Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2018. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Tổng Thanh tra Chính phủ khẳng định với quyết tâm chính trị cao của Đảng và Nhà nước; sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, quyết liệt của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan tư pháp, sự nỗ lực, cố gắng của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị-xã hội, cộng đồng doanh nghiệp, báo chí, nhân dân, công tác phòng, chống tham nhũng có bước tiến mạnh với nhiều chủ trương, giải pháp đột phá, đạt được kết quả tích cực, toàn diện trên tất cả các mặt.

Tham nhũng từng bước được kiềm chế, ngăn chặn, đẩy lùi, có chiều hướng thuyên giảm, góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, củng cố niềm tin của nhân dân, tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội.

Hoàn thiện thể chế về phòng, chống tham nhũng

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về phòng, chống tham nhũng tiếp tục được đẩy mạnh. Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 13 Luật, 15 Nghị quyết; ban hành 190 Nghị định, 185 Nghị quyết.

Thủ tướng Chính phủ ban hành 52 quyết định về quản lý, điều hành. Các bộ, ngành, địa phương ban hành 6.277 văn bản; sửa đổi, bổ sung 589 văn bản nhằm cụ thể hóa, hướng dẫn thực hiện chính sách, pháp luật trên các lĩnh vực, góp phần hạn chế sơ hở, bất cập dễ làm nảy sinh tham nhũng, tiêu cực.

Cơ quan có thẩm quyền đã tiến hành phổ biến, giới thiệu, giáo dục pháp luật về phòng chống tham nhũng cho hơn 3,7 triệu lượt cán bộ, công chức, viên chức, người dân. Các ngành, các cấp đã chủ động thông tin, công khai cho báo chí về kết quả thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, xử lý các vụ việc, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế; những vấn đề dư luận xã hội quan tâm.

Chính phủ đã phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên trong việc thực hiện các góp ý, phản biện xã hội, góp phần hoàn thiện cơ chế, pháp luật về phòng chống tham nhũng. Hợp tác quốc tế về phòng, chống tham nhũng tiếp tục được đẩy mạnh. Các đơn vị chuyên trách chống tham những được kiện toàn tổ chức, nhằm thực thi có hiệu quả nhiệm vụ được giao.

Phát hiện nhiều sai phạm

Trong năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo; các bộ, ngành, địa phương đã ban hành mới 4.128 văn bản, hủy bỏ hoặc sửa đổi, bổ sung 2.135 văn bản về chế độ, định mức, tiêu chuẩn; tiến hành 3.441 cuộc kiểm tra việc thực hiện. Qua kiểm tra, phát hiện 443 vụ việc vi phạm, số người vi phạm là 382 người, kiến nghị xử lý kỷ luật 89 người, kiến nghị thu hồi và bồi thường 92,9 tỷ đồng (đã thu hồi 74,08 tỷ đồng, đạt 79,7%).

Về minh bạch tài sản, thu nhập, số người đã kê khai, công khai tài sản, thu nhập đạt 99,8%; có 44 người được xác minh tài sản, thu nhập, phát hiện sáu trường hợp vi phạm; đã xử lý kỷ luật bốn trường hợp, kiểm điểm một trường hợp, đang xem xét xử lý kỷ luật một trường hợp.

Qua kiểm tra việc thực hiện quy tắc ứng xử, đạo đức nghề nghiệp tại 5.396 cơ quan, tổ chức, đơn vị, đã kịp thời phát hiện, chấn chỉnh và xử lý nghiêm các sai phạm, trong đó số cán bộ, công chức vi phạm bị xử lý là 97 người. Đã có 56 người đứng đầu bị xử lý hoặc đang được xem xét để xử lý do thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng, trong đó năm người bị xử lý hình sự, 45 người đã bị xử lý kỷ luật, sáu người đang thực hiện quy trình xử lý kỷ luật.

Toàn cảnh phiên họp Quốc hội. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Toàn ngành thanh tra đã triển khai 7.379 cuộc thanh tra hành chính, 212.589 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành; qua thanh tra phát hiện vi phạm 46.447 tỷ đồng, 41.560ha đất; kiến nghị thu hồi 27.173 tỷ đồng và trên 422ha đất; xuất toán, loại khỏi giá trị quyết toán do chưa thực hiện đúng quy định, đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét xử lý 19.274 tỷ đồng, 41.138ha đất; kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính 893 tập thể và nhiều cá nhân; ban hành 119.412 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với tổ chức, cá nhân, số tiền 9.831 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra xử lý hình sự 108 vụ, 116 đối tượng.

Ngành thanh tra cũng đã tiến hành đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện 3.883 kết luận và quyết định xử lý về thanh tra, qua đó đã xử lý, thu hồi được 20.259 tỷ đồng (đạt 68%), 33ha đất; cơ quan chức năng xử lý hành chính 1.594 tổ chức, 5.681 cá nhân; khởi tố 22 vụ, 30 đối tượng.

