Tin liên quan

Hoán đổi 1:0,9, PG Bank đáng giá bao nhiêu

Trong cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên diễn ra sáng nay (17/04) của Ngân hàng TMCP Công thương (Vietinbank), một thông tin quan trọng được công bố là Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chưa phê duyệt sáp nhập Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex (PG Bank) vào Vietinbank, đồng thời cơ quan này yêu cầu Vietinbank rà soát, cập nhật lại kết quả đánh giá cổ phiếu PG Bank, tính toán và đàm phán lại tỷ lệ hoán đổi cổ phiếu giữa hai nhà băng này.

Kế hoạch sáp nhập PG Bank vào Vietinbank được đề cập từ cách đây 3 năm, ở mùa đại hội cổ đông năm 2014. Tỷ lệ hoán đổi cổ phiếu được công bố cách đây 2 năm là 1:0,9, tức là 1 cổ phiếu PG Bank đổi lấy 0,9 cổ phiếu Vietinbank.

Theo phương án này, Vietinbank sẽ phát hành thêm 270 triệu đơn vị dùng hoán đối 300 triệu cổ phiếu của PG Bank.

Câu hỏi đặt ra là tại sao Ngân hàng Nhà nước với vai trò vừa là cơ quan quản lý nhà nước, vừa là chủ sở hữu của Vietinbank (nắm 64,46%), lại yêu cầu nhà băng này đánh giá lại tỷ lệ hoán đổi với GP Bank.

Có ý kiến cho rằng tỷ lệ 1:0,9 là mức hoán đổi thiệt thòi đối với các cổ đông của Vietinbank. Xem xét thực trạng tài chính của hai bên, quan điểm này không phải không có cơ sở.

Kết thúc năm tài chính 2016, Vietinbank báo lãi sau thuế 6.838 tỷ đồng, cao hơn 20% so với năm 2015, và cũng là mức cao nhất từ trước đến nay. Quy mô tổng tài sản tăng mạnh lên 948.699 tỷ đồng, chỉ xếp thứ hai trong khối các NHTMCP (sau BIDV) xét theo chỉ tiêu này.

Trong khi đó, PG Bank lại được coi là “bé hạt tiêu” trong làng tín dụng. Tổng tài sản tại ngày 30/9/2016 là 23.111 tỷ đồng, bằng 2,4% quy mô tài sản của Vietinbank. Các chỉ tiêu vốn điều lệ, tín dụng, huy động tiền cũng chỉ bằng một tỷ lệ rất khiêm tốn so với Vietinbank, lần lượt là 8%; 2,6% và 2,5%.

Không những vậy, hiệu quả kinh doanh của PG Bank cũng là một dấu hỏi lớn. Mặc dù thu nhập lãi thuần lên tới 504,4 tỷ đồng, song chi phí hoạt động cũng như trích lập dự phòng tiếp tục tăng cao khiến nhà băng này chỉ báo lãi trước thuế 65 tỷ đồng trong 3 quý đầu năm 2016, bằng 1/4 kế hoạch đặt ra cho cả năm (277 tỷ đồng). Lãi cơ bản trên cổ phiếu (EPS) ở mức 210 đồng, so với 1.395 đồng của Vietinbank tính trong cùng kỳ.

Trực trạng kinh doanh “èo uột” của PG Bank đã diễn ra trong nhiều năm qua, một phần không nhỏ tới từ việc phải trích lập dự phòng cho các khoản nợ xấu.

Nợ xấu (các nhóm 3,4,5) tại ngày 30/9/2016 ở mức 462 tỷ đồng, tăng 6% về giá trị tuyệt đối với thời điểm đầu năm, trong đó nợ nhóm 5 (có khả năng mất vốn) tăng 43% lên 289,7 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ xấu tính tới cuối kỳ là 2,72%.

Việc tỷ lệ nợ xấu vẫn nằm trong ngưỡng an toàn của Ngân hàng Nhà nước (3%) có thể được giải thích bởi GP Bank đã bán một lượng nợ xấu lớn cho Công ty Quản lý Tài sản của các TCTD (VAMC), lên tới 2.042 tỷ đồng.

Như vậy tổng cộng nợ xấu của GP Bank (kể cả số lượng bán cho VAMC) tính tới cuối quý III/2016 là khoảng 2.500 tỷ đồng, chiếm 11% tổng tài sản và bằng 18% tổng dư nợ tín dụng của nhà băng này.

Đây là những con số rất đáng để Vietinbank lưu tâm trong việc tính toán lại tỷ lệ hoán đổi cổ phần sao cho hợp lý.

