Theo Wired, bạn nên nắm rõ 3 quy tắc sau để tự bảo vệ bản thân khỏi lừa đảo qua mạng.

Quy tắc 1 - Sử dụng thông tin ngữ cảnh

Đọc hơi phức tạp, nhưng thật ra điều này khá đơn giản, cần lắng nghe chính mình. Nhớ là, ngay cả khi một email trông như gửi đến từ bạn bè, không có nghĩa nó an toàn.

Nếu bạn không mong nhận email từ ai đó, hay giọng điệu trong email tỏ ra gấp gáp, hay bạn bè gửi tin qua Facebook Messenger trong khi bình thường họ chỉ nhắn tin SMS cho bạn, và bản thân cảm thấy "hơi sai sai", tốt nhất hãy kiểm tra lần nữa với người gửi trên nền tảng khác để đảm bảo an toàn, như gọi điện, nhắn tin qua Viber, Skype…

Khi tin nhắn đến từ người lạ hay cá thể nào đó bạn không biết, bắt đầu xem xét tình huống tại sao bạn nhận được và liệu tin nhắn này hợp lý hay chưa. Hầu hết các dịch vụ online sẽ không, ngay lập tức, yêu cầu bạn thay đổi tài khoản qua đường dẫn email.

Và trong trường hợp họ làm vậy thật, bạn phải luôn luôn truy cập vào trang web dịch vụ độc lập thông qua trình duyệt web, và kiểm tra độ chính xác của thông tin.

Giữ cảnh giác với các tập tin đính kèm và tránh mở chúng cùng một lúc, nhất là khi bạn không yêu cầu nhận hay chưa hề muốn nhận chúng theo kế hoạch.

Quy tắc 2 – Ghi nhớ điều cơ bản

Thực hiện theo các lời khuyên bảo vệ cơ bản nhất sẽ hỗ trợ bạn tốt nhất. Luôn luôn sao lưu dữ liệu. Kích hoạt hệ thống nhận dạng nhiều lớp (nếu họ hỗ trợ) trên những tài khoản online.

Đóng tài khoản bạn không còn sử dụng nữa. Và tạo ra tập tin quản lý mật khẩu nhằm đảm bảo mật khẩu lạ và mạnh. Tất cả các bước trên sẽ làm bạn trở thành miếng mồi "khó nhằn", nhưng quan trọng hơn, tổn thất sẽ giảm thiểu nếu bạn không may bị dính quả lừa.

Quy tắc 3 – Hiểu kẻ thù

Về bản chất, việc tránh bị lừa yêu cầu người dùng có nhận thức về đặc điểm của chính sự lừa đảo. Crane Hassold, giám đốc tại công ty bảo mật PhishLabs cho hay: "Điều mà tôi cảm thấy hứng thú về loại tội phạm này ở chỗ chúng khai thác những phần cơ bản nhất trong hành vi con người. Tất cả liên quan đến bản năng tò mò, niềm tin và nỗi sợ. Những điều này gắn chặt bên trong chúng ta, tốt nhất bạn phải tự cảnh giác, nhận ra các dấu hiệu không hợp lý, không thực tế.

Tức là luôn chú ý đến bản năng và cảm xúc khi xem tin nhắn, email. Mọi yêu cầu cấp bách, hay sự đe dọa từ tổ chức chính phủ nào đó, hay nhờ vả ngẫu nhiên, gợi ý bạn click hay thực hiện hành động nào đó, hãy dè chừng! Bạn cần tự cảm nhận sự dẫn dắt cảm xúc trong thông tin trước khi hành động.

Đã đến lúc nhận ra sự thật cay đắng (nếu như bạn chưa biết) rằng: Không ai đột nhiên cho bạn miễn phí sản phẩm giá trị cao hoặc cả tỷ đồng. Không hề.

Đối với việc mua hàng qua mạng xã hội, theo kế hoạch phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2016-2020, Chính phủ đặt mục tiêu vào năm 2020, doanh số thương mại điện tử doanh nghiệp – người tiêu dùng sẽ tăng 20%/năm, đạt 10 tỉ USD, chiếm 5% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Ước tính mỗi người Việt sẽ dành khoảng 350 USD chi cho mua sắm qua mạng, gấp hai lần so với năm 2015.

Hầu hết các khách hàng khi tiến hành giao dịch đều phải cung cấp thông tin họ tên, địa chỉ, số điện thoại, email… những thông tin này sẽ bị các đối tượng xấu khai thác để lừa đảo hoặc sử dụng cho các cuộc tấn công, phát tán thông tin độc hại. Chính vì vậy, để tránh bị mất thông tin cá nhân, tránh bị lừa khi mua hàng qua mạng, cần phải tìm hiểu nguồn gốc và độ uy tín của nơi mua hàng.

Chị Nguyễn Thị Thu Dung, Hội Người tiêu dùng Việt Nam, cảnh báo: “Chỉ nên tiến hành giao dịch trên các website lớn có đăng ký với Bộ Công Thương, tìm hiểu nhà cung cấp hàng hóa uy tín, có cơ chế hiển thị thông tin nhà cung cấp như địa chỉ, số phone…trên web. Ngoài ra, cần đọc kỹ mô tả sản phẩm và so sánh giá. Một sản phẩm có thể được nhiều nhà cung cấp bán, chúng ta cần tìm sản phẩm đó trước trên google, hay vào các trang web khác nhau để tìm hiểu thông tin về sản phẩm, so sánh giá cả, chất lượng, đọc bình luận của người mua hàng trước... để có thể đánh giá trước khi quyết định chọn mua sản phẩm”.

Xuân Tùng (t/h)