Phiên thảo luận "Giải pháp phát triển nhà ở cho công nhân tại các Khu công nghiệp?" tại Diễn đàn Bất động sản công nghiệp Việt Nam 2020 đã nhận được nhiều ý kiến, chia sẻ của cơ quan quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp.

Theo ông Đỗ Đức Đạt - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Thủ Đô, nhà ở công nhân là một trong những mô hình nhà ở xã hội, mặc dù nhà ở xã hội đang phát triển tốt nhưng tỷ lệ nhà công nhân đang xây dụng cho (Khu công nghiệp) KCN còn rất thấp, và chắc chắn trong tương lai sẽ thiếu hụt nhiều.

Tỷ lệ nhà ở cho công nhân tại các KCN còn thấp.

Cũng theo ông Đạt, rất khó để làm nhà công nhân. Bởi, khách hàng - công nhân, sức mua và sức thuê của họ là rất thấp cũng như tập tính sinh hoạt của họ khác biệt, không có tính gắn bó lâu dài tại KCN nên nhu cầu mua thấp, nhu cầu thuê lại có nhiều đòi hỏi.

Thứ hai là đối thủ cạnh tranh. "Hiện nay chúng ta có 3 mô hình: nhà nước đầu tư - KCN đầu tư - các nhà đầu tư đầu tư nhà công nhân. Nếu các chính sách không công bằng, thế yếu sẽ bị rơi vào những nhà đầu tư nhà công nhân, mặc dù rất muốn đầu tư nhưng lại gặp nhiều khó khăn. Nếu không có sự kết nối công bằng, chia sẻ để người công nhân có thể thấy được lợi ích từ nhà ở công nhân thì sẽ rất khó để họ quyết định gắn bó với nhà ở công nhân", ông Đạt nói.

Ở góc độ quản lý nhà nước, ông Hà Quang Hưng - Phó Cục Trưởng Cục quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho rằng, về hệ thống chính sách đối với nhà ở xã hội và nhà ở công nhân hiện có hành làng pháp luật đầy đủ như Luật Nhà ở và Nghị định 100. Nhưng kết quả nhà ở xã hội trong đó có nhà ở công nhân chưa được như kỳ vọng.

Theo ông Hưng, hiện nay, cả nước đạt 42%, phát triển 5,2 triệu m2 nhà ở. Nhà ở công nhân hoàn thành 28% so với nhu cầu 8,3 triệu m2. Kết quả chưa được cao vì mấy điểm sau:

Thứ nhất, trong quy định của Luật Nhà ở và Nghị định 100, có quy định về việc dành quỹ đất để phát triển NƠXH và nhà ở cho công nhân. Qy định xây dựng hạ tầng phải dành quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, tuy nhiên chưa có nhiều địa phơng thực hiện.

Thứ hai, nút thắt về nguồn vốn, người có thu nhập thấp, khách hàng chưa được tham gia vào vay vốn. 

Chuyên gia đề xuất, phát triển nhà công nhân theo mô hình condotel du lịch hiện nay.

"Nguồn vốn Chính phủ dành ra phát triển nhà ở xã hội là rất ít. Chính phủ vừa giao Bộ KHĐT xem xét cấp thêm 1.000 tỷ đồng cho Ngân hàng Chính sách và 2.000 tỷ đồng bù lãi suất để nhà đầu tư phát triển nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân", ông Hưng thông tin.

Bàn luận thêm về vấn đề nhà ở cho công nhân, TS. Lê Xuân Nghĩa, Chuyên gia Kinh tế thừa nhận, với mức 1.000 tỷ  đồng cho vay và 2.000 tỷ đồng để bù lãi suất chưa thực sự hỗ trợ được thị trường. Nhà ở cho công nhân đang ngày càng trở nên quan trọng. Công nhân trong khu công nghiệp về cơ bản có chất lượng cuộc sống, điều kiện đi lại chưa được hỗ trợ và cải thiện nhiều.

"Nếu chúng ta có chính sách hỗ trợ thì cần một chính sách thực sự chất lượng, đi đúng vào nhu cầu của họ. Sắp tới chúng tôi sẽ kiến nghị rõ ràng cho một chính sách lớn dành cho công nhân trong các KCN", ông Nghĩa nói.

Đồng quan điểm với vị Chuyên gia Kinh tế trên, ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Chủ tịch Hiệp Hội bất động sản Việt Nam, vấn đề nhà ở công nhân không phải mới, chúng ta cần có chính sách mạnh mẽ hơn.

Nếu để giảm giá thành đầu tư, sẽ cần tăng nguồn cung. "Tôi nghĩ rằng hiện nay chúng ta đã có các doanh nghiệp phát triển KCN chuyên đầu tư nhà ở. Tuy nhiên 80% lại là những doanh nghiệp địa phương nhỏ lẻ, xây dựng khu nhà ở cho công nhân nhưng điều kiện nhà ở chưa được tốt", ông Hà Nói.

Chia sẻ thêm về định hướng tháo gỡ khó khăn cho nhà ở công nhân, ông Hà đề xuất: "Chính phủ cần quy hoạch lại các khu vực để xây dựng được mô hình nhà ở cho công nhân phù hợp. Một trong những biện pháp bên ngoài việc nhà nước đầu tư, cần học tập, phát triển nhà công nhân theo mô hình condotel du lịch hiện nay".