Cuối năm 2022, anh Lê Hữu Việt (Hoàn Kiếm, Hà Nội) vét sạch tiền để mua một mảnh đất rộng 45m2, còn tiền xây nhà thì phải đi vay hoàn toàn.

Khi đó, lãi suất cho vay đang rất cao, ở mức 13 - 15%/năm nên thay vì vay ngân hàng, anh chọn phương án mượn của người thân 15 lượng vàng. Thời điểm đó, vợ chồng anh Việt bán với giá 65,9 triệu đồng/lượng, thu về gần 1 tỷ đồng. Vợ chồng anh tính toán vay tầm 1 năm rồi bán mảnh đất ở quê và tích góp thêm là đủ trả nợ.

Nhưng anh Việt không ngờ rằng giá vàng ngày càng tăng và từ đó đến nay không giảm trở lại. Hiện tại, đã đến thời điểm phải trả vàng nhưng giá đã vọt lên mức kỷ lục 92 triệu đồng/lượng khiến vợ chồng anh Việt hoang mang, lo lắng.

"Với giá này, món nợ của tôi đã tăng khoảng 400 triệu đồng so với lúc vay. Tôi không biết phải làm sao, vì trước đó, cả hai bên đều thống nhất trả bằng vàng. Tôi định thương lượng để kéo dài thời gian trả ra một chút, nhưng lại cũng không biết bao giờ giá đi xuống. Cứ đà này chỉ sợ giá tiếp tục tăng, nếu có giảm cũng không đáng kể hoặc hồi phục trở lại, tôi vẫn lỗ nặng", anh tâm sự.

Giá vàng biến động không ngừng, hiện đang đắt nhất lịch sử. (Ảnh minh họa: Công Hiếu).

Theo anh Việt, giá vàng đắt đỏ khiến anh vay bằng vàng còn hơn vay lãi cao. Trong khi đó, nếu vay lãi suất ngân hàng khoảng 13% thì tiền lãi sau 2 năm cũng chỉ 260 triệu đồng.

"Tôi cũng biết vay bằng vàng là chấp nhận giá sẽ thay đổi, không như ban đầu. Nhưng tôi không nghĩ rằng giá tăng nhanh như thế, tăng tới cả vài chục triệu đồng. Giờ tôi vô cùng lo lắng, đang nghĩ đến cách thế chấp nhà để vay ngân hàng, mua vàng trả nợ, sau đó gánh khoản nợ khác nhẹ nhàng hơn. Như vậy không biết bao giờ mới trả xong nợ", anh nói thêm.

"Bao giờ vàng về mức 60 triệu đây", chị Nguyễn Mai (Hưng Yên) cảm thán khi nói về khoản vay của mình. Cuối năm 2021, chị mua căn chung cư diện tích 83m2 tại Hoài Đức, Hà Nội với giá hơn gần 2 tỷ đồng. Khoản tiền tự có 1,3 tỷ đồng, chị Mai phải vay thêm chỗ khác.

Vì lo ngại khoản lãi mỗi tháng từ ngân hàng cũng như mức lãi suất biến động, vợ chồng chị Mai ưu tiên phương án vay vàng. Thế là chị mượn của người thân 10 cây vàng, không phải trả lãi và thống nhất sau này sẽ trả bằng vàng cho dễ tính toán.

Chị Mai tính toán rằng, giá vàng ít biến động hơn nên việc vay vàng sẽ hợp lý hơn so với vay ngân hàng do lãi suất thả nổi có thể tăng mạnh. Thời điểm đó, giá vàng chỉ khoảng 65 triệu đồng/lượng. Với 10 cây vàng, chị Mai bán và thu về khoảng 650 triệu đồng.

"Vì cứ nghĩ là vay người thân không mất lãi nên hai vợ chồng tôi tập trung trả nợ ngân hàng. Ai ngờ giá vàng liên tục tăng và hiện lên tới 92 triệu đồng/lượng, vợ chồng tôi không biết lấy tiền đâu để mua vàng trả nợ bây giờ", chị Mai kể.

Theo nhẩm tính của chị Mai, với mức giá hiện tại (92 triệu đồng/lượng), 10 cây vàng sẽ có giá khoảng hơn 900 triệu đồng. Như vậy, vay có 3 năm, mà tiền số tiền phải trả tăng thêm gần 300 triệu đồng.

Trước tình trạng tăng như vũ bão của giá vàng, các chuyên gia khuyến cáo, nếu vay vàng trong trường hợp bắt buộc thì đành chịu, còn với những người muốn đầu tư nhưng lại không hiểu rõ về cơ chế thị trường thì đây là bài học đắt giá.

“Không nên đi vay tiền đề đầu tư vào vàng. Nếu giá vàng giảm trái với dự tính thì người mua vàng sẽ gặp rắc rối lớn về tài chính. Nếu có khả năng tài chính muốn đầu tư vàng vào giai đoạn này thì chỉ nên đầu tư 1/3 số tiền tiết kiệm của mình chứ không nên bỏ tất cả trứng vào một giỏ.

Cũng không nên vay vàng để làm việc khác vì nếu giá vàng tăng mạnh thì lại là gánh nợ lớn của người đi vay”, TS. Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh.

Chuyên gia cũng khuyến nghị những nhà đầu tư đang “ôm” vàng, nếu thấy có điểm chốt lời 10% hay 20% thì nên bán ra, không đợi giá lên thêm vì giá có thể đảo chiều bất cứ lúc nào.

Tác giả: Ngọc Vy