Theo số liệu mới nhất từ Ngân hàng Nhà nước, lãi suất tiền gửi bằng VNĐ bình quân của các ngân hàng thương mại tháng 10 phổ biến ở 3,3-3,5%/năm với tiền gửi kỳ hạn 1 đến dưới 6 tháng; 4,2-5,7%/năm với kỳ hạn 6 đến 12 tháng.

Trong khi đó, lãi suất tiền gửi kỳ hạn trên 12 đến 24 tháng là 5,5-6,6%/năm và 6,1-6,8%/năm với kỳ hạn trên 24 tháng.

So với các tháng trước, mức lãi suất này có xu hướng thấp hơn ở hầu hết kỳ hạn 0,1-0,2 điểm %. Tuy nhiên, từ đầu tháng 12 đến nay, diễn biến lãi suất tiền gửi lại đang có biến động tăng mạnh, đặc biệt tại nhóm ngân hàng thương mại tư nhân cỡ vừa và nhỏ.

Lãi suất tiền gửi đang tăng nhanh tại nhóm ngân hàng thương mại tư nhân. Ảnh: Nam Khánh.

Theo đó, nhà băng này hiện đưa ra mức lãi 2,7-3,35%/năm cho các khoản tiền gửi 1-3 tháng, cao hơn 0,25-0,3 điểm % so với tháng 11.

Tương tự, khoản tiền gửi cá nhân kỳ hạn 6-12 tháng tại Techcombank hiện được hưởng lãi suất 4,1-5,3%/năm, trong khi nếu gửi từ tháng 11, mức lãi suất khách hàng được hưởng chỉ dao động trong khoảng 3,6-4,9%/năm.

Hiện tại, mức lãi tiền gửi tiết kiệm thường cao nhất Techcombank áp dụng là 5,4%/năm với khoản tiền gửi trên 3 tỷ đồng của khách hàng ưu tiên, cao hơn 0,4 điểm % so với tháng 11.

Nếu tính riêng năm 2021, đây là đợt tăng lãi suất huy động mạnh nhất của Techcombank.

Tương tự, biểu lãi suất tiền gửi áp dụng từ ngày 8/12 của GPBank ghi nhận mức tăng đồng loạt 0,3 điểm % so so với tháng 11 ở các kỳ hạn 6 tháng trở lên. Đáng chú ý, biểu lãi suất tháng 11 của nhà băng này cũng đã tăng 0,3 điểm % so với tháng 10 trước đó.

Hiện tại, khách hàng gửi tiền 6-12 tháng tại GPBank sẽ được hưởng lãi suất 6,5-6,7%/năm; gửi 15-36 tháng hưởng lãi suất cùng ở 6,7%/năm.

Riêng các khoản tiền gửi kỳ hạn 13 tháng tại nhà băng này sẽ được hưởng lãi suất 6,8%/năm mà không kèm điều kiện về hạn mức tối thiểu.

Một nhà băng cũng tăng lãi suất huy động đợt này là Eximbank. Tuy nhiên, mức tăng tại ngân hàng này chỉ xuất hiện ở một số kỳ hạn cố định như 2-3 tháng tăng 0,1 điểm %, hiện ở 3,5-3,6%/năm.

Tiền gửi 4-5 tháng tại đây được tăng lãi suất thêm 0,3 điểm %, lần lượt ở mức 3,7%/năm và 3,8%/năm.

Từ kỳ hạn 6 tháng trở lên, ngân hàng Eximbank chủ yếu tăng thêm 0,1 điểm % so với tháng liền trước.

Theo thống kê, hàng loạt ngân hàng thương mại tư nhân cỡ vừa và nhỏ cũng đã có động thái tăng lãi suất tiết kiệm từ đầu tháng 12 như SCB; VietABank; DongABank; ABBank; Baoviet Bank…

Trong khi đó, biểu lãi suất tiền gửi cá nhân tại nhóm 4 ngân hàng quốc doanh Agribank, Vietcombank, VietinBank, BIDV vẫn duy trì ổn định nhiều tháng.

