Trong hệ thống chính trị đa đảng như của Đức thì đây là cơ hội trời cho để các đảng làm mất uy tín của nhau, nhất là của đảng đang cầm quyền.

Mới đây nhất là trường hợp nữ Bộ trưởng Liên bang về gia đình Franziska Giffey. Bà thuộc Đảng Xã hội dân chủ Đức (SPD). Bà bị cho là đạo văn để hoàn thành luận án tiến sĩ (TS). Sau nhiều tuần tranh luận, bà đã phải từ chức bộ trưởng.

Bà hoàn thành luận án TS vào năm 2010 tại Freie Universitaet Berlin. Cuối năm 2019, trường đại học này đã khiển trách bà về các khiếm khuyết trong luận án TS, nhưng vẫn không tước bằng TS của bà.

Bà Giffey (bên phải) và Thủ tướng Đức Angela Merkel. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, sau đó do có dư luận phê phán cách làm của mình mà năm 2020, đại học này buộc phải điều tra lại câu chuyện có đạo văn hay không của bà Giffey. Trong lúc điều tra chưa kết thúc thì bà đã tuyên bố không mang danh TS nữa và cuối cùng là từ chức bộ trưởng.

Trường hợp của Bộ trưởng Quốc phòng Liên bang Karl-Theodor zu Guttenberg mới đáng tiếc, bởi ông được coi là một ngôi sao đang lên, là ứng viên Thủ tướng tương lai thời đó của Đảng Liên minh Xã hội Kito giáo (CSU).

Nhưng rồi tháng 2/2011, một vị giáo sư luật học đã công khai phê phán ông đã đạo văn trong luận án TS của mình. Phản ứng ban đầu của ông là coi những phê phán đó là vớ vẩn và nói tự mình đã hoàn tất luận văn. Mãi sau này ông mới thừa nhận phản ứng như vậy của mình là ngu ngốc và chết người.

Đại học Bayreuth đã tước danh hiệu TS của ông. Do bị phê phán nên tháng 3 2013, ông đã từ chức Bộ trưởng Quốc phòng Đức.

Một trường hợp khác là của bà Silvana Koch- Mehrin. Bà cũng bị cho là đạo văn trong luận án TS. Sau 2 tháng điều tra, vào tháng 6/2011, Đại học Heidelberg đã quyết định tước bằng TS của bà.

Theo kết quả điều tra, trong 80 trang luận án TS có đến 120 chỗ là đạo văn. Ngay trước đó, bà Silvana Koch - Mehrin đã rút lui khỏi các chức vụ Chủ tịch nhánh Đảng Tự do dân chủ trong Nghị viện châu Âu, Phó chủ tịch Nghị viện Châu Âu và Ủy viên Đoàn Chủ tịch Đảng Tự do dân chủ Đức.

Thật trớ trêu là về chủ đề tri thức, nữ Bộ trưởng Giáo dục Liên bang Schavan lại gặp rắc rối, bởi luận án TS của bà có tên gọi: Tiền đề, sự cần thiết và yêu cầu của giáo dục tri thức ngày nay.

Năm 2013, Đại học Duesseldorf đã tước học vị TS của bà, với kết luận bà đã gian dối một cách hệ thống trong luận án của mình. Thực sự thì bà có đạo văn, nhưng chỉ đôi chỗ là thiếu trích dẫn nguồn. Sau khi bị tước bằng, bà từ chức Bộ trưởng Giáo dục. Sau này bà có đệ đơn kiện, nhưng Tòa Hành chính Duesseldorf đã bác đơn vào năm 2014.

Tác giả: Đinh Duy Hòa