Theo Tập đoàn Dữ liệu quốc tế (IDG), gần 40% số dân Việt Nam có tài khoản ngân hàng, nhưng vẫn còn 80% chi tiêu hằng ngày sử dụng tiền mặt. Ở góc độ doanh nghiệp, việc thanh toán không dùng tiền mặt ở Việt Nam dù đã trở thành nhu cầu tất yếu, nhưng cũng chưa thực sự được quan tâm đúng mức.

Dẫn chứng cụ thể, ông Đinh Thanh Sơn, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty CP bưu chính Viettel (Viettel Post) cho hay, chỉ khoảng 30% đơn hàng của Viettel Post là thanh toán không dùng tiền mặt, 70% còn lại là hình thức thanh toán tiền mặt (COD).

“Công ty chúng tôi triển khai thanh toán không dùng tiền mặt từ năm 2016 nhưng văn hóa “tiền trao cháo múc” đã hình thành quá lâu ở khách hàng, mặc dù chúng tôi đưa ra nhiều hình thức khuyến khích như giảm cước vận chuyển đến 20-30% khi chuyển khoản song sau hơn 4 năm triển khai, tỷ lệ này cũng chỉ mới đạt 30%”, ông Đinh Thanh Sơn nói.

Tuy nhiên, nói đi cũng phải nói lại, không phải do thói quen quyết định tất cả. Một bộ phận người tiêu dùng còn e dè khi tiếp cận với công nghệ, phương tiện thanh toán mới, do còn lo ngại về vấn đề an ninh, an toàn trong thanh toán.

Ngoài ra, tội phạm, gian lận trong thanh toán điện tử gần đây có chiều hướng gia tăng trong bối cảnh các dịch vụ, giao dịch online trở nên phổ biến với những hành vi, thủ đoạn mới, tinh vi hơn và sử dụng công nghệ nhiều hơn.

Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN ông Lê Anh Dũng thông tin, một số vấn đề phát sinh trong lĩnh vực thanh toán điện tử gần đây diễn biến phức tạp, đòi hỏi phải có sự phối hợp, xử lý của nhiều bộ, ngành, như: một số tổ chức, cá nhân sử dụng máy POS, thiết bị di động có nguồn gốc từ nước ngoài để chấp nhận thanh toán trên lãnh thổ Việt Nam, không tuân thủ quy định pháp luật; hay hoạt động thanh toán cho các dịch vụ của tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài cung ứng xuyên biên giới vào lãnh thổ Việt Nam...còn có khó khăn, vướng mắc trong quá trình xử lý.

Ông Trần Kim Chung, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), cho biết, thanh toán không dùng tiền mặt là vấn đề quốc tế và thời đại. Chúng ta không thể mãi thanh toán tiền mặt. Một số hoạt động như mua sản phẩm, dịch vụ, đóng tiền học khi du học nước ngoài, mua hàng hóa ở nước ngoài,... không thể không dùng thanh toán qua ngân hàng. Tuy nhiên, Đại diện CIEM góp ý, hiện nay văn bản pháp lý về thanh toán không dùng tiền mặt chưa đầy đủ, hạ tầng kỹ thuật, lưu lượng phát triển chưa đạt mục tiêu.

Để tăng số người sử dụng thanh toán điện tử, đại diện CIEM kiến nghị cần nâng cấp hệ thống hạ tầng, bao gồm cả hệ thống cứng và hệ thống mềm; nâng cao năng lực hệ thống bảo mật; lệ phí phải đủ hấp dẫn người dùng; đồng bộ thường xuyên, liên tục các giao dịch và hoạt động của hệ thống ngân hàng qua internet banking; bảo đảm niềm tin cho khách hàng rằng dùng dịch vụ ngân hàng tốt hơn là không dùng dịch vụ ngân hàng.

Tác giả: T.Hằng