Quyết định sớm hơn thường lệ

Cựu Tổng thống Donald Trump đã chính thức tuyên bố tái tranh cử vào năm 2024. Quyết định này của ông Trump được đưa ra sớm hơn thường lệ, ngay cả ở một quốc gia nổi tiếng với các chiến dịch tranh cử tổng thống kéo dài như Mỹ.

Cựu Tổng thống Trump. Ảnh: AFP.

Ông Trump tối 15/11 đã tuyên bố tái tranh cử trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024 sau khi nộp hồ sơ cho Ủy ban Bầu cử Liên bang.

Ông Trump trở thành ứng cử viên lớn đầu tiên của một trong hai đảng tuyên bố chính thức tranh cử Tổng thống năm 2024 và ông Trump sẽ còn một chặng đường dài với việc bắt đầu với các cuộc tranh cử cấp tiểu bang đầu tiên còn hơn một năm nữa mới diễn ra.

Đúng là việc ông Trump tuyên bố tái tranh cử là rất sớm so với thường lệ khi mà các chiến dịch tranh cử ở Mỹ thường kéo dài. Điều này có thể được lý giải rằng ông Trump muốn ngăn chặn các cáo buộc hình sự có thể xảy ra khi ông đang phải đối mặt với một số cuộc điều tra.

Ngoài ra, đây cũng được coi là nỗ lực của ông Trump nhằm vượt lên và ngăn chặn sự trỗi dậy của các thành viên đảng Cộng hòa khác có khả năng ra tranh cử như Thống đốc bang Florida Ron DeSantis hoặc cựu Phó Tổng thống Mike Pence. Ông DeSantis - một ngôi sao đang lên của Đảng Cộng hòa - đã chiến thắng dễ dàng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vừa qua và tái đắc cử thống đốc Florida. Trong khi đó, ông Pence - trong lúc quảng bá quyển sách mới của mình - đã tìm cách cho thấy ông không còn chịu sự ảnh hưởng của ông Trump.

Ngoài ra, theo những người thân cận với ông Trump, ông này đã khá háo hức quay trở lại chính trường sau thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Các trợ lý của ông đã dành nhiều tháng qua để chuẩn bị giấy tờ, xác định các nhân viên tiềm năng và phác thảo các đường nét của một chiến dịch dựa trên chiến dịch tranh cử năm 2016 của ông Trump.

Tuy nhiên, ông Trump sẽ còn một chặng đường khá dài cho tới đại hội của đảng Cộng hòa vào mùa Hè năm 2024 để bầu ra ứng cử viên chính thức của đảng và việc ông tuyên bố ra tranh cử sớm chưa chắc đã mang lại nhiều lợi thế khi bức tranh chính trị ở Mỹ đã thay đổi và uy tín của ông Trump đã sụt giảm đáng kể. Ngoài ra, ông Trump hiện nay cũng không còn là lựa chọn số 1 trong nội bộ đảng Cộng hòa. Ông Trump hiện đang phải đối mặt với sự chỉ trích từ một số đồng minh, những người cho rằng đã đến lúc đảng Cộng hòa cần nhìn về tương lai và thoát khỏi ảnh hưởng của ông Trump.

Mức độ ủng hộ của đảng Cộng hòa

Mặc dù tuyên bố ra tranh cử nhưng sẽ còn một chặng đường dài để ông Donald Trump chính thức được đảng Cộng hòa đề cử ra tranh cử Tổng thống năm 2024. Nói các khác là sẽ có một cuộc chiến đề cử đầy cam go của Đảng Cộng hòa.

Cựu Tổng thống Trump đã chính thức trở thành ứng cử viên đầu tiên của đảng Cộng hòa tuyên bố ra tranh cử trong cuộc bầu cử vào năm 2024 tới. Tuy nhiên, con đường trở thành người đại diện cho đảng Cộng hòa trở thành ứng cử viên tổng thống của ông Trump được dự báo sẽ khó khăn và thách thức hơn rất nhiều so với chiến dịch tranh cử năm 2016.

Trong chiến dịch tranh cử 2016, ứng cử viên Donald Trump được xem là “làn gió mới” cho đảng Cộng hòa với hồ sơ tranh cử gần như không có một dòng nào về kinh nghiệm chính trị hay chính sách đối ngoại. Tuy nhiên, hiện nay, ông Trump không những không còn là “người mới” mà còn có hồ sơ tranh cử dày đặc bê bối, từ xử lý đại dịch Covid-19, trách nhiệm trong vụ bạo loạn tại Quốc hội cho đến thành tích yếu kém trong việc “đảo ngược” các chính sách dưới thời Tổng thống Obama như cải cách bảo hiểm y tế hay đầu tư cơ sở hạ tầng.

