Sau 2 năm bị giam giữ ở Trung Quốc, anh L.V.K (SN 1994), trú xã Tân Thành, huyện Thường Xuân (Thanh Hoá) mới được trao trả về Việt Nam hồi tháng 3/2021. Trở về quê nhà, anh K. vẫn chưa thôi bàng hoàng khi nhớ lại những tháng ngày khó khăn đã trải qua trên đất khách.

Hoàn cảnh gia đình khó khăn, lại không có trình độ bằng cấp gì, K. không tìm được công việc ổn định. Trong lúc đang loay hoay tìm lối mưu sinh thì K. được một người quen qua mạng xã hội rủ rê sang Trung Quốc làm thuê với lời hứa hẹn thu nhập cao.

Không hề suy tính, K. rủ thêm 3 người bạn cùng làng khăn gói lên đường, đó là vào tháng 2/2019. Họ đi xe ô tô khách đến biên giới Lạng Sơn, gặp người đàn ông đã quen qua mạng. Người này dẫn nhóm của K. đi xuyên đêm, sau nhiều giờ đi bộ băng rừng, trèo đèo lội suối thì họ đến địa phận Trung Quốc lúc trời gần sáng.

Anh K. được trao trả về Việt Nam sau 2 năm bị giam giữ ở nước bạn

Nhóm của K. được đưa lên xe ô tô đi sâu vào trong nội địa. Khi chuyến xe đang di chuyển trên đường thì bị cơ quan chức năng nước sở tại chặn lại. Do không có giấy tờ tùy thân, giấy phép nhập cảnh nên anh K. cùng số người trên xe bị bắt đưa đi giam giữ.

Không lường trước được tình huống này, K. và nhóm bạn vô cùng hoảng loạn.

“Chúng tôi không biết tiếng Trung, càng không có cách nào liên lạc về với gia đình. Lúc đó chỉ cầu mong may mắn sống sót để trở về thôi”, K. nhớ lại.

Trong suốt 2 năm, nhóm của K. bị đưa đi giam giữ ở 4 nơi khác nhau. Ở quê nhà, gia đình K. tìm kiếm thông tin suốt thời gian đó nhưng không có kết quả, họ đã lường trước tình huống xấu nhất.

Cùng chuyến đi bão táp với K. thời điểm đó là Hà Văn T. (SN 2000), cùng ở xã Tân Thành. Hoàn cảnh gia đình khó khăn, cả gia đình chỉ trông chờ vào mấy sào ruộng không đủ ăn, T. sớm bỏ học để phụ giúp gia đình. Cùng nhóm trai làng lên đường sang Trung Quốc, T. ấp ủ giấc mơ thoát nghèo. Thế nhưng, những rủi ro gặp phải trong chuyến đi đã khiến thanh niên này hoàn toàn vỡ mộng.

“Lúc đó em chỉ mong sao giữ được mạng để trở về với bố mẹ. Nếu biết trước hiểm nguy như vậy không bao giờ em đi, chỉ vì tin theo những lời hứa hão của người lạ mà em đã mắc sai lầm”, T. nói thêm, chờ hết dịch sẽ ra thành phố tìm việc, làm ở các khu công nghiệp vẫn an toàn hơn đi lao động chui.

Chị H.T.T (SN 1994), trú xã Tân Thành cũng là một trong số những người vừa được Trung Quốc trao trả về nước sau 2 năm bị giam giữ ở xứ người.

Chị cho biết, xuất cảnh chui không những không tìm được việc làm mà còn bị bắt giam, khiến chị khủng hoảng tinh thần và gia đình thì lo lắng tìm kiếm tin tức của con. Chị thấy may mắn khi vẫn còn có thể trở về nhà. “Giờ đây tôi không nghĩ đến việc xuất cảnh trái phép nữa, nếu có đi xuất khẩu lao động thì tôi cũng sẽ chọn con đường hợp pháp, được Nhà nước bảo hộ”, chị bày tỏ.

Trung tá Lương Văn Xoá, Đội trưởng đội An ninh Công an huyện Thường Xuân cho biết, hiện trên địa bàn có khoảng 80 người xuất cảnh trái phép ra ngoài, trong đó có khoảng 40 người có thông tin đang lao động trái phép ở Trung Quốc. Số bị bắt trao trả về nước là khoảng 109 người.

Theo Trung tá Xóa, hầu hết số người xuất cảnh trái phép ra nước ngoài có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, nhận thức pháp luật còn hạn chế. Trong khi đó, tại địa phương vẫn còn thiếu những giải pháp căn cơ để tạo việc làm, thu nhập cho người dân.

Thời gian qua, cơ quan công an đã liên tục tuyên truyền, vận động người dân không xuất cảnh trái phép. Phạt tiền 25 người có hành vi xuất nhập cảnh trái phép. Ngoài ra, xử lý hình sự 2 đối tượng có hành vi tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép.

“Dẫu biết việc đi làm, kiếm tiền là nhu cầu hết sức chính đáng của người dân, nhất là những gia đình kinh tế khó khăn. Nhưng việc xuất cảnh trái phép là vi phạm pháp luật và tiềm ẩn nhiều rủi ro, hệ luỵ. Do vậy mỗi người dân hãy tuân thủ pháp luật, không nghe theo sự lôi kéo của người khác để phải gánh chịu những hậu quả đáng tiếc. Nếu công dân phát hiện những người có hành vi tổ chức, môi giới, dẫn dắt đưa người xuất cảnh trái phép thì cần tố cáo với cơ quan chức năng để xử lý theo quy định của pháp luật”, ông Xoá nhấn mạnh.

Lương Diễn