Hiện lãi tiền gửi dưới 6 tháng tại nhóm ngân hàng này phổ biến trong khoảng 3-3,4%/năm; kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng phổ biến ở 4%/năm; trong khi kỳ hạn 12 tháng trở lên là 5,5-5,6%/năm.

Vì sao lãi suất tăng?

Theo các chuyên gia phân tích tại SSI Research, lãi suất tiền gửi tăng gần đây có nguyên nhân từ việc các ngân hàng bắt đầu bước vào giai đoạn cao điểm về thanh toán cuối năm. Điều này phần nào khiến thanh khoản trên hệ thống tạm thời căng thẳng.

Doanh số giao dịch trên thị trường liên ngân hàng tăng vọt trong tuần đầu của tháng 12 cũng cho thấy thanh khoản các nhà băng đã không còn dôi dư như trước.

Cụ thể, theo số liệu của NHNN, trong tuần vừa qua, doanh số giao dịch trên thị trường liên ngân hàng bằng tiền Đồng đạt xấp xỉ 762.939 tỷ, tương đương 152.588 tỷ/ngày, tăng 2,2% so với tuần trước và cao hơn 10% so với tháng 7-9.

Tương tự, doanh số giao dịch bằng tiền USD quy đổi ra VNĐ đạt khoảng 37.072 tỷ/ngày, cũng cao hơn 18% so với tuần trước và 40% so với giai đoạn tháng 7-9.

Tăng trưởng tín dụng tích cực là một trong những nguyên nhân khiến thanh khoản ngân hàng không còn dồi dào như trước. Ảnh: Nam Khánh.

Các giao dịch cho vay VNĐ kể trên chủ yếu tập trung vào kỳ hạn qua đêm với 82% tổng doanh số và kỳ hạn 1 tuần với 9%. Tương tự, tỷ lệ với tiền USD là 73% và 43%. Điều này cho thấy các giao dịch liên ngân hàng tăng vọt thời gian qua chủ yếu để giải quyết nhu cầu thanh khoản tạm thời.

Cũng theo SSI Research, ngoài yếu tố mùa vụ, thanh khoản ngân hàng căng thẳng còn đến từ việc NHNN dừng bơm tiền Đồng thông qua cả 2 kênh thị trường mở và mua ngoại tệ giao ngay từ đầu tháng 12. Điều này khiến lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đã tăng 0,05-0,06 điểm % so với cuối tháng 11.

Bên cạnh đó, tăng trưởng tín dụng tích cực cũng đang là nguyên nhân khiến các ngân hàng cần tiền hơn.

Cụ thể, NHNN cho biết tính đến cuối tháng 11, tín dụng toàn ngành đã đạt 10,18 triệu tỷ, tăng 10,7% so với cuối năm 2020. Như vậy, chỉ trong tuần cuối cùng của tháng 11, các ngân hàng đã cho vay ra thị trường hơn 61.000 tỷ đồng, gần tương đương mức cấp tín dụng trong cả tháng 10 trước đó.

Tương tự, các chuyên gia phân tích tại Công ty Chứng khoán VNDirect cũng cho rằng lãi suất tiền gửi khó có thể duy trì ở mức thấp khi tín dụng tăng tích cực sau giãn cách.

Ngoài ra, áp lực lạm phát trong năm 2022 cao hơn và sự cạnh tranh từ các kênh đầu tư hấp dẫn như bất động sản và chứng khoán là nguyên nhân khiến lãi suất tiết kiệm ngân hàng phải tăng trở lại.

Theo các chuyên gia tại đây, lãi suất tiền gửi có thể tăng 0,3-0,5 điểm % từ đầu năm sau. Khi đó, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng tại các ngân hàng sẽ ở mức 5,9-6,1%/năm. Tuy vậy, tỷ suất này vẫn thấp hơn so với mức 6,8%/năm trước dịch bệnh.

 Tác giả: Quang Thắng