Mỏ khai thác đá Mèo Gù của Công ty TNHH Thắng Lợi nằm ngay sát trục đường chính của QL70B thuộc xã Phúc Khánh, Yên Lập (Phú Thọ). Mỏ đá này có vị trí rất gần với khu vực cư dân thuộc xã Phúc Khánh.

Tại đây mỏ đá hoạt động rất rầm rộ, chỉ trong vòng 10 phút có khoảng 3, 4 xe tải ra vào liên tục.

Xe tải đi ra từ mỏ khai thác đá trên địa bàn xã Phúc Khánh.

Theo phản ánh của những người dân sống quanh mỏ khai thác này, hoạt động của Công ty Thắng Lợi đã ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của họ. Từ tiếng ồn, khói bụi đến những tác động việc nổ đá mìn khiến  cho họ ăn không ngon, ngủ không yên.

Cứ nghe kẻng… lại chạy

Bà Đinh Thị Hải L. (trú tại xã Phúc Khánh) cho biết, gia đình bà sống một bên mỏ khai thác đá đã nhiều năm. Nhiều lần cả nhà bà phải hứng chịu cảnh đá bay từ việc nổ mìn lên nóc nhà. Mặc dù công ty có bồi thường mỗi lần gây hư hỏng với số tiền vài trăm nghìn thì cũng không thấm vào đâu với những thiệt hại về tinh thần của nhiều thế hệ trong gia đình phải chịu suốt từ năm 2003 đến nay.

Theo bà L., thời gian nổ mìn thường rơi vào lúc 11h30 và 17h30, mỗi khi nổ thì phía mỏ lại cảnh báo người dân bằng tiếng kẻng.

Bà L. đã sống nhiều năm cạnh mỏ khai thác đá này.

“Cứ nghe thấy kẻng là chạy mãi ra đầu làng để tránh nguy hiểm. Nhiều lần bế cháu chạy đi ra khỏi nhà, bỏ của chạy lấy người.

Còn nhà thì lúc nào cũng phải đóng cửa không bụi nó bay vào. Hôm nọ, gió Lào thổi, mỏ khoan đá, bụi bay mù mịt. Sống ở đây toàn thấy khói bụi, mà không được tưới nước, mỏ cũng không tắt máy khoan đi. Chúng tôi kiến nghị rất nhiều rồi nhưng chẳng thấy ai về, khi nào bị thiệt hại tài sản thì lúc đó mới thấy chính quyền, công an vào hỏi han", bà L. nói.

Mỏ đá Mèo Gù ngay sau lưng nhà bà L.

Cùng trong hoàn cảnh trên, ông Hoàng Văn G., người dân sống cạnh mỏ đá Mèo Gù cho biết, quanh vùng có 3 nhà giáp quốc lộ, nằm sát mỏ đá nhưng rất nhiều năm nay không có chế độ hỗ trợ môi trường hàng tháng như doanh nghiệp đã cam kết.

Ông G. và gia đình thường xuyên bị hứng chịu những ảnh hưởng từ việc khai thác đá.

"Các nhà dân xung quanh đây đều bị rạn nứt do hoạt động nổ mìn của công ty, khói bụi là chuyện thường xuyên rồi. Ngày nào cũng phải đóng cửa mà bụi vẫn vào, môi trường hỏi xã, xã bảo hỏi huyện, huyện lại bảo về xã. Mỗi ngày nghe thấy tiếng kẻng nổ mìn là gia đình tôi lại run bắn lên không dám chạy ra ngoài, vì nhà tôi còn kiên cố, ở trong này đá nó bay vào thì còn không sao, chứ chạy ra ngoài không may nó bắn vào đầu thì chỉ có chết thôi.

Tôi cùng với mọi người cũng đã kiến nghị nhiều nhưng chẳng thay đổi được gì nên giờ chịu cảnh "sống chung với lũ". Vả lại con em chúng tôi có người cũng làm trong công ty này, có gì lại sợ bị đuổi việc... nên đành thôi”, ông G. bức xúc nói.

Những vết nứt trên tường mà theo ông G. là do ảnh hưởng từ việc khai thác đá.

Trao đổi với PV, ông Hoàng Xuân Trường, Phó Chủ tịch UBND xã Phúc Khánh lại khẳng định không nhận được khiếu nại nào từ phía các hộ dân nơi đây. Hàng tháng, xã đều tổ chức các cuộc họp cử tri tuy nhiên không thấy các cư dân nói về hoạt động khai thác mỏ đá Mèo Gù.

Mặc dù vị lãnh đạo này cũng nhận định, bằng cảm quan nhìn mắt thường thì thấy không an toàn nhưng do các Sở ban ngành chuyên môn đã đo đạc kiểm tra và cấp phép hoạt động nên dù sao, cũng vẫn là hoạt động khai thác đúng.

"Khi hoạt động khai thác, doanh nghiệp đã ký cam kết với người dân về hỗ trợ hàng tháng vì những ảnh hưởng của hoạt động mỏ. Việc tái định cư cho người dân thì hiện tại đang gặp khó vì xã chúng tôi không có đất cho tái định cư.

Công ty này được khai thác từ rất lâu nhưng tôi không nhớ chính xác là từ khi nào, chỉ biết hạn khai thác được kéo dài tới khoảng năm 2031", ông Trường nói.

Cũng liên quan đến vấn đề trên, ông Bùi Tiến Vỹ, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Lập cho biết, doanh nghiệp khi hoạt động khai thác đã cam kết sẽ đền bù cho người dân nhưng khi họp cũng không thấy nhắc về vấn đề này.

Ông Vỹ cho hay, vào cuối năm 2017 đã xảy ra tình trạng đá lở từ mỏ đá Mèo Gù xuống đường, ngay sau đó chính quyền đã chỉ đạo khắc phục bằng cách đào rãnh gần chân núi để ngăn không cho đá lăn. Sau những thông tin đã được phản ánh, huyện sẽ kiến nghị để yêu cầu mỏ phải di chuyển điểm khai thác vào sâu bên trong nhằm cách xa khu dân cư và trục đường chính.

Theo thông tin từ Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Yên Lập, trong quá trình hoạt động suốt thời gian qua, Công ty TNHH Thắng Lợi đã nhiều lần nổ mìn dẫn đến việc đá bị bắn văng, gây ảnh hưởng đến các hộ dân xung quanh nơi đây. Tuy nhiên chỉ được giải quyết bằng những bồi thường trung bình ở mức 500.000 đồng.

Điều đặc biệt là các cơ quan quản lý tại đây đều mặc nhiên coi đó chỉ là thỏa thuận dân sự và hầu như không có sự can thiệp nào mạnh mẽ, trừ khi có sự cố xảy ra.