Liên quan đến những lùm xùm về hình ảnh nồi cơm điện SHD8602 của Công ty CP Tập đoàn Sunhouse được dán tem là hàng Việt Nam chất lượng cao nhưng xuất xứ lại ghi là Trung Quốc gây xôn xao dư luận trong mấy ngày vừa qua, trao đổi với báo chí, ông Lê Tùng - Giám đốc Marketing Công ty CP Tập đoàn Sunhouse cho biết, thông tin đó là không chính xác.

Tại các siêu thị lớn trên địa bàn Hà Nội, các sản phẩm của Tập đoàn Sunhouse đa số đều ghi xuất xứ từ Trung Quốc.

Theo ông Tùng, tất cả các sản phẩm của Tập đoàn Sunhouse đều đảm bảo đủ tiêu chuẩn, giấy tờ kiểm định của các cơ quan chức năng ban nghành. Phía tập đoàn luôn cung cấp rõ ràng nhưng thông tin liên quan đến sản phẩm, cái nào xuất xứ từ Việt Nam hay Trung Quốc sẽ được ghi đúng và rành mạch trên các tem phụ của từng sản phẩm cụ thể.

Cụ thể, sản phẩm nồi cơm điện SHD8602 là một sản phẩm được sản xuất trên dây chuyền của Công ty TNHH Sản xuất Đồ gia dụng Sunhouse - sở hữu 100% vốn bởi Tập đoàn Sunhouse. Sản phẩm này cũng được Quatest 1 - Trung tâm kỹ thuật tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng 1 trực thuộc Bộ khoa học công nghệ đánh giá chứng nhận theo Phương thức 5, quy định tại Phụ lục 2 thông tư 28/2012/TT-BKHCN. Tuy nhiên, do sơ suất từ phía siêu thị trong việc gắn nhãn mác ghi nhầm nguồn gốc xuất xứ đã khiến người tiêu dùng hiểu lầm.

Một sản phẩm nồi cơm điện "đội lốt" hàng Việt Nam nhưng thực chất đó là hàng Trung Quốc lừa dối người tiêu dùng một cách ngoạn mục.

''Về việc siêu thị ghi nhầm xuất xứ trên bảng giá, Sunhouse đã có công văn chính thức gửi sang đối tác kinh doanh yêu cầu đính chính thông tin về xuất xứ sản phẩm'' - ông Tùng thông tin thêm.

Theo tìm hiểu của PV, trên website của Tập đoàn Sunhouse có địa chỉ miền là http://sunhouse.com.vn có rất nhiều sản phẩm mang thương hiệu Sunhouse nhưng lại được ghi xuất xứ từ Trung Quốc như: Máy làm mát không khí SUNHOUSE SHD7738; nồi cơm điện 1.8L SUNHOUSE SHD8665G;  Quạt tích điện Sunhouse SHD7112;...

Theo khảo sát của chúng tôi các sản phẩm của Tập đoàn Sunhouse tại các siêu thị lớn ở Hà Nội như BigC Thăng Long, Mediamart, Pico… các sản phẩm bày bán tại đây của Tập đoàn Sunhouse có điểm chung là phần lớn xuất xứ từ Trung Quốc.

Máy nước nóng lạnh mang thương hiệu Sunhouse nhưng xuất xứ Trung Quốc.

Theo đó, các sản phẩm điện máy giá trị lớn như máy làm mát, nồi cơm điện, quạt tích điện, bếp từ… đều ghi xuất xứ Trung Quốc. Một số thứ yếu như chảo chống dính, nồi inox được ghi sản xuất Việt Nam, kèm theo đó là logo danh hiệu hàng Việt Nam chất lượng cao.

Trao đổi với báo chí về việc các doanh nghiệp nhập khẩu linh kiện, thiết bị từ Trung Quốc về Việt Nam tiến hành lắp ráp và gắn mác hàng Việt. Trước vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Phú – Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sunhouse cho biết, thương hiệu đăng ký bảo hộ ở quốc gia nào sẽ thuộc về quốc gia đó. Như Electrolux lập doanh nghiệp và đăng ký bảo hộ thương hiệu ở Thụy Điển nên gọi là thương hiệu của quốc gia này dù doanh số bán hàng ở Mỹ lớn gấp 10 lần Thụy Điển. Hay sản phẩm Panasonic, Sony dù doanh số ở Nhật rất nhỏ vẫn là hàng Nhật.

