Người phát ngôn Taliban Zabihullah Mujahid (Ảnh: Getty).

Theo AP, khi chính quyền Afghanistan sụp đổ và Taliban giành quyền kiểm soát quốc gia Trung Á này hồi giữa tháng 8, hàng chục phi công Afghanistan do Mỹ huấn luyện đã chạy sang các nước Trung Á khác, trong đó có Tajikistan và Uzbekistan do lo sợ bị Taliban trả thù.

Phát biểu với báo giới hôm 11/11, người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby cho biết, Mỹ đã sắp xếp cho khoảng 140 phi công Afghanistan và một số người khác lên các chuyến bay từ Tajikistan đến Abu Dhabi ở UAE vào rạng sáng ngày 10/11. Ông Kirby cho biết thêm, Đại sứ quán Mỹ sẽ sớm hoàn tất thủ tục để đưa những người này đến Mỹ.

Trong khi đó, truyền thông Tajikistan cho biết, tổng cộng 191 công dân Afghanistan, trong đó có 143 phi công, đã lên máy bay đến UAE.

Phản ứng về những thông tin trên, người phát ngôn Taliban Zabihullah Mujahid kêu gọi các cựu phi công Afghanistan ở lại đất nước và cam kết họ sẽ được ân xá, không bị bắt giữ.

"Tôi muốn gửi đi thông điệp rằng, họ (các phi công) không phải lo lắng về vấn đề an ninh khi ở Afghanistan. Chúng tôi không có ý định bắt giữ họ, chúng tôi đã tuyên bố lệnh ân xá toàn quốc", ông Mujahid nhấn mạnh. Ông Mujahid nói, Afghanistan hiện rất cần phi công và bất kể là phi công quân sự hay dân sự đều có thể cống hiến cho đất nước. "Đáng tiếc là rất nhiều phi công đã bỏ trốn, hoặc có ý định bỏ trốn", quan chức Taliban nói.

Trong suốt 20 năm qua, các phi công quân sự đóng vai trò quan trọng cùng với lực lượng của Mỹ trong cuộc chiến chống lại Taliban. Hiện không rõ còn bao nhiêu phi công quân sự và thành viên phi hành đoàn còn ở lại Afghanistan sau khi chính phủ của cựu Tổng thống Ashraf Ghani sụp đổ cũng như những rủi ro mà họ có thể đối mặt khi ở lại đất nước. Nhiều người tỏ ra hoài nghi cam kết của Taliban bởi trong 3 tháng qua có một số thông tin nói rằng chính quyền Taliban đã tiến hành các vụ hành quyết để trả thù người của chính quyền cũ và những người làm việc cho quân đội phương Tây.

Taliban giành quyền kiểm soát Afghanistan hôm 15/8 sau một chiến dịch tiến công nhanh gọn. Thậm chí trước khi chính quyền sụp đổ, nhiều quan chức và quân nhân Afghanistan được cho là đã chạy sang các nước láng giềng do lo ngại Taliban trả thù. Hồi tháng 7, giới chức Tajikistan cho biết, gần 2.000 binh sĩ của Afghanistan đã chạy sang nước này trước các cuộc tấn công của Taliban. Đó là lý do tại sao quân đội và chính phủ Afghanistan nhanh chóng sụp đổ sau khi lực lượng quân sự phương Tây rút đi. Taliban giành quyền kiểm soát thủ đô Kabul và nhiều nơi khác ở Afghanistan thậm chí không cần giao tranh.

Tác giả: Minh Phương