tăng 6.7% so với năm 2018 và tăng 18.8% so với cuối năm 2017.

Báo cáo Chính phủ gửi đến Quốc hội cũng báo cáo về hoạt động đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp trong phạm vi toàn quốc có một mục riêng về tình hình tài chính và kết quả hoạt động kinh doanh của khối ngân hàng thương mại nhà nước.

Gồm, Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam (Vietinbank); Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV); Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam (Vietcombank) và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank).

Theo báo cáo, đến 31/12/2018 tổng tài sản cuả khối này đạt 4.785.986 tỷ đồng, tăng 341.419 tỷ đồng (7,7%) so với 31/12/2017.

Nguồn vốn chủ sở hữu đạt 232.324 tỷ đồng, tăng 21.216 tỷ đồng (10,1%) so cuối năm 2017.

Vốn điều lệ 138.077 tỷ đồng, trong đó vốn nhà nước góp là 141.024 tỷ đồng. Gồm, Ngân hàng BIDV 32.573 tỷ đồng; Ngân hàng Vietcombank là 27.743 tỷ đồng; Ngân hàng Vietinbank là 24.001 tỷ đồng; riêng Ngân hàng Agribank vốn chủ sở hữu là 56.707 tỷ đồng; vốn điều lệ là 30.473 tỷ đồng.

Dư nợ cho vay khách hàng đạt 3.443.124 tỷ đồng, tăng 418.774 tỷ đồng (13,8%) so với 31/12/2017.

Nợ xấu (theo quy định tại thông tư 02/2013/TT-NHNN) năm 2018 là 53.294,7 tỷ đồng, chiếm 1,35% so với tổng nợ, tỷ lệ tăng 0,15% so cuối năm 2017.

Vốn huy động từ tiền gửi của khách hàng, đạt 3.704.484 tỷ đồng, tăng 390.484 tỷ đồng (11,8%) so với 31/12/2017.

Về kết quả kinh doanh, Chính phủ cho biết lợi nhuận trước thuế riêng lẻ đạt 40.852 tỷ đồng, tăng 8.587 tỷ đồng (26,6%) so cuối năm 2017.

Chỉ tiêu ROA (lợi nhuận sau thuế/Tổng tài sản) và ROE (lợi nhuận sau thuế/vốn chủ sở hữu) riêng lẻ tương ứng là 0,68 % và 14,1%.

Theo số liệu báo cáo, các ngân hàng không vi phạm các quy định về tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu; tỷ lệ khả năng chi trả; tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn sử dụng cho vay trung, dài hạn; tỷ lệ cho vay so tổng tiền gửi; tỷ lệ đầu tư trái phiếu Chính phủ bình quân; tỷ lệ cấp tín dụng để đầu tư kinh doanh cổ phiếu so vốn điều lệ, Chính phủ thông tin.

Số liệu thu từ đầu tư, góp vốn mua cổ phần và đầu tư dài hạn năm 2018 của các Ngân hàng thương mại Nhà nước cũng được Chính phủ thông tin, cụ thể  đạt 3.015,5 tỷ đồng. Trong đó, VietinBank  523 tỷ đồng; BIDV 2018 đạt 273 tỷ đồng, trong đó thu từ cổ tức đạt 221 tỷ đồng; và  Vietcombank đạt 2.219,5 tỷ đồng, cổ tức cho cổ đông còn lại là 657,1 tỷ đồng.

Các ngân hàng khối này cũng thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước. Đến cuối năm 2018, số nộp thuế của cả khối Ngân hàng thương mại nhà nước vào ngân sách nhà nước là: 8.908,4 tỷ đồng, trong đó Vietinbank đạt 2.190 tỷ đồng; BIDV đạt 3.090 tỷ đồng; Vietcombank đạt 2.219,48 tỷ đồng và Agribank đạt 1.409 tỷ đồng.

Khẳng định vốn đầu tư Nhà nước tiếp tục được bảo toàn và sinh lời, báo cáo cho biết vốn chủ sở hữu tăng khoảng 10,1%  so với cuối năm 2017, trong đó vốn điều lệ tăng nhẹ 119 tỷ đồng (0,1%) so cuối năm 2017.

Báo cáo cũng nêu rõ, hiện nay, phương án tăng vốn cho các ngân hàng thương mại nhà nước đang tiếp tục được trình Thủ tướng Chính phủ để xem xét, quyết định. Với thực trạng tài chính như hiện tại và nhu cầu vốn tự có để đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo quy định, nhu cầu tăng vốn điều lệ của các ngân hàng thương mại Nhà nước là rất cấp thiết, đặc biệt trong thời gian tới, các ngân hàng thực hiện áp dụng chuẩn Basel II theo thông tư 41/2016/TT-NHNN và đáp ứng tiêu chuẩn của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế nhằm giữ mức xếp hạng tín nhiệm hiện tại.

Đây cũng là khó khăn đã được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước kiến nghị đi kiến nghị lại với Quốc hội.

Khánh Linh (T/h)