Một thách thức nữa đối với ông Trump là sự nổi lên của các đối thủ trong đảng Cộng hòa, tiêu biểu là Thống đốc bang Florida Ron DeSantis, người vừa giành thắng lợi áp đảo trong cuộc đua vào Thượng viện vừa qua. Được đánh giá là một thành viên Cộng hòa “chuẩn mực”, uy tín và tầm ảnh hưởng của ông DeSantis đang ngày càng lan rộng trong nội bộ đảng Cộng hòa. Mặc dù khả năng tuyên bố ra tranh cử Tổng thống của ông DeSantis vẫn còn để ngỏ, nhưng rõ ràng đây là một đối thủ tiềm tàng đe dọa ông Trump.

Dấu hiệu quan trọng hơn, đó là việc trong các cuộc tranh luận trên truyền thông, những ý kiến làm thế nào để loại bỏ ông Trump của các thành viên đảng Cộng hòa đang có phần vượt trội so với những người ủng hộ. Sức hút của ông Trump cũng đang có xu hướng giảm bớt khi không còn xuất hiện dày đặc trên các phương tiện truyền thông như cách đây 6 năm.

Mặc dù uy tín có xu hướng giảm sút, nhưng những thành viên còn lại đều là những người trung thành với ông Trump, sẵn sàng bỏ phiếu ủng hộ ứng cử viên của mình vô điều kiện.

Ngoài ra, trong các cuộc thăm dò dư luận thì tỷ lệ ủng hộ ông Trump trở thành đại diện cho đảng Cộng hòa ra tranh cử Tổng thống năm 2024 vẫn đang ở mức tương đối cao, hơn 50%. Khó khăn và thách thức thực sự đối với ông Trump có thể chỉ xuất hiện sau khi các ứng cử viên khác tuyên bố ra tranh cử và tại các cuộc bầu cử sơ bộ hoặc họp kín được tổ chức theo từng bang dự kiến bắt đầu từ tháng 1 năm tới.

Tác động của bầu cử giữa kỳ đối với cuộc tranh cử 2024

Thông tin cựu Tổng thống Donald Trump tuyên bố ra tranh cử tổng thống Mỹ năm 2024 được đưa ra chỉ vài giờ sau khi kết quả cuộc bầu cử giữa kỳ vừa qua cho thấy đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát Hạ viện trong 2 năm tới.

Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vừa qua được coi là một cuộc trưng cầu ý dân về các chính sách, cách điều hành của Tổng thống, của chính quyền đương nhiệm và đảng Dân chủ và kết quả của cuộc bầu cử chắc chắn phần nào cũng sẽ tác động tới mùa vận động tranh cử tổng thống năm 2024.

Kết quả của cuộc bầu cử cho thấy vị thế và uy tín của các đảng hiện đang như thế nào, các lĩnh vực nào cần được quan tâm, những ưu tiên cần tập trung để từ đó giúp các ứng cử viên lên kế hoạch vận động và có cương lĩnh tranh cử cụ thể nhằm giành được sự ủng hộ của người dân.

Kết quả cuộc bầu cử cũng làm nổi lên một số ứng cử viên tiềm năng của các đảng trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2024, ví dụ như Thống đốc bang Florida Ron DeSantis, ông này đã tái đắc cử vị trí thống đốc và đang được coi là một ngôi sao đang lên của đảng Cộng hòa trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng.

Mặc dù vẫn giữ được Thượng viện, việc đảng Dân chủ mất Hạ viện vào tay đảng Cộng hòa ít nhiều cũng sẽ ảnh hưởng tới các chính sách và chương trình nghị sự của Tổng thống Biden trong hai năm tới.

Với quyền kiểm soát Hạ viện, đảng Cộng hòa có khả năng sẽ làm tê liệt chương trình nghị sự, các ưu tiên lập pháp của ông Biden, chặn viện trợ cho Ukraina, sử dụng mức trần nợ liên bang làm đòn bẩy để yêu cầu cắt giảm chi tiêu sâu, và tiến hành các cuộc điều tra về chính quyền và gia đình ông Biden.

Tất cả những điều này đều nhằm gây khó dễ cho đảng đối thủ và giảm uy tín của Tổng thống Biden và chính quyền của ông, từ đó làm giảm cơ hội chạy đua vào Nhà Trắng của cá nhân Tổng thống Biden và các ứng cử viên đảng Dân chủ.

Tuy nhiên, đảng Dân chủ đã có được kết quả bầu cử giữa kỳ tốt hơn mong đợi khi vẫn giữ được Thượng viện trong khi thu hẹp được những tổn thất dự kiến tại Hạ viện, làm đảo ngược xu hướng lịch sử là đảng của tổng thống nắm quyền thường thất bại trong bầu cử giữa kỳ ở nhiệm kỳ đầu tiên.

Sự cân bằng quyền lực giữa hai đảng trong quốc hội Mỹ sẽ khiến chính trường Mỹ trong hai năm tới khá phức tạp, đặc biệt là với cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra vào năm 2024, tuy nhiên, từ nay tới khi đó vẫn còn một mùa vận động tranh cử khá dài và tác động của cuộc bầu cử giữa nhiệm sẽ trở nên rõ ràng hơn khi mùa vận động tranh cử bắt đầu trong vòng 1 năm nữa./.

Tác giả: Phạm Huân