Theo quyết định dự toán ngân sách do Phó Thủ tướng Lê Minh Khái ký ngày 29/12/2023, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) được giao 8.247 tỷ đồng để xử lý tài chính, thanh toán tiền bù giá trong bao tiêu sản phẩm Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn 2018 - 2023.

Khoản tiền này được Quốc hội quyết định tháng 11 năm ngoái, lấy từ nguồn chi đầu tư phát triển ngân sách Trung ương 2023.

Bộ Tài chính và PVN chịu trách nhiệm về tính chính xác số liệu, thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước về kết quả bao tiêu sản phẩm và số tiền bù giá.

Tại kỳ họp Quốc hội thứ 6, Quốc hội đã biểu quyết thông qua nghị quyết về phân bổ ngân sách trung ương 2024, trong đó có khoản chi bù giá cho dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn là 9.653 tỷ đồng trên cơ sở Chính phủ trình Quốc hội xem xét, bố trí cho nhiệm vụ chi này.

Nhưng sau đó, cơ quan này chỉ quyết nghị chi 9.650 tỷ đồng và yêu cầu Chính phủ soát xét lại số liệu.

Do vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị dành nguồn 9.653 tỷ đồng trong dự toán để thực hiện bù giá trên cơ sở Chính phủ xác định chính xác số liệu và thực hiện kiểm toán theo quy định.

Lọc hóa dầu Nghi Sơn chính thức đi vào vận hành thương mại từ tháng 12/2018. Đây là liên doanh có tổng vốn đầu tư 9 tỷ USD, công suất 10 triệu tấn dầu thô/năm. Công suất này gần gấp đôi Nhà máy lọc dầu Dung Quất (Quảng Ngãi).

Chủ đầu tư gồm PVN với hơn 25% vốn, còn lại là các nhà đầu tư nước ngoài như Công ty Dầu hỏa Kuwait quốc tế và Công ty Idemitsu Kosan...

Bốn liên doanh góp vốn vào Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn gồm PVN (25,1%) và 3 nhà đầu tư nước ngoà gồm Công ty Dầu khí Quốc tế Kuwait KPI (Kuwait), Công ty Idemitsu mỗi bên nắm 35,1% và Công ty Hóa chất Mitsui (Nhật Bản) giữ 4,7%.

Theo thỏa thuận của liên doanh, Nghi Sơn không những được bán với giá bán buôn các sản phẩm tại cổng nhà máy bằng giá nhập khẩu mà còn được cộng thêm vào giá bán 7% với xăng dầu, 3% với hóa dầu...

Đặc biệt, trong 10 năm, nếu Việt Nam giảm thuế nhập khẩu xuống mức thấp hơn ưu đãi, PVN sẽ có trách nhiệm bù cho số tiền chênh lệch trên với số tiền được tính toán lên tới hàng tỷ USD.

Nhận được nhiều ưu đãi nhưng nhà máy này liên tục báo lỗ. Tới cuối 2020, Lọc dầu Nghi Sơn lỗ lũy kế 61.200 tỷ đồng.

Trong chuyến khảo sát nhà máy này vào tháng 11/2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu cần có thêm người Việt trong ban điều hành Lọc dầu Nghi Sơn để đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu tại đây.

 Tác giả: Mai Anh