Bộ quốc phòng Thụy Sĩ chuẩn bị đón nhận một sự bổ sung quan trọng khi Diehl Defense, nhà sản xuất hệ thống vũ khí hàng đầu của Đức, đang chuẩn bị cung cấp hệ thống phòng thủ đất đối không tầm trung IRIS-T cho quốc gia này.

Sau khi đánh bại các đối thủ MBDA và Kongsberg, Diehl Defense đã giành được hợp đồng trị giá 675 triệu euro trong việc cung cấp hệ thống phòng không cho Thụy Sĩ. 

“Đèn xanh cho ứng cử viên còn lại phụ thuộc vào việc đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt do Armasuisse (Cơ quan mua sắm vũ khí của Thụy Sĩ) đặt ra”, Quân đội Thụy Sĩ tuyên bố. 

Mục tiêu của thỏa thuận

Được khởi xướng vào tháng 10/2022, Sáng kiến ​​Lá chắn Bầu trời Châu Âu (ESSI) của Đức là một nỗ lực chiến lược nhằm chuẩn hóa hoạt động mua sắm phòng không trên khắp các quốc gia thành viên liên minh. Sáng kiến ​​này nhằm mục đích cung cấp khả năng bảo vệ toàn diện, nhiều lớp bằng cách tích hợp ba hệ thống chính: IRIS-T SLM từ Diehl Defense của Đức, Patriot của Mỹ và Arrow 3 của Israel.

Mặc dù vẫn duy trì chính sách trung lập, nhưng Thụy Sĩ vẫn quyết định tham gia dự án này và phải chấp hành theo các hướng dẫn của NATO. Ngoài ra, thông qua chương trình Air 2030, Thụy Sĩ đã đặt hàng một số hệ thống Patriot PAC-3 với máy bay đánh chặn GEM-T, trị giá 1,2 tỷ USD. 

Nhằm tăng cường năng lực phòng thủ, Thụy Sĩ gần đây đã phát hành một gói thầu trị giá 660 triệu Franc Thụy Sĩ (khoảng 675 triệu euro) để mua sắm các hệ thống phòng thủ đất đối không tầm trung mới. 

Hệ thống phòng không IRIS-T.

Điều thú vị là hai trong số ba nhà sản xuất được mời nộp đề xuất cảm thấy rằng, kết quả đã được định trước hoặc các điều khoản của cuộc đấu thầu là không thuận lợi. Đến đầu tháng 7, Armasuisse đã thông báo rằng cả MBDA và Kongsberg đều rút lui khỏi dự án này.

Một yêu cầu quan trọng do Thụy Sĩ đặt ra là hệ thống phòng không được đặt mua phải có thành tích triển khai thành công, đã được chứng minh trên thực tế chiến đấu. Ngoài ra, Thụy Sĩ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tích hợp ngành công nghiệp Thụy Sĩ như một phần của hợp đồng. Điều này có nghĩa là toàn bộ giá mua phải được bù trừ bằng các giao dịch trong Thụy Sĩ. "Không có sự linh hoạt" đối với yêu cầu bù trừ này, người phát ngôn của Armasuisse, Samanta Leiser tuyên bố. 

Hệ thống phòng không IRIS-T

Hệ thống IRIS-T SLM có phạm vi hoạt động lên tới 40 km, có khả năng phòng thủ chống lại máy bay, tên lửa hành trình và máy bay không người lái. Theo Diehl, hiệu suất của hệ thống này ở Ukraine là "tuyệt vời", tự hào với "tỷ lệ trúng đích gần 100%" ngay cả trong các đợt tấn công dữ dội với hơn 12 mục tiêu. 

IRIS-T là hệ thống tên lửa không đối không tầm trung do Đức phát triển. Tên lửa được thiết kế hiện đại với đặc tính linh hoạt, độ chính xác và khả năng sát thương cao. Tên lửa được trang bị đầu dò hồng ngoại cho phép nó tấn công mục tiêu ở chế độ “bắn và quên”, nghĩa là nó có thể khóa mục tiêu và tự bám theo mục tiêu mà không cần thêm thông tin đầu vào từ bệ phóng.

Một khẩu đội IRIS-T cơ bản bao gồm các bệ phóng, mỗi bệ có khả năng bắn nhiều tên lửa, một đơn vị chỉ huy và điều khiển để quản lý các hoạt động cùng nhiều phương tiện hỗ trợ hậu cần và bảo trì. Hệ thống được thiết kế để có tính cơ động cao, cho phép triển khai và cơ động nhanh chóng khi cần thiết. 

Tên lửa IRIS-T có chiều dài khoảng 2,94 mét, đường kính 127 mm và trọng lượng khoảng 87,4 kg. Nó có tốc độ tối đa Mach 3 và có thể tấn công mục tiêu ở phạm vi lên tới 25 km. Tên lửa cũng được trang bị đầu đạn phân mảnh nổ mạnh, giúp tăng hiệu quả chống lại nhiều mối đe dọa trên không. 

Binh sĩ Ukraine với hệ thống phòng không IRIS-T.jpg

Hệ thống IRIS-T sử dụng một số loại radar để phát hiện, theo dõi và tấn công mục tiêu. Chúng bao gồm radar giám sát 3D, cung cấp nhận thức tình huống toàn diện bằng cách quét không phận để tìm các mối đe dọa tiềm ẩn và radar kiểm soát hỏa lực, được sử dụng để dẫn đường cho tên lửa đến mục tiêu. Việc tích hợp nhiều loại radar đảm bảo rằng, hệ thống có thể hoạt động hiệu quả trong nhiều môi trường khác nhau và chống lại nhiều mối đe dọa cùng lúc.

Hệ thống radar được trang bị trong hệ thống IRIS-T được đánh giá rất cao. Các radar giám sát 3D có thể phát hiện và theo dõi nhiều mục tiêu cùng lúc, cung cấp dữ liệu thời gian thực cho đơn vị chỉ huy và kiểm soát. Điều này cho phép đưa ra quyết định nhanh chóng và phản công mục tiêu hiệu quả. Các radar kiểm soát hỏa lực có độ chính xác cao, đảm bảo tên lửa có thể được dẫn đường chính xác đến mục tiêu, ngay cả trong những điều kiện khó khăn như bị chế áp điện tử hoặc thời tiết xấu. 

Vũ khí chính của hệ thống phòng không này tên lửa IRIS-T. Tuy nhiên, hệ thống cũng có thể được tích hợp với các loại vũ khí khác để tăng cường tính linh hoạt và hiệu quả trong chiến đấu. Hệ thống có thể hoạt động kết hợp với tổ hợp tên lửa đất đối không tầm xa hơn để cung cấp khả năng phòng thủ nhiều lớp, đảm bảo rằng có thể đánh chặn các mối đe dọa ở nhiều khoảng cách khác nhau. Cách tiếp cận nhiều lớp này làm tăng đáng kể khả năng phòng thủ chung của cả hệ thống.

Tác giả: Lê Hưng