Giải trình sau phiên thảo luận dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản ngày 28/11, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, theo tổng kết, đánh giá của Chính phủ, 5 năm qua đã có khoảng 200.000 cuộc đấu giá, trên 90% là tài sản công, chủ yếu là quyền sử dụng đất. Số tiền chênh lệch giữa giá khởi điểm và giá thành thu cho Nhà nước, thu cho tổ chức, thu cho cá nhân là 110.000 tỷ đồng.

Giải pháp để ngăn chặn, hạn chế thông đồng, dìm giá, hay tình trạng "quân xanh", "quân đỏ", ông Long cho biết các thủ tục đang được thực hiện theo hướng công khai, minh bạch, kéo dài thời hạn nếu cần thiết. Đồng thời, quy định chặt chẽ hơn về hồ sơ, xét duyệt…

Ông Long cho hay, Luật Đấu giá tài sản không thể điều chỉnh toàn bộ các quy trình liên quan đến một tài sản, kể cả điều kiện đưa ra để bán đấu giá cho đến sau này bán đấu giá thành công thì xử lý theo quy định nào, đặc biệt trong trường hợp xác định giá khởi điểm cũng phải tuân theo pháp luật chuyên ngành.

Về chế tài đối với người bỏ cọc, Bộ trưởng Tư pháp cho biết sẽ nghiên cứu theo hướng “làm sâu sắc hơn nữa” và những gì còn có thể bổ sung, siết chặt trong các quy định của pháp luật chuyên ngành sẽ góp ý để hoàn thiện.

Đồng thời, cũng tính đến những vi phạm về mặt tài chính có quy định thêm về cấm tham gia đấu giá, hoặc siết chặt hơn các điều kiện trong quy định của pháp luật chuyên ngành.

“Vừa rồi có vụ Thủ Thiêm, vụ cát ở An Giang và Hà Nội, hay lô xe máy xử phạt vi phạm hành chính ở Hà Tĩnh. Ban soạn thảo xin phép được tiếp tục nghiên cứu, đặc biệt xem có bổ sung được các chế tài nào không. Theo quan điểm của chúng tôi, pháp luật quy định càng chặt càng tốt”, Bộ trưởng Tư pháp nói thêm.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long.

Tuy nhiên, để đảm bảo quy định pháp luật được thực hiện một cách ngay tình, theo Bộ trưởng, trên thực tế có rất nhiều yếu tố liên quan. Trong đó có quy định chặt chẽ của pháp luật, đạo đức kinh doanh, đạo đức hành nghề… Như vậy chúng ta mới đảm bảo được quy định pháp luật trên thực tế.

Cùng với đó, ông Long cũng cho biết, đang cố gắng để nâng tính chuyên nghiệp của các tổ chức hành nghề và của các đấu giá viên, về tổng thể khi rà soát xem xét các đạo luật liên quan đến hoạt động của các nghề tư pháp, luật sư, công chứng, giám định… sẽ cố gắng cho thành một khối thống nhất.

Trước đó, tham gia thảo luận tại hội trường sáng nay, đại biểu Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) khẳng định cần có các quy định để hướng tới hạn chế tình trạng bỏ cọc đấu giá.

Theo ông Thanh, luật hiện hành quy định mức tiền đặt trước từ 5 - 20% giá khởi điểm (sau khi trúng đấu giá chuyển thành tiền đặt cọc), trong khi đó nhiều trường hợp giá khởi điểm thấp nên người trúng đấu giá không phải cân nhắc quá nhiều khi bỏ cọc.

Để hạn chế câu chuyện người trúng đấu giá bỏ cọc, nhất là yếu tố lợi ích nhóm, thao túng đấu giá, vị đại biểu tỉnh Cà Mau cho rằng cần tách biệt giữa tiền đặt trước và tiền đặt cọc.

Trong đó, tiền đặt cọc có thể là 20 - 30% giá trúng đấu giá, phải nộp ngay sau khi có kết quả trúng đấu giá. Nếu người trúng đấu giá không nộp thì kết quả bị hủy, cuộc đấu giá tiếp tục được diễn ra.

"Giả sử tiền đặt cọc phải nộp ngay lên tới hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng thay vì chỉ vài trăm triệu hoặc vài tỷ đồng, người trúng đấu giá chắc chắn sẽ rất thận trọng khi bỏ giá", ông Thanh góp ý.

Vị đại biểu cũng nhấn mạnh việc có thể tham khảo kinh nghiệm quốc tế, bổ sung quy định cụ thể theo hướng xử lý hình sự đối với hành vi bỏ cọc đấu giá và có dấu hiệu thao túng, gây rối trật tự, ảnh hưởng xấu đến an ninh kinh tế.

"Bộ luật Hình sự cần bổ sung các hành vi tương ứng trong hoạt động đấu giá tài sản cho phù hợp, tránh tình trạng thổi giá, phá giá, gây hệ lụy lớn như thời gian vừa qua", ông Thanh nói.

Tác giả: Hoàng Thị Bích