Ngày 19/11, tại một hội thảo, người tham dự có thể bất ngờ khi thấy ông Nguyễn Chiến Thắng ở vị trí Giám đốc Trung tâm Ngân hàng Số của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV).

Vì gần đây, ông Thắng quen thuộc ở vị trí Giám đốc Ngân hàng Số của Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank).

Tại hội thảo, nhân sự vừa đầu quân cho BIDV nói trên cho rằng, chuyển đổi số là xu hướng đã và đang nổi bật, diễn ra mạnh mẽ, buộc các ngân hàng thương mại Việt Nam phải nắm bắt.

Trong chuyển đổi này, ông Thắng ví von, các ngân hàng như đàn linh dương đang di chuyển từ những bãi cỏ cằn cỗi đến những đồng cỏ xanh tươi mới. Nhưng, quãng đường di chuyển phải vượt qua nhiều thử thách, nguy hiểm, đòi hỏi sự dũng cảm mà không phải tất cả đều đến đích và thành công.

Dịch chuyển, cấu trúc hoạt động của các ngân hàng Việt Nam cũng thể hiện rất rõ những năm gần đây. Đó là xu hướng, mà theo ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Giám đốc Kinh doanh vốn và tiền tệ BIDV nói là ngân hàng không thể cưỡng lại được, nếu không muốn bị bỏ lại phía sau.

Năm 2016, báo cáo kết quả kinh doanh Ngân hàng Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) có một dữ liệu gây chú ý: tỷ trọng cho vay khách hàng cá nhân lên tới trên 40%, hướng đến trên 50%... Khi đó, đây là một tỷ trọng vượt trội trong hệ thống.

Thế rồi, tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), tín dụng bán lẻ trở thành khẩu hiệu cho toàn hệ thống dịch chuyển. Năm 2017, 2018 và đến 2019, tín dụng bán lẻ tại đây đã chiếm khoảng trên 50%.

Hay ngay tại cái tên Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đã phản ánh đặc thù truyền thống và bề dày tỷ trọng trong tài trợ các dự án. Nhưng, tỷ trọng tín dụng bán lẻ đã dịch chuyển rõ rệt những năm gần đây. Hay nhìn sang Ngân hàng Công thương Việt Nam (VietinBank), tín dụng bán lẻ và cho vay doanh nghiệp SME đến cuối tháng 9/2019 cũng đã chiếm khoảng 50%...

Như trên, cũng như ở xu hướng chuyển đổi số, cấu trúc thị trường thay đổi tạo nên xu hướng nhu cầu. Việt Nam có đặc điểm dân số trẻ và nền tảng khách hàng cá nhân lớn, và nền tảng này mới chỉ ở giai đoạn đầu của khai thác dịch vụ tài chính, được nâng dần lên theo đà cải thiện của thu nhập và nhu cầu đời sống.

Các diễn giả tại hội thảo cùng chung quan điểm rằng: Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ các nhu cầu thanh toán, tín dụng cá nhân và bảo hiểm. Tổng thể những nhu cầu này tạo nên xu hướng, thay đối cấu trúc hoạt động của các ngân hàng thương mại, thay vì chỉ chủ yếu dựa vào tín dụng và cho vay các doanh nghiệp, tập đoàn và tổng công ty lớn như trước đây.

Theo xu hướng đó, cấu trúc lợi nhuận của các ngân hàng cũng thay đổi rõ những năm gần đây. Nguồn thu phi tín dụng, từ dịch vụ và bán chéo sản phẩm bảo hiểm… ngày càng chiếm vị trí và tỷ trọng danh dự trong cơ cấu.

Ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Giám đốc Kinh doanh vốn và tiền tệ BIDV nhìn nhận rằng, khi thu nhập và đời sống của người dân tăng lên, chính họ có nhu cầu đa dạng các kênh đầu tư, đa dạng các nguồn tạo thu nhập, thay vì chỉ chủ yếu gửi tiết kiệm truyền thống.

Vậy nên, tại hội thảo, lãnh đạo một ngân hàng cho biết chính vợ ông cũng thường xuyên nhận được “spam” chào mua trái phiếu doanh nghiệp, mua bảo hiểm… Và điều này là bình thường, chính các cá nhân cũng có nhu cầu tìm hiểu và đa dạng kênh đầu tư của mình.

“Người buôn tiền” của BIDV cho rằng, do xuất phát điểm của Việt Nam thấp, nên câu chuyện trái phiếu doanh nghiệp nổi lên gần đây gây chú ý. Đúng ra, đây phải là kênh chính yếu để huy động vốn trung dài hạn cho nền kinh tế.

Vì xuất phát điểm thấp, còn mới, còn hạn chế về thông tin và khung quản lý, bảo vệ nhà đầu tư. Nhưng ông Quỳnh lý giải ở khía cạnh thị trường, rủi ro đó được nhìn nhận ở lãi suất.

Doanh nghiệp có độ rủi ro thấp, an toàn cao thì có thể lãi suất trái phiếu phát hành thấp; ngược lại doanh nghiệp có độ rủi ro cao thì lãi suất cao. Trên thị trường, nhà đầu tư cũng có khẩu vị khác nhau, và cũng có những người ưa khẩu vị rủi ro cao.

Vì vậy, thị trường trái phiếu dần đa dạng và quan trọng là đang có bước phát triển đáng chú ý. Nếu như hai năm trước Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2020 dư nợ trái phiếu doanh nghiệp đạt 7% GDP, thì hiện nay đã vượt trên 10% rồi.

Hay những năm gần đây, hệ thống ngân hàng Việt Nam bùng nổ liên kết phân phối bảo hiểm. Đây cũng là xu hướng nhu cầu nổi bật mà hầu hết các ngân hàng đang bắt nhịp. Vấn đề là, tại Việt Nam mới chỉ có chưa đầy 10% dân số có bảo hiểm nhân thọ, trong khi nhiều nước trong khu vực đã đạt cỡ 70-80%.

Hay trong trận bóng đá tối 19/11 giữa Việt Nam với Thái Lan trên sân Mỹ Đình, kỷ nguyên điện thoại thông minh cụ thể hóa bằng rừng đèn cổ vũ, mà trên trên những chiếc điện thoại đó hẳn có tích hợp dịch vụ ngân hàng, Fintech…

Trước những thực tiễn đó, ông Quỳnh khẳng định tại hội thảo rằng: “Xu hướng không thể thay đổi về cấu trúc thu nhập của các ngân hàng thương mại đã thể hiện rõ. Ngân hàng phải cấu trúc lại sản phẩm để đảm bảo hiệu quả lợi nhuận và tăng cạnh tranh. Cách thức vận hành kinh doanh của họ cũng phải thay đổi”.

“Chúng tôi thường có câu trong đầu tư: “The trend is your friend”. Nói nôm na, xu hướng là bạn, cần nắm đúng xu hướng, đi theo xu hướng thị trường, nếu không muốn bị tụt lại phía sau”, “người buôn tiền” của BIDV nói thêm.