Theo Reuters, nhà máy điện lực Tokyo (Tepco) hôm 24/8 cho biết việc xả thải đã được bắt đầu vào 1h03 chiều (giờ địa phương, 11h03 giờ Việt Nam). Động thái được chính phủ Nhật Bản phê duyệt hai năm trước và được cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc bật đèn xanh vào tháng 7.

Việc xả thải này sẽ là một bước quan trọng trong quá trình ngừng hoạt động của nhà máy Fukushima Daiichi, bao gồm cả việc loại bỏ nhiên liệu nóng chảy sau khi nó bị phá hủy trong một trận sóng thần. Nhà điều hành nhà máy Điện lực Tokyo cho biết thêm, hiện chưa xác định được bất kỳ điều bất thường nào với máy bơm nước biển hoặc các cơ sở xung quanh.

Trung Quốc cùng ngày nhắc lại sự phản đối mạnh mẽ của họ đối với kế hoạch này và cho biết chính phủ Nhật Bản đã không chứng minh được tính hợp pháp của việc xả nước.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố: “Phía Nhật Bản không nên gây ra tổn hại thứ cấp cho người dân địa phương và thậm chí cả người dân trên thế giới vì lợi ích ích kỷ của chính mình”.

Trung Quốc cho biết họ cũng sẽ thực hiện các biện pháp để bảo vệ môi trường biển và sức khỏe cộng đồng, đồng thời sẽ tăng cường giám sát mức độ phóng xạ trong vùng biển sau khi xả thải.

Cơ quan hải quan Trung Quốc cùng ngày thông báo ngừng nhập khẩu thủy hải sản từ Nhật Bản, để ngăn chặn thực phẩm bị nhiễm phóng xạ lên bàn ăn của các hộ gia đình Trung Quốc, theo Hoàn Cầu thời báo. 

Ngược lại, Tokyo chỉ trích Trung Quốc vì đã truyền bá “những tuyên bố vô căn cứ về mặt khoa học”.

Cơ quan này khẳng định việc họ xả nước là an toàn, đồng thời lưu ý rằng Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cũng đã kết luận rằng tác động của nó đối với con người và môi trường là "không đáng kể".

Nhà máy Fukushima Daiichi bị phá hủy vào tháng 3/2011 sau khi một trận động đất mạnh 9,0 độ richter tạo ra sóng thần mạnh, khiến ba lò phản ứng tan chảy. 

Việc xả nước thải của Nhật Bản cũng đã khiến các quốc gia khác trong khu vực lo lắng. Thủ tướng Quần đảo Cook Mark Brown nói rằng mặc dù khoa học ủng hộ quyết định của Nhật Bản nhưng khu vực có thể không đồng ý về vấn đề "phức tạp" này. 

Các nhóm đánh cá Nhật Bản, vốn bị tổn hại nhiều năm do lo ngại về phóng xạ, từ lâu đã phản đối kế hoạch này. Họ lo ngại điều đó sẽ dẫn đến sụt giảm doanh số bán hàng, bao gồm cả việc bị hạn chế xuất khẩu sang các thị trường lớn.

Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck-soo cho biết lệnh cấm nhập khẩu các sản phẩm thực phẩm và thủy sản của Fukushima sẽ được giữ nguyên cho đến khi những lo ngại của công chúng được xoa dịu.

Theo Reuters, số nước thải sẽ được giải phóng theo từng phần nhỏ hơn kế hoạch ban đầu và được kiểm tra thêm. Lần xả đầu tiên có tổng cộng 7.800 m3 - tương đương với khoảng ba bể bơi Olympic - sẽ diễn ra trong khoảng 17 ngày.

Theo kết quả kiểm tra của Tepco hôm 24/8, lượng nước này chứa khoảng 63 becquerel tritium mỗi lít, thấp hơn giới hạn trong nước uống của Tổ chức Y tế Thế giới là 10.000 becquerel mỗi lít. Becquerel là một đơn vị đo độ phóng xạ, trong đó đề cập đến lượng bức xạ ion hóa được giải phóng.

Bộ trưởng môi trường Nhật Bản cho biết nước này sẽ tiến hành giám sát xung quanh khu vực xả nước và công bố kết quả hàng tuần.

Tepco dự kiến quá trình xả nước thải - hiện có tổng cộng hơn 1,3 triệu tấn - sẽ mất khoảng 30 năm.

Các nhóm dân sự cũng phát động các cuộc biểu tình ở Nhật Bản và Hàn Quốc, mặc dù chính phủ Hàn Quốc cho biết đánh giá của chính họ không tìm thấy vấn đề gì liên quan đến khía cạnh khoa học và kỹ thuật của việc xả nước. 

Theo Reuters, cảnh sát Hàn Quốc bắt giữ ít nhất 14 người biểu tình xông vào đại sứ quán Nhật Bản ở Seoul.

Trước ngày xả nước, hàng chục người biểu tình cũng đã tập trung trước trụ sở chính của Tepco ở Tokyo giơ biển hiệu có nội dung "Đừng vứt nước bị ô nhiễm xuống biển!". Cuộc biểu tình kết thúc sau khoảng một giờ.

Tác giả: Phương Anh/Theo Bloomberg, Reuters