Đi tìm mức giá hợp lý

Theo phương pháp so sánh tương quan P/E và P/B ngành, tỷ lệ hoán đổi giữa Vietinbank và PG Bank được ANTT.VN tạm tính như sau:

Thị giá của cổ phiếu Vietinbank niêm yết trên Sở GDCK TP. HCM (HOSE) hiện dao động quanh ngưỡng 17.500 đồng, trong khi giá trị sổ sách (bằng vốn chủ sở hữu trừ tài sản vô hình chia cho lượng cổ phiếu lưu hành) là 15.100 đồng. Giá cổ phiếu trung bình tạm tính của Vietinbank là 16.300 đồng.

Tỷ lệ hoán đổi giữa Vietinbank và PG Bank tính theo phương pháp so sánh tương quan P/E và P/B

Trong khi đó, đối với PG Bank, mã chứng khoán này đang được giao dịch trên sàn OTC với thị giá xấp xỉ mệnh giá – 10.000 đồng/ CP. Giá trị sổ sách được tính toán là 11.350 đồng. Tính ra trung bình 10.675 đồng mỗi cổ phiếu.

Như vậy, nếu tính theo phương pháp này, mỗi cổ phiếu hiện nay của Vietinbank có giá trị gấp 1,53 lần cổ phiếu PG Bank, tương đương tỷ lệ hoán đổi 1:0,65, thấp hơn nhiều tỷ lệ hoán đổi 1:0,9 được đưa ra cách đây 2 năm.

Dù sao đây cũng chỉ là một giả định để tham khảo mối tương quan giữa giá cổ phiếu Vietinbank và PG Bank. Trên thực tế, cách tính được các bên áp dụng có thể khác và phức tạp hơn nhiều.

Phía Vietinbank cho hay việc sáp nhập PG Bank nằm trong chiến lược mở rộng, nhằm đưa Vietinbank trở thành ngân hàng hàng đầu, có quy mô tầm khu vực. Tuy nhiên như đã phân tích, với tình hình kinh doanh “èo uột” của thành viên Tập đoàn Xăng dầu (Petrolimex-chiếm 40% cổ phần), mục tiêu của Vietinbank khi sáp nhập PG Bank chắc hẳn không phải để củng cố các chỉ tiêu như nguồn vốn, tài sản.

Bởi tổng tài sản của PG Bank chỉ khoảng 23.000 tỷ đồng, bằng 1/8 lượng tài sản tăng lên trong năm 2016 của Vietinbank. Các chỉ tiêu còn lại cũng tương tự, việc sáp nhập không tác động nhiều tới “sức khỏe” của Vietinbank.

Đích đến nhắm tới của Vietinbank có thể là mạng lưới kinh doanh rộng lớn của Petrolimex trên toàn quốc (hơn 6.200 điểm kinh doanh xăng dầu và các đại lý), cùng các dịch vụ tài chính cho nhóm khách hàng của Petrolimex.

Ngoài ra phải kế tới dòng tiền khổng lồ từ Petrolimex, lên tới gần trăm nghìn tỷ đồng mỗi năm cũng là một lợi thế lớn có thể được Tập đoàn này đưa lên bàn cân đàm phán.

Về phía Petrolimex, doanh nghiệp sắp niêm yết trên HOSE hiện đang là cổ đông lớn nhất của PG Bank, nắm 40% cổ phần nhà băng này. Petrolimex đang chịu áp lực phải thoái bớt vốn khỏi PG Bank để tuân thủ giới hạn tỷ lệ sở hữu ngân hàng (Luật các TCTD năm 2010 quy định một tổ chức được nắm giữ tối đa 20% vốn cổ phần của một tổ chức tín dụng).

Giả dụ hai ngân hàng sáp nhập với phương án hoán đổi ban đầu 1:0,9, Petrolimex lúc này sẽ nắm giữ 108 triệu cổ phần Vietinbank, tương đương tỷ lệ sở hữu 3,6%, đảm bảo các quy định pháp luật hiện hành.

Một thương vụ mà cả hai bên đều thấy phần lợi không nhỏ, chắc hẳn sẽ không mất thêm nhiều thời gian để “chốt hạ”. Một tỷ lệ hoán đổi phù hợp, đạt được sự đồng thuận và phê duyệt của NHNN sẽ giúp Vietinbank như “hổ mọc thêm cánh”, giúp Petrolimex giảm bớt gánh nặng đầu tư ngoài ngành cùng “núi” nợ xấu tại PG Bank.

Nghi Điền