Theo đó, các ông Cao Minh Quang, Dương Huy Liệu (cựu Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính), Nguyễn Việt Hùng (cựu Cục phó Quản lý Dược) và 2 người khác bị truy tố tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".

4 người bị truy tố tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" gồm: Lương Văn Hóa (cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Dược Cửu Long), Nguyễn Thanh Tòng (cựu Phó tổng giám đốc đơn vị này) và 2 cựu cán bộ cấp dưới.

Cựu thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang - Ảnh: Tư liệu

Theo cáo trạng, năm 2005, dịch cúm A/H5N1 diễn biến phức tạp, Thủ tướng phê duyệt kế hoạch dự trữ thuốc Tamiflu và sản xuất thuốc Oseltamivir để phòng, chống dịch tại Việt Nam. Bộ Y tế được giao nhiệm vụ tổ chức triển khai, chỉ đạo, giám sát việc sản xuất thuốc, dự trữ thuốc theo kế hoạch.

Sau đó, Bộ Y tế giao Vụ Kế hoạch - Tài chính phối hợp cùng Bộ Tài chính xây dựng giá thuốc Oseltamivir sản xuất trong nước. Trong số các doanh nghiệp được Bộ Y tế đặt hàng sản xuất thuốc Oseltamivir, Công Dược Cửu Long là một lựa chọn.

Từ tháng 2 đến tháng 4/2006, Dược Cửu Long nhập 520kg nguyên liệu Oseltamivir với giá 9,1 triệu USD của Công ty Mambo (Singapore). Dược Cửu Long đã thanh toán cho Mambo 5,25 triệu USD, còn lại 3,848 triệu USD được trả chậm 6 tháng kể từ ngày nhận hàng.

Về sau, giá nguyên liệu giảm, bị can Lương Văn Hóa, cựu Tổng giám đốc Dược Cửu Long chỉ đạo thuộc cấp đề nghị Công ty Mambo cho giảm giá số tiền 3,848 triệu USD; đồng thời, hoàn thiện giấy tờ để ngoài sổ sách số tiền trên.

Trong nhiều lần làm việc với Bộ Y tế, ông Hóa không báo cáo và báo cáo sai sự thật về việc được giảm giá mua nguyên liệu. ​​​​​​​Khi bị phát hiện và yêu cầu báo cáo về việc thanh toán tiền mua nguyên liệu, bị can tiếp tục chỉ đạo cấp dưới làm các thủ tục lòng vòng để hợp thức hồ sơ thanh toán.

VKSND xác định các bị can thuộc Bộ Y tế được giao nhiệm vụ ký kết hợp đồng, theo dõi việc thực hiện, thanh quyết toán hợp đồng và định kỳ kiểm tra, đánh giá việc mua bán nguyên liệu sản xuất thuốc giữa Công ty Dược Cửu Long và nhà cung cấp. Song các bị can đã thiếu trách nhiệm, thực hiện không đúng, không đầy đủ chức trách, nhiệm vụ được giao, không xem xét, đánh giá việc thực hiện điều kiện đàm phán giá mua nguyên liệu, không kiểm tra báo cáo tài chính, chứng từ thanh toán… Việc này dẫn đến hậu quả không phát hiện Công ty Dược Cửu Long được giảm giá và giữ lại số tiền 3,848 triệu USD.

Bị can Cao Minh Quang với tư cách trưởng ban chỉ đạo giải quyết những vấn đề liên quan đến thuốc Tamiflu và Oseltamivir, ký quyết định thành lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra tình hình mua, bảo quản, sử dụng thuốc. Tuy nhiên, khi được trưởng đoàn là ông Nguyễn Việt Hùng báo cáo về việc Dược Cửu Long chưa thanh toán cho nhà cung cấp 3,484 triệu USD, đồng thời cả Bộ Tài chính và Bộ Y tế đều có chỉ đạo kiểm tra đối với số tiền này, cựu thứ trưởng Bộ Y tế đã không chỉ đạo kiểm tra, làm rõ.

Tại cơ quan điều tra, bị can Quang khai khi được Bộ Y tế chỉ đạo kiểm tra số tiền 3,848 triệu USD, ông đã giao Cục Quản lý Dược tổng hợp ý kiến để báo cáo Thủ tướng, nhưng Cục Quản lý Dược không làm theo. Do bận nhiều việc, bị can không đề xuất hay giao đơn vị có chức năng kiểm tra tiếp.

Cựu Thứ trưởng Bộ Y tế còn cho rằng việc kiểm tra tài chính là nhiệm vụ của thứ trưởng Bộ Y tế phụ trách tài chính, không thuộc nhiệm vụ của mình. Dù vậy, ông thừa nhận có thiếu sót khi không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, chức trách được giao.

Bảo Khánh (T/h)