Góp ý dự luật BHXH vừa qua, đại diện Liên đoàn lao động (LĐLĐ) tỉnh Vĩnh Phúc nêu thực tế, nhiều công nhân đi làm khi tuổi còn rất trẻ, đã thừa năm đóng BHXH để được hưởng 75%, nhưng lại thiếu tuổi nghỉ hưu nên khi về hưu sớm họ phải nhận mức lương hưu thấp.

Những người lao động này đều có mong muốn được bù đắp năm đóng BHXH cho số năm thiếu tuổi nghỉ hưu.

Từ thực tế này, đại diện LĐLĐ tỉnh Vĩnh Phúc đề xuất cơ quan soạn thảo có thể giải đáp mong mỏi của người lao động, để những người thừa năm đóng, thiếu tuổi nghỉ hưu vẫn được hưởng 75% lương hưu.

Người lao động muốn hưởng lương hưu tối đa 75% ngoài việc phải đủ số năm đóng BHXH theo quy định thì phải đủ tuổi nghỉ hưu. Ảnh minh hoạ: VGP.

Trao đổi với VietNamNet, ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng ban Chính sách pháp luật, Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết, hiện nay tuổi nghỉ hưu đang được nâng lên theo lộ trình nam 62, nữ 60 tuổi. Trong bối cảnh nhiều người lao động bước vào tuổi lao động rất sớm nên vượt mốc để hưởng lương hưu tối đa (nữ 30 năm và nam 35 năm tham gia BHXH) nhưng tuổi đời lại chưa đủ.

Chính vì vậy, có một số ý kiến đề xuất, trường hợp người lao động vượt quá thời gian hưởng lương hưu tối đa mà tuổi đời nghỉ hưu chưa đủ thì cho phép họ hoán đổi để nghỉ hưu sớm.

Xuất phát từ thực tiễn như vây Tổng LĐLĐ đang tập hợp lại để trình với ban soạn thảo sửa đổi Luật BHXH và cơ quan có thẩm quyền xem xét.

Hưởng lương hưu tối đa phải đủ tuổi

Mặc dù vậy, ông Quảng cho rằng, đề xuất trên xuất phát từ thực tiễn và có thực hiện được hay không cần được các cơ quan chức năng phân tích nhiều chiều, đảm bảo chính sách lương hưu linh hoạt đa tầng, bền vững.

Trao đổi với VietNamNet, bà Nguyễn Thị Lan Hương - nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) cho rằng, việc một số người lao động đóng thừa số năm quy định, thừa mức hưởng lương hưu tối đa (75%) là một thực tiễn.

Tuy nhiên, việc hoán đổi số năm thừa hưởng lương hưu tối đa để giảm thiểu tuổi về hưu là chưa đảm bảo được chính sách hưu trí.

Bà Hương nói rõ, chính sách hưu trí phải đảm bảo 2 điều kiện, thứ nhất phải đủ tuổi về hưu theo quy định pháp luật. Quy định của pháp luật đối với trường hợp cụ thể trong điều kiện suy yếu sức khoẻ thì sẽ được giảm trừ tuổi nghỉ hưu. Còn đối với người lao động bình thường thì phải đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của pháp luật.

Thứ 2 là phải đóng đủ số năm, nữ 30 năm, nam 35 năm tham gia đóng BHXH thì mới được nghỉ hưu hưởng mức lương tối đa.

“Việc dùng số năm đóng hơn để hoán đổi giả tuổi về hưu là chưa đảm bảo căn cứ về mặt lý thuyết. Còn về mặt thực tiễn, chính sách BHXH đóng hơn số thời gian để được hưởng tối đa lương hưu thì người lao động có thể dừng đóng hoặc được BHXH chi trả mức đóng quá số năm hưởng mức lương hưu tối đa”, bà Hương nói.

Nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động xã hội cũng cho biết, trên thế giới không có nước nào cho hoán đổi số năm để được hưởng lương hưu đầy đủ trước tuổi.

Do đó, người lao động dù không muốn làm việc, vẫn phải đóng đủ và phải đủ tuổi mới được nghỉ hưu.

Bà Hương dẫn chứng cụ thể tại Pháp, họ quy định phải đóng đủ BHXH 40 năm mới được hưởng 45% lương hưu. Vì thế, để không phải nhận mức lương hưu thấp, người lao động vẫn phải đi làm cho đến khi hết tuổi lao động.

“Người lao động tại Pháp tuân thủ nguyên tắc phải đủ tuổi nghỉ hưu theo pháp luật chứ không quy đổi số năm thừa để về hưu trước tuổi vẫn có thể hưởng lương hưu tối đa”, bà Hương nói.

Tác giả: Vũ Điệp