Tin liên quan

Công ty Bay Dịch vụ VASCO - Hãng hàng không con của Vietnam Airlines.

Như đã thông tin, dư luận đang rất quan tâm đến đề xuất thành lập Công ty Cổ phần Hàng không VASCO của Tổng công ty Hàng không Việt Nam (VNA) trên cơ sở tái cấu trúc Công ty Bay Dịch vụ VASCO, với sự tham gia của VNA và 2 công ty con của Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank).

Theo đó, VNA sẽ đóng góp 51% cổ phần trong công ty mới với những tài sản hiện có của Công ty Bay Dịch vụ VASCO, trong khi 2 đại diện từ Techcombank sẽ góp bằng tiền 49% số cổ phần còn lại.

Thành lập thêm một hãng hàng không mới là điều đáng mừng, nhất là trong bối cảnh thị trường Việt đang có dấu hiệu thiếu cạnh tranh. Tuy vậy, việc thông qua quyết định thành lập VASCO dường như có điểm gì đấy…không bình thường.

Liệu có đánh tráo khái niệm?

Trao đổi với ANTT.VN quanh việc VNA có vi phạm luật pháp hay không khi thành lập công ty cổ phần mới dựa trên Công ty Bay dịch vụ VASCO mà không qua quá trình đấu giá cổ phần, mời gọi đầu tư công khai, ông Vũ Anh Minh – Vụ trưởng Vụ Quản lý doanh nghiệp, Bộ GTVT khẳng định:

“Theo quy định của pháp luật hiện nay, doanh nghiệp Nhà nước là doanh nghiệp mà NN sở hữu 100% cổ phần. Trong khi VNA đã thực hiện cổ phần hóa từ cuối năm 2014, bởi vậy VNA không phải là một công ty NN, do đó các công ty phụ thuộc, trong đó có VASCO, cũng không thể coi là DNNN được.

Trong quy định của pháp luật có văn bản về việc chuyển đổi Cty TNHH MTV 100% vốn NN thành công ty cổ phần (Nghị định 59/2011). Nếu VNA chưa được cổ phần hóa thì chúng ta có thể lựa chọn 1 trong 2 hình thức: Một là chuyển đơn vị phụ thuộc thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên rồi mới thực hiện quy trình cổ phần hóa. Hai là góp vốn thành lập một công ty cổ phần bằng cách dùng toàn bộ tài sản của đơn vị phụ thuộc đánh giá lại theo quy định của pháp luật.

Mặc dù vậy, VNA đã được cổ phần hóa từ cuối năm 2014, trong khi không có quy định nào hướng dẫn chuyển đơn vị phụ thuộc của một TCTy CP thành Cty CP. Pháp luật chỉ hướng dẫn làm sao chuyển Cty TNHH MTV 100% vốn nhà nước thành Cty CP. Bởi vậy VNA đã lựa chọn phương án 2, góp vốn tạo nên một Cty CP, đánh giá lại tài sản theo quy định của pháp luật, thuê tổ chức tư vấn thẩm định độc lập được ủy nhiệm từ Bộ Tài chính và được sự đồng thuận của các cổ đông”.

Tuy nhiên trao đổi với ANTT.VN, luật sư Trương Thanh Đức – Chủ tịch Công ty luật Basico, đồng thời là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Pháp chế Ngân hàng – nhận định VNA có thể đang ‘lập lờ đánh tráo khái niệm’:

“Trước đây, luật quy định công ty Nhà nước với doanh nghiệp Nhà nước là 2 khái niệm khác biệt, với vốn chủ sở hữu của Nhà nước lần lượt là 100% và hơn 50%. Tuy nhiên kể từ khi Luật Doanh nghiệp 2014 có hiệu lực từ ngày 01/07/2015. Hai khái niệm này đều được hiểu là một tổ chức kinh doanh mà Nhà nước nắm 100% vốn điều lệ.

