“Sau 3 năm triển khai, công tác đấu giá cổ phần hóa, thoái vốn theo Quyết định số 51/2014/QĐ-TTg ngày 15/9/2014, tại Sở GDCK Hà Nội (HNX) đã ghi nhận những chuyển biến tích cực”, bà Nguyễn Thị Hoàng Lan, Phó chủ tịch HĐQT kiêm Phó tổng giám đốc HNX cho biết.

Nếu như năm 2015, 2016 là năm của cổ phần hóa, với 64 DN IPO, chiếm 71% tổng số các phiên đấu giá qua HNX năm 2015 và 30 DN, chiếm 61% tổng số các phiên đấu giá qua HNX năm 2016 thì năm 2017, các phiên đấu giá thoái vốn vượt lên chiếm tới 71% tổng số các phiên đấu giá, tương đương 34/48 DN.

Ảnh minh hoạ

Nhấn mạnh đến các điểm sáng trong hoạt động thoái vốn năm 2017 theo bà Lan, hơn 169 triệu cổ phần trúng giá, số vốn thu về cho nhà nước đạt trên 2.630 tỷ đồng, thặng dư vốn cổ phần thu về đạt hơn 933 tỷ đồng, chênh lệch so với giá khởi điểm đạt 934 tỷ đồng. Giá trúng giá trong các phiên thoái vốn đạt cao, nhiều phiên có giá trúng gấp từ 2 đến 4 lần so với mệnh giá và cao hơn nhiều so với giá trúng giá khi thực hiện IPO. Hơn 30% số phiên thoái vốn có giá trúng giá bình quân gấp từ 1,5 đến 2,5 lần so với giá khởi điểm.Hoạt động thoái vốn nhà nước thông qua đấu giá năm 2017 đã thu hút được sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư với 28/34 phiên đấu giá thoái vốn bán được 100% số cổ phần chào bán. Trong đó có nhiều tập đoàn, tổng công ty lớn thực hiện thoái vốn có giá trị vốn hóa hàng nghìn tỷ đồng như Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Tổng công ty Sông Đà… Tỷ lệ thoái vốn trung bình đạt khoảng từ 30 - 50% vốn điều lệ của công ty đưa ra đấu giá.

Đối với các phiên đấu giá IPO tại HNX, đã có 3/10 phiên bán được 100% số cổ phần chào bán. Tổng số cổ phần bán được trong 10 phiên này đạt hơn 13 triệu cổ phần, đạt tỷ trọng 5% so với tổng số cổ phần chào bán và thu về cho nhà nước hơn 133 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, HNX còn tổ chức 4 phiên đấu giá cổ phần ra công chúng của các công ty có tên tuổi gồm: Tổng công ty Viglacera - CTCP, CTCP Dịch vụ sân bay quốc tế Cam Ranh, CTCP Đầu tư Apax Holdings. Tổng số cổ phần bán được của 3 phiên này đạt hơn 138 triệu cổ phần, tương đương 100% tổng số cổ phần chào bán, thu về cho DN hơn 2.281 tỷ đồng. Trong đó, phiên đấu giá ra công chúng của Tổng công ty Viglacera - CTCP đã bán hết 100% số lượng cổ phần chào bán, thu hút sự chú ý của hơn 1.000 nhà đầu tư, cao nhất kể từ năm 2015, với 92% lượng cổ phần trúng giá được bán cho nhà đầu tư nước ngoài.

Một điểm nhấn khác là tổng khối lượng đặt mua của nhà đầu tư cao hơn 9% so với tổng khối lượng chào bán. Tổng số cổ phần trúng giá đạt hơn 321 triệu cổ phần, đạt tỷ trọng 49% so với tổng số cổ phần chào bán, tương ứng với giá trị cổ phần bán được đạt hơn 5.045 tỷ đồng. Bình quân một phiên có 49 nhà đầu tư tham dự và giá trị cổ phần trúng giá đạt hơn 105 tỷ đồng.

Cũng theo bà Lan từ cuối năm 2016, với việc thực thi Thông tư 115/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính đã giúp gắn kết hoạt động đấu giá với đăng ký giao dịch trên sàn UPCoM. Trong năm 2017, đã có 3 công ty là Công ty TNHH MTV Nước giải khát Sanest Khánh Hòa (mã SKH), Tổng công ty Thương mại Xuất nhập khẩu Thanh Lễ (TLP) và Tổng công ty Đầu tư phát triển đô thị và Khu công nghiệp Việt Nam (IDC) tiến hành đăng ký giao dịch trên thị trường UPCoM ngay sau khi hoàn thành việc cổ phần hóa.

Mới đây, tháng 11/2017, Chính phủ đã ban hành Nghị định 126/2017/NĐ-CP thay thế Nghị định số 59/2011/NĐ-CP cho phép áp dụng cơ chế dựng sổ (Book building) trong công tác cổ phần hóa, thoái vốn.  Để chuẩn bị đưa cơ chế vào áp dụng, HNX đã tiến hành nâng cấp hệ thống đấu giá, trong đó bổ sung chức năng dựng sổ để sẵn sàng đưa vào sử dụng trong năm 2018, giúp thị trường phát triển mạnh mẽ hơn.