“Với xu hướng toàn cầu hóa, chuỗi giá trị toàn cầu, việc một sản phẩm sử dụng linh kiện từ nhiều quốc gia rất phổ biến. Điều quan trọng, trong chuỗi sản xuất, ai sở hữu thương hiệu sẽ hưởng phần giá trị lớn nhất, còn giá trị sản xuất chỉ chiếm từ 10-30% giá trị. Chẳng hạn, một đôi giày Adidas, giá trị sản xuất chỉ 10 USD, nhưng bán 100 USD, chủ thương hiệu sẽ hưởng 80% giá trị, điều này tương tự với iPhone... Người sở hữu thương hiệu cũng là người chịu trách nhiệm sau cùng với khách hàng sử dụng sản phẩm”, ông Phú nói thêm.

Cần nói thêm, tại Nghị định số 43/2017/NĐ-CP quy định mọi tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa tại Việt Nam hoặc nhập khẩu hàng hóa đều phải ghi nhãn cho hàng hóa (trừ một số trường hợp đặc biệt).

Điều 10 Nghị định 43 ghi rõ nhãn hàng hóa bắt buộc phải thể hiện các nội dung gồm: tên hàng hóa; tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa; xuất xứ hàng hóa và các nội dung khác tùy theo theo tính chất của mỗi loại hàng hóa.

Điều 15 Nghị định 43 yêu cầu tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu tự xác định và tự ghi xuất xứ đối với hàng hóa của mình, bảo đảm trung thực, chính xác, tuân thủ các quy định của pháp luật về xuất xứ hàng hóa hoặc các hiệp định mà Việt Nam đã tham gia hoặc ký kết.

Thông tư 05/2018/TT-BCT quy định thế nào được coi là xuất xứ Việt Nam cũng rất mơ hồ, nói cách khác khó đối chứng kiểm tra. Cụ thể, Bộ Công Thương quy định về xuất xứ hàng hóa, với hàng hóa có phần giá trị nội địa đạt từ 30% trở lên được xem là có xuất xứ tại một nước (nơi diễn ra công đoạn sản xuất, gia công, chế biến cuối cùng).

Chiếu theo hàng Sunhouse gần 70% linh kiện từ Trung Quốc, 30% linh kiện tử Việt Nam trở lên, được sản xuất tại Việt Nam thì vẫn được ghi nhãn “Made in Viet Nam”. Tuy nhiên, Thông tư này chỉ áp dụng cho hàng hóa xuất khẩu ra khỏi Việt Nam. Chưa có một quy định nào lấy các tiêu chí của Thông tư 05 để coi đó là "hàng Việt Nam" hay hàng "sản xuất tại Việt Nam".

Trong một diễn biến liên quan đến vụ việc, trước thông tin phản ánh từ báo chí về việc Công ty cổ phần Điện tử Asanzo Việt Nam nhập khẩu sản phẩm sản xuất tại nước khác nhưng gắn nhãn xuất xứ Việt Nam để bán ra thị trường Việt Nam gây xôn xao dư luận.

Ngay sau đó, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có chỉ đạo giao Bộ Tài chính – Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan khẩn trương kiểm tra, xác minh thông tin báo chí phản ánh vụ việc Công ty cổ phần Điện tử Asanzo nhập khẩu sản phẩm sản xuất tại nước khác gắn nhãn xuất xứ Việt Nam để bán ra thị trường Việt Nam, làm rõ các vi phạm để xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật.

Bộ Tài chính và Bộ Công Thương chỉ đạo các cơ quan chức năng (Hải quan, Quản lý thị trường…) rà soát lại việc thực hiện quản lý nhà nước và chức trách nhiệm vụ được giao trong vụ việc này, kiểm điểm làm rõ trách nhiệm theo đúng quy định của pháp luật.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ Công Thương khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ nêu trên, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả trước ngày 30/7/2019.

Lê Hoàng Nguyên