Người tiêu dùng mong giảm thuế để giảm giá xăng dầu. Ảnh minh họa

Hàng hóa đồng loạt tăng

Anh Minh Hoàng (Hoàng Mai, Hà Nội) làm công việc văn phòng tại phố Lý Thường Kiệt (Hai Bà Trưng, Hà Nội) với mức lương 15 triệu đồng/tháng. Đi làm bằng xe máy, trước đây, mỗi lần đổ đầy bình xăng, anh Hoàng phải trả 90.000 đồng (tổng chi phí xăng xe máy khoảng 300.000 đồng/tháng). Giá xăng tăng liên tục, khiến mỗi lần đổ xăng, anh Hoàng phải trả 180.000 đồng.

“Ngoài việc đi lại tốn kém thêm, suất cơm văn phòng cũng tăng giá. Trước đây, 40.000- 50.000 đồng/suất nay tăng lên 60.000- 70.000 đồng/suất trong khi lương không thay đổi. Chúng tôi mong cơ quan chức năng tìm cách giảm thuế để giảm giá xăng, từ đó giúp giảm giá các mặt hàng tiêu dùng”, anh Hoàng nói.

Không chỉ ảnh hưởng đến từng bữa ăn, sinh hoạt của người dân, giá xăng dầu tăng đã ảnh hưởng đến cả hoạt động bán hàng trên mạng (online) của nhiều cá nhân, doanh nghiệp. Chị Thu Hằng, bán hàng online tại Hà Nội cho biết: “Khoảng 1 tuần trở lại đây, tôi không vận chuyển ra ngoại thành vì chi phí quá cao. Việc này khiến mất nhiều đơn hàng”.

Giá xăng neo ở mức cao kỷ lục cũng khiến nhiều doanh nghiệp tăng giá bán hàng hoá. Tiêu biểu như ngành xi măng, từ giữa tháng 6 đến nay, giá bán tăng từ 50.000- 80.000 đồng/tấn. Đây là đợt tăng giá xi măng thứ 3 trong tháng 6/2022. Giá xi măng hiện tại ở mức trung bình 1,1 - 1,2 triệu đồng/tấn. Ngành xi măng đối diện với áp lực tăng chi phí đầu vào do giá nguyên liệu sản xuất chính trong năm 2022 là than tăng giá mạnh.

Đại diện Tổng Cty Xi măng Việt Nam cho biết, ngoài than, xăng dầu cũng là đầu vào sản xuất xi măng. Nếu giá xăng tiếp tục tăng mạnh thời gian tới, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt tăng giá tiếp.

Trước thực tế giá xăng cao kỷ lục, chuyên gia của Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) cho rằng, trong các yếu tố cấu thành giá xăng dầu, thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu chiếm tới 13.000 - 15.000 đồng/lít. Cơ quan chức năng nên tính toán giảm thuế nhập khẩu và thuế tiêu thụ đặc biệt, cùng với việc giảm 2% VAT, góp phần giúp người tiêu dùng vượt qua giai đoạn khó khăn.

Bộ Tài chính muốn giữ thuế TTÐB?

Theo Bộ Tài chính, thuế TTĐB đánh vào một số hàng hóa, dịch vụ Nhà nước quản lý; không khuyến khích tiêu dùng vì có hại cho sức khỏe (thuốc lá, rượu, bia...), ảnh hưởng đến môi trường và cần tiêu dùng tiết kiệm (xăng gốc hoá thạch) hoặc hàng hoá, dịch vụ cao cấp cần điều tiết thu nhập (ô tô, máy bay, du thuyền).

Lý giải về việc chưa đề nghị giảm thuế TTĐB với xăng, Bộ Tài chính cho biết, xăng là nhiên liệu gốc hóa thạch, không tái tạo cần phải sử dụng tiết kiệm nên theo thông lệ quốc tế luôn thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB.

Trong 5 tháng đầu năm 2022, thuế TTÐB với xăng dầu khoảng 6.503 tỷ đồng. Nếu giá dầu thế giới 7 tháng cuối năm 2022 bình quân khoảng 110 USD/thùng, số tiền thu thuế TTÐB khoảng 9.614 tỷ đồng. Trường hợp giá dầu thô bình quân 120 USD/thùng, tiền thuế TTÐB khoảng 10.488 tỷ đồng (bình quân 1.498 tỷ đồng/tháng).

Dẫn kinh nghiệm quốc tế, Bộ Tài chính cho rằng, hầu hết quốc gia trên thế giới đều thu thuế TTĐB với xăng dầu. Trong khi đó, theo thống kê, 5 tháng đầu năm 2022, thuế TTĐB với xăng dầu khoảng 6.503 tỷ đồng.

Nếu giá dầu thế giới 7 tháng cuối năm 2022 bình quân khoảng 110 USD/thùng, số tiền thu thuế TTĐB khoảng 9.614 tỷ đồng. Trường hợp giá dầu thô bình quân 120 USD/thùng, tiền thuế TTĐB khoảng 10.488 tỷ đồng (bình quân 1.498 tỷ đồng/tháng).

“Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục theo dõi diễn biến giá xăng dầu trên thế giới và trình Chính phủ để trình Quốc hội phương án giảm thuế TTĐB đối với xăng cho phù hợp dưới hình thức Nghị quyết của Quốc hội (trong trường hợp giá xăng dầu tiếp tục tăng, biến động khó lường)”, đại diện Bộ Tài chính nói.

Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho rằng, để hạ nhiệt giá xăng không thể trông chờ vào quỹ bình ổn giá xăng dầu, mà phải tính toán các biện pháp cao hơn như giảm 10-30% các loại thuế phí cấu thành vào giá xăng.

Theo ông Thịnh, nếu cân đối được các khoản thu chi ngân sách, việc giảm thuế có thể tác động giúp các ngành kinh tế phục hồi tốt hơn, giúp thu ngân sách tốt hơn. Nhất là việc mạnh dạn cắt giảm các loại thuế khác như thuế TTĐB, tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường.

“Nhiều quốc gia có chính sách trợ giá cho người dân dùng xăng dầu như Malaysia, Thái Lan, Hàn Quốc. Cùng với đó, các quốc gia giảm thuế nhiên liệu để góp phần giảm áp lực lạm phát”, ông Thịnh nói.

Tác giả: Ngọc Linh - Ngọc Mai