Ukraine tiếp tục trở thành tâm điểm của các cuộc đàm phán trong ngày đầu tiên của hội nghị thượng đỉnh Liên minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) diễn ra tại thủ đô Vilnius, thuộc Cộng hòa Litva. 

Sau ngày làm việc đầu tiên, các thành viên NATO đã bước đầu đưa ra được ý kiến thống nhất về tiến trình xin gia nhập Liên minh của Ukraine. Cụ thể, trong tuyên bố chung cuối ngày, Tổng thư ký khối, ông Jens Stoltenberg nhấn mạnh, đây là lần đầu tiên NATO sử dụng từ “lời mời” đối với một nước đang đệ đơn gia nhập.

Tổng thư ký NATO trong buổi họp báo cuối ngày tại Vilnius. (Ảnh: Le Monde)

“Chúng tôi đã tái khẳng định rằng, Ukraine sẽ trở thành thành viên của NATO và nhất trí loại bỏ yêu cầu Kiev phải hoàn thành Kế hoạch Hành động thành viên (MAP). Điều này sẽ rút ngắn con đường trở thành thành viên của Ukraine, từ quy trình 2 bước xuống chỉ còn 1 bước. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ gửi “lời mời” tới Ukraine khi các đồng minh đồng ý và các điều kiện được đáp ứng”, ông Jens Stoltenberg nói.

Việc loại bỏ yêu cầu về MAP sẽ giúp Ukraine rút ngắn đáng kể thời gian và quy trình để có thể gia nhập NATO một khi được bật đèn xanh. Đây có thể coi là một tín hiệu rõ ràng và tích cực của khối dành cho Ukraine.        

Trong tuyên bố của mình, NATO cũng không nêu rõ, Ukraine cần thỏa mãn những điều kiện nào để trở thành thành viên. Các lãnh đạo NATO khẳng định liên minh sẽ giúp Ukraine đạt tiến bộ trong khả năng phối hợp tác chiến của quân đội cũng như các cải cách về dân chủ và an ninh. Ngoài ra, Tổng thư ký NATO cũng tuyên bố rằng, các quốc gia thành viên đã cam kết dành "ít nhất 2%" GDP của họ cho chi tiêu quân sự. 

Trước tuyên bố của khối, Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelenskiy đã không giấu được sự tức giận. Phát biểu tại một cuộc mít tinh ở Vilnius, ông Zelenskiy bày tỏ sự thất vọng khi Ukraine không được mời gia nhập NATO vào thời điểm này.        

Tổng thống Volodymyr Zelensky đã ký đơn xin gia nhập NATO vào tháng 9/2022 và yêu cầu liên minh nhanh chóng kết nạp Ukraine. Cho đến thời điểm trước hội nghị thượng đỉnh lần này, các thành viên NATO vẫn chia rẽ về đề nghị của Ukraine. Một số nước lo ngại động thái này có thể đẩy liên minh đến gần một cuộc xung đột với Nga.

NATO tổ chức họp thượng đỉnh tại Vilnius trong hai ngày 11-12/7. Ngày 12/7, các thành viên khối sẽ tập trung thảo luận các biện pháp đảm bảo an ninh tạm thời cho Kiev, bên cạnh nỗ lực viện trợ quân sự hiện nay.

Tác giả: Anh Tuấn