Những tổn thương có thể gặp ở người bệnh “Hậu Covid-19”

* Tim: Khoảng 35% trường hợp tử vong do SARS-CoV-2 có tổn thương ở tim trên giải phẫu bệnh do tế bào cơ tim biểu hiện nhiều ACE 2, với các biểu hiện: Phù nề cơ tim, thâm nhiễm tế bào viêm trong mô cơ tim và làm xơ teo các sợi cơ tim,…

* Tiêu hóa: Đặc biệt đoạn cuối hồi tràng (nơi có nhiều thụ thể ACE 2) làm suy giảm mô bạch huyết gây phù nề và viêm ruột.

Đối với gan: Các tế bào đường mật tập trung nhiều thụ thể ACE 2 nên xét nghiệm GGT (Gamma Glutamyl Transferase) tăng cao do tổn thương tế bào đường mật. Còn các tế bào gan tổn thương do hiện tượng viêm, thiếu O2 tổ chức…

Những ảnh hưởng của COVID-19 đến cơ thể người nhiễm

* Thận: Có khoảng 6,7% người bệnh nhiễm SARS-CoV-2 có suy thận cấp dotế bào biểu mô ống lượn gần tập trung nhiều thụ thể ACE 2, nên thận là một mục tiêu của SARS-CoV-2 tấn công gây suy thận cấp.

* Tụy: Có khoảng 16% người bệnh nhiễm SARS-CoV-2 bị tổn thương tụy, là cơ quan biểu hiện nhiều ACE 2 nên tế bào tuyến tụy dễ bị tổn thương làm tăng Amylase và Lipase máu. Hậu quả gây teo và thoái hóa amyloid ở hầu hết các đảo tụy, nhiều người bệnh không bị tiểu đường trước đó đã phát triển thành tiểu đường.

* Cơ xương: Khoảng 30% người bệnh mắc Covid-19 có yếu cơ và tăng nồng độ CK (Creatinin Kinase), hậu quả làm hoại tử và teo các tế bào cơ.

* Thần kinh trung ương: Khoảng 36% người bệnh nhiễm SARS-CoV2 có phù nề và thoái hóa khu trú tế bào thần kinh trong não do sự hiện diện rộng rãi của ACE2 trong nhu mô não.

Một cơ chế quan trọng khác: Triệu chứng mất mùi ở những người nhiễm SARS-CoV-2 khá phổ biến. Tham gia cơ chế cảm nhận mùi có 2 loại tế bào: Tế bào cảm nhận mùi ở niêm mạc mũi và tế bào hỗ trợ thần kinh dẫn truyền xung động lên não, trong khi loại tế bào này có rất nhiều thụ thể ACE 2 là một con đường thâm nhập của virus lên não.

Hậu Covid một số người bệnh bị tổn thương nghiêm trọng làm mất khứu giác kéo dài, thậm chí không hồi phục, còn 1 số có thể cảm nhận thành các mùi khác (do tổn thương các tế bào “nhớ” trong não).

* Mạch máu: ACE 2 biểu hiện tại các tế bào nội mạc của mạch máu, phản ứng viêm làm tổn thương nội mạc mạch máu, kèm nồng độ D-Dimer tăng trong huyết tương gây tăng tính thấm và kích hoạt quá trình đông máu gây tắc mạch ở một số cơ quan.

Khám "Hậu COVID-19" là cách để tầm soát và điều trị những di chứng

Một số triệu chứng thường gặp trong hội chứng “Hậu Covid”:

* Theo WHO có khoảng 10 – 20% người nhiễm SARS-CoV-2 sẽ mắc hội chứng “Hậu Covid-19” với các triệu chứng sau:

Mệt mỏi kéo dài.

Đau đầu, giảm trí nhớ, giảm khả năng nhận thức.

Ho kéo dài, khó thở, hụt hơi.

Tim đập nhanh, đánh trống ngực.

Đau cơ, khớp.

Ăn không ngon, đau dạ dày, tiêu chảy.

Mất cảm giác mùi hoặc cảm nhận sai mùi, rối loạn vị giác.

Rối loạn nội tiết.

Rụng tóc.

Da khô.

Tăng nặng các bệnh nền có từ trước

* Ngoài ra người bệnh còn có các bất thường về xét nghiệm:

Tăng men tim.

Rối loạn đường huyết.

Rối loạn hormone giáp.

Giảm độ lọc cầu thận.

Rối loạn chức năng hô hấp.

Những đối tượng nguy cơ cao về hội chứng hậu Covid-19

Nam giới

Tuổi cao (trên 65 tuổi)

Béo phì

Bệnh mạch vành.

Viêm phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)

Suy thận

Tiểu đường

Vậy Các thăm khám cần kiểm tra cho người bệnh có hội chứng “Hậu Covid”

* Đánh giá tổn thương phổi: Là cơ quan chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề nhất. X-quang phổi là cần thiết nếu có tổn thương nghi ngờ phải chụp CT phổi, ngoài ra cần đo chức năng hô hấp để đánh giá dung tích phổi.

* Đánh giá chức năng tim mạch: Điện tim, siêu âm tim giúp đánh giá rối loạn chức năng tâm thất dự phòng và điều trị kịp thời các yếu tố nguy cơ.

- Siêu âm động mạch cảnh, động mạch ngoại vi, MRI não giúp đánh giá tổn thương tăng động và nhồi máu não.

* Đánh giá sức khỏe tâm thần như lo lắng, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, căng thẳng sau sang chấn tâm lý do nhiễm SARS-CoV-2 (hội chứng PTSD – Post Traumatic Stress Disorder).

Hiện nay tình trạng dịch đang bùng phát, lây lan mạnh, tỷ lệ người nhiễm SARS-CoV-2 tăng cao đột biến kể cả những người đã tiêm đủ vaccine. Với những người bệnh này sau khi điều trị khỏi hoặc hoàn thành cách ly nên đến các cơ sở y tế để thăm khám tổng quát.

Những người không có triệu chứng vì với các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh có thể giúp phát hiện sớm các tổn thương do virus gây ra. Trên cơ sở đó, các Bác sĩ sẽ có phương pháp điều trị sớm, lên kế hoạch chăm sóc, theo dõi và dự phòng các nguy cơ có thể xảy ra hay can thiệp kịp thời nếu cần thiết,

Hiện nay Bệnh viện Quốc tế Vinh đã tạo gói khám riêng cho đối tượng hậu Covid với đầy đủ các chuyên khoa cùng chi phí hợp lý. Ngoài ra, Bệnh viện cũng đã thiết kế những gói tổng thể chuyên sâu với đội ngũ Bác sĩ tư vấn dày dặn kinh nghiệm để đáp ứng nhu cầu cao hơn. Như vậy, khách hàng có thể lựa chọn gói khám đặc biệt nâng cao, bổ sung các kỹ thuật hiện đại mới như nội soi dạ dày, chụp Cộng hưởng từ, siêu âm tim, mạch máu,…

Lam Giang