Trong báo cáo phân tích và đề xuất gói hỗ trợ nền kinh tế trị giá 844 nghìn tỷ để phục hồi sản xuất, TS. Cấn Văn Lực nhận xét dư địa hạ lãi suất và tăng trưởng tín dụng còn, song không nhiều…

Nhiều chuyên gia kiến nghị cần giảm thêm lãi vay khoảng 0,5-1%.

“Lãi suất đang ở mức thấp nhất trong 20 năm; sức hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu, nhưng tiền tệ sẽ hạn hẹp dư địa hơn so với tài khóa, nên tiền tệ nên cấu trúc đóng góp trong gói hỗ trợ kinh tế ở mức 65.000 tỷ đồng (0,8% GDP)”, TS. Lực nhấn mạnh và kiến nghị giảm thêm lãi vay khoảng 0,5-1%.

Kỳ vọng giảm lãi suất điều hành thêm 1% thời gian tới, mà không lo lạm phát, cũng được TS. Trương Văn Phước, nguyên Quyền Chủ tịch Uỷ ban Giám sát Tài chính Tiền tệ quốc gia đặt ra. Ông Phước cho rằng NHNN cần nới lỏng điều kiện cho vay tái chiết khấu, tái cấp vốn,... để đưa lãi vay thương mại bình quân giảm xuống.

Ngoài các công cụ nêu trên mà NHNN đang tận dụng sử dụng, thì việc hạ lãi suất cho vay đang có nhiều hạn chế, trong đó đáng lo ngại nhất là “bẫy thanh khoản” khi tiền gửi của người dân có thể giảm mạnh nếu lãi suất huy động tiếp tục giảm. Bên cạnh đó, tiền gửi không kỳ hạn (CASA) giảm khi người dân dịch chuyển tiền vào các kênh đầu tư hấp dẫn hơn.

Lãnh đạo NHNN từng khẳng định nếu lạm phát khoảng 3% thì người gửi tiền mới có lãi suất thực dương, theo đó, khó có thể giảm lãi suất huy động để trực tiếp tác động hạ lãi vay.

Như vậy, nhà điều hành có thể hỗ trợ phá “bẫy thanh khoản” thông qua tiếp tục sử dụng các công cụ của bộ điều hành tiền tệ, nhưng khó có thể điều chỉnh lãi suất điều hành trực tiếp. Việc hạ thêm lãi vay vì vậy, một phần lớn vẫn chỉ trông vào “dư địa” từ chính các ngân hàng, với các nỗ lực giảm chi phí và cắt giảm một phần lợi nhuận.

Tác giả: Thuận Hóa