Ngày 2/5, Ngoại trưởng Israel Israel Katz cho biết, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã vi phạm các hiệp định thương mại quốc tế với việc ngăn chặn hàng hóa xuất nhập khẩu của Israel tới nước này. Ông Israel Katz cho biết thêm, nước này đã nỗ lực tạo ra các lựa chọn thay thế trong quan hệ thương mại với Thổ Nhĩ Kỳ, bằng cách tập trung vào sản xuất trong nước và nhập khẩu từ các nước khác.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (phải) và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. (Ảnh: AFP)

Hãng tin Bloomberg cùng ngày 2/5 dẫn lời hai quan chức Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin, Thổ Nhĩ Kỳ đã dừng mọi hoạt động xuất nhập khẩu với Israel. Trong khi đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Bộ Ngoại giao, cũng như Bộ Thương mại nước này chưa đưa ra tuyên bố chính thức.

Đầu tháng 4/2024, Bộ Thương mại Thổ Nhĩ Kỳ lần đầu tiên công bố hạn chế xuất khẩu thương mại sang Israel đối với 54 mặt hàng bao gồm xi măng, sắt, thép, nhôm, vật liệu và thiết bị xây dựng.

Thổ Nhĩ Kỳ và Israel đã có các hiệp định thương mại, đầu tư từ giữa những năm 1990, kim ngạch thương mại song phương đạt 6,8 tỷ USD vào năm 2023.

Quan hệ ngoại giao giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Israel đã xấu đi kể từ khi xảy ra cuộc xung đột Israel - Hamas (7/10/2023), Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những quốc gia phản đối và lên án mạnh mẽ nhất chiến dịch tấn công quân sự của Israel vào dải Gaza khiến hơn 111.000 dân thường Palestine thương vong.

Trong một động thái mới nhất, Thổ Nhĩ Kỳ hôm 1/5 tuyên bố nước này sẽ tham gia cùng Nam Phi trong vụ kiện Israel phạm tội ác diệt chủng lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ).

Ngày 3/5, Bộ thương mại Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận, nước này đã đình chỉ tất cả các hoạt động xuất và nhập khẩu đến và đi từ Israel. Nhấn mạnh tình hình nhân đạo ở Dải Gaza trong thông báo, Bộ Thương mại Thổ Nhĩ Kỳ cho biết sẽ thực thi các biện pháp này một cách nghiêm ngặt cho đến khi Chính phủ Israel cho phép hoạt động vận chuyển hàng cứu trợ ra vào Dải Gaza hiệu quả và không bị gián đoạn.

Ngay sau thông báo của Thổ Nhĩ Kỳ, trong một tuyên bố đăng tải trên mạng xã hội X, Bộ trưởng Ngoại giao Israel Katz cho biết, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã phá vỡ các thỏa thuận khi phong tỏa các cảng hàng hóa xuất và nhập khẩu vào Israel.

Theo Bộ trưởng Ngoại giao Israel, hành động này đe dọa lợi ích của người dân và doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời phớt lờ các thỏa thuận thương mại quốc tế. Bộ trưởng Ngoại giao Israel đã yêu cầu Bộ Ngoại giao nước này tìm cách thay thế các hoạt động giao thương với Thổ Nhĩ Kỳ bằng việc nhập khẩu từ các quốc gia khác.

Tác giả: Minh Ngô - Hồng Nhung