Các cơ quan hành chính nhà nước đã giải quyết 27.583 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt 83,7%. Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước, trả lại cho tập thể, cá nhân 213,2 tỷ đồng, 97,2ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 1.802 tập thể, cá nhân; kiến nghị xử lý vi phạm 462 người (đã xử lý 372 người), chuyển cơ quan điều tra chín vụ.

Qua việc tự kiểm tra nội bộ phát hiện 25 vụ, 27 đối tượng (giảm 43,2% số vụ); qua hoạt động thanh tra đã phát hiện 78 vụ, 106 đối tượng tham nhũng và liên quan đến tham nhũng (tăng 14,7% số vụ); qua công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo phát hiện 40 vụ, 87 đối tượng có hành vi liên quan đến tham nhũng (tăng 66,7% số vụ).

Cơ quan điều tra của lực lượng Công an nhân dân đã thụ lý điều tra 427 vụ án, 889 bị can phạm tội về tham nhũng; kết luận điều tra, đề nghị truy tố 212 vụ, 488 bị can. Thiệt hại trong các vụ án đã thụ lý, điều tra là hơn 4.764 tỷ đồng, trên 300.000m2 đất; đã thu hồi trên 2.267 tỷ đồng và nhiều tài sản.

Viện kiểm sát các cấp thụ lý giải quyết 278 vụ, 678 bị can (án mới 243 vụ, 599 bị can) tăng 23 vụ, 107 bị can so với cùng kỳ 2017; đã giải quyết 250 vụ, 595 bị can, đạt 90%, tăng 3,4% so với cùng kỳ năm trước.

Tòa án nhân dân các cấp đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 340 vụ với 827 bị cáo (giảm 1,5% số vụ, tăng 9,1% số đối tượng); đã xét xử sơ thẩm 200 vụ, 472 bị cáo về các tội danh tham nhũng, trong đó tỷ lệ tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng chiếm 41,5% (giảm 8,2% so với cùng kỳ); đã tuyên phạt chín án tử hình, tù chung thân (tăng 12,5% so với cùng kỳ năm 2017).

Nâng cao vai trò, trách nhiệm của toàn xã hội trong phòng, chống tham nhũng

Mặc dù đã có chiều hướng thuyên giảm, nhưng tình hình tham nhũng vẫn còn biểu hiện diễn biến phức tạp. Công tác tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống tham nhũng chưa tạo được sự chuyển biến căn bản về nhận thức, hành động của cán bộ, đảng viên, công chức, người dân. Công tác tổ chức, cán bộ và quản lý cán bộ để phòng, chống tham nhũng vẫn còn hạn chế. Các biện pháp phòng ngừa tham nhũng chưa phát huy toàn diện. Tình trạng "tham nhũng vặt," nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc chưa được ngăn chặn hiệu quả.

Số vụ việc, vụ án được phát hiện, xử lý chưa phản ánh đúng thực trạng tham nhũng, nhất là công tác phát hiện, xử lý ở địa phương. Tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng có tiến bộ đáng kể nhưng còn thấp hơn nhiều giá trị tài sản bị chiếm đoạt, gây thiệt hại. Vẫn còn xảy ra sai phạm, tham nhũng trong các cơ quan bảo vệ pháp luật...

Năm 2019, Chính phủ tiếp tục xác định phòng, chống tham nhũng là nhiệm vụ trọng tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Theo đó, Chính phủ tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác phòng, chống tham nhũng; hoàn thiện, trình Quốc hội ban hành Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi), đảm bảo khả thi, hiệu quả; tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về phòng, chống tham nhũng. Cùng đó, Chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính; tập trung khắc phục những yếu kém trong công tác cán bộ, kiểm tra công tác quy hoạch, luân chuyển, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ trong phạm vi cả nước; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán; đẩy nhanh tiến độ xác minh, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, xử lý các vụ việc tham nhũng, kinh tế đã phát hiện...

Nhằm đẩy mạnh hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, Chính phủ kiến nghị Quốc hội tiếp tục tăng cường hoạt động giám sát đối với công tác phòng, chống tham nhũng, nhất là giám sát hoạt động của các cơ quan có chức năng; xem xét, thông qua Luật Phòng, chống tham nhũng sửa đổi, chỉ đạo các cấp, các ngành, các cơ quan chức năng rà soát tổng thể hệ thống pháp luật để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Tòa án nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, các cơ quan tố tụng tiếp tục chú trọng việc thu hồi tài sản tham nhũng thông qua hoạt động tố tụng; kịp thời áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản, thu hồi triệt để tài sản tham nhũng ngay trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử; có biện pháp khuyến khích người phạm tội tự nguyện bồi thường, khắc phục hậu quả trong các vụ án tham nhũng, kinh tế; theo dõi chặt chẽ kết quả thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng.

Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cũng đề nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể, tổ chức xã hội, hiệp hội doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề, các cơ quan báo chí và nhân dân tiếp tục phối hợp, đồng hành cùng Chính phủ, chính quyền các cấp tăng cường giám sát, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống tham nhũng; nâng cao vai trò, trách nhiệm của toàn xã hội trong phòng, chống tham nhũng.

Theo TTXVN