Quay ngược về cuối tháng 7/2015, tức là sau thời điểm Luật Doanh nghiệp 2014 có hiệu lực, VNA lại được Chính phủ đồng ý miễn áp dụng quy định về tài sản thế chấp với các khoản vay của Vietnam Airlines được Bộ Tài chính bảo lãnh để hiện đại hóa đội bay. Đây là những ưu đãi vốn chỉ được áp dụng đối với doanh nghiệp Nhà nước (NN nắm 100% cổ phần)”

“Vậy câu hỏi đặt ra là VNA có đang ‘lập lờ’ nhằm hưởng lợi cho mình. Khi khó khăn thì từ chối nghĩa vụ Nhà nước, trong khi lại mang danh công ty quốc doanh để tận dụng ưu đãi từ Chính phủ?”, vị luật sư băn khoăn, đồng thời nhấn mạnh rằng chính cách làm của VNA đang khiến người ta có quyền nghi ngờ về tính minh bạch của thương vụ VASCO:

“Tại sao VNA không chọn con đường rõ ràng nhất là công khai đấu giá cổ phần, thậm chí đấu giá chọn nhà đầu tư chiến lược, mà lại chọn con đường gây nhiều tranh cãi như vậy!”.

Tuy nhiên đây chưa phải là điểm gây ‘bối rối’ duy nhất của VNA.

Báo cáo Chính phủ một đường, gửi Bộ Giao thông một nẻo

Ngày 29/01, VNA có công văn số 159/BIDV-VNA trình Thủ tướng Chính phủ về việc: “Chấm dứt trước hạn HĐ thuê máy bay ATR 72-500”.

Theo đó, công ty này muốn chấm dứt thời hạn thuê 5 máy bay ATR 72-500 kí với Công ty Cổ phần Cho thuê Máy bay Việt Nam (VALC) năm 2008, mặc dù hợp đồng trên có thời hạn tới gần 12 năm.

Trong công văn của VNA có đoạn:

“Hiện nay, trong điều kiện hầu hết các sân bay đã được nâng cấp để đón các tàu bay phản lực, việc khai thác dòng máy bay ATR trở nên kém ưu thế. Do đó ngày 22/06/2015, VNA đã có Công văn số 800A/TCTHK-ĐTMS đề nghị VALC xem xét chấm dứt trước hạn Hợp đồng thuê 5 máy bay ATRVNA. VNA cũng đã báo cáo và được bộ Giao thông Vận tải phê duyệt việc dừng khai thác dòng máy bay ATR từ năm 2016 theo Kế hoạch sản xuất kinh doanh và Kế hoạch đầu tư phát triển giai đoạn 2016 – 2020”.

Tuy nhiên điều khó hiểu nằm ở chỗ trong công văn số 2336/BC-TCTHK-NDDVNN gửi Bộ Giao thông Vận tải ngày 06/01, VNA lại có quan điểm hoàn toàn trái ngược.

Trong phần đánh giá hiệu quả của Đề án thành lập công ty cổ phần hàng không mới trên cơ sở tái cấu trúc Công ty Bay Dịch vụ VASCO lại viết:

“Việc tiếp tục duy trì khai thác tàu bay ATR72 đi/ đến sân bay tại các địa phương chưa tiếp nhận được tàu bay phản lực thân hẹp (Côn Đảo, Cà Mau, Điện Biên, Kiên Giang) đảm bảo nhu cầu đi lại, giao thương của người dân, góp phần phát triển kinh tế xã hội của địa phương”.

Trả lời ANTT.VN, Vụ trưởng Vũ Anh Minh giải thích:

“Việc xem xét tính phù hợp của máy bay ATR 72 còn phải phụ thuộc vào ‘hệ quy chiếu’ thời gian. Bởi máy bay ATR 72 không còn nằm trong chiến lược phát triển lâu dài của VNA nữa, thế nên VNA mới xin Chính phủ sớm chấm dứt hợp đồng thuê tài chính với VALC, tiến tới bán hoặc cho thuê những chiếc ATR 72 còn lại trong đội bay”.

Dự toán tài chính giai đoạn 2016 - 2018 của VASCO sau khi tái cấu trúc.

Nghi Điền