Tisco II: Nhà thầu Trung Quốc, 'rùa bò' 3 năm, đội vốn 4000 tỷ
25/09/2014 09:56:56
ANTT.VN - Cuối tháng 8 vừa rồi, Thủ tướng Chính phủ vừa có kết luận và chỉ đạo Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) góp vốn tối thiểu là 1.000 tỷ đồng vào CTCP Gang thép Thái Nguyên (Tisco) với tư cách là cổ đông Nhà nước.

Tin liên quan

Quyết định trên chính là giải pháp nhằm hỗ trợ Tisco hoàn thành giai đoạn II dự án mở rộng nhà máy trong bối cảnh công ty kinh doanh liên tục thua lỗ.

Dự án mở rộng sản xuất Giai đoạn 2 Công ty Cổ phần gang thép Thái Nguyên (gọi tắt là Tisco II) được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư tại Văn bản số 342/TTg – CN ngày 1/4/2005. Trên cơ sở này, ngày 5/10/2005 Hội đồng Quản trị Tổng Công ty Thép Việt Nam đã có Quyết định phê duyệt Hồ sơ mang số 684/QĐ – ĐT phê duyệt Báo cáo đầu tư Dự án.

Theo đó, Dự án có tổng mức đầu tư là 3.884,3 tỷ Việt Nam đồng (tương đương với 242.503.000USD). Cơ cấu nguồn vốn để đầu tư Dự án này bao gồm: Vốn tự có 375 tỷ (chiếm 10%), vốn vay từ nguồn tín dụng ưu đãi Nhà nước 1.605 tỷ (chiếm 42%), vốn vay thương mại 1.863 tỷ (chiếm 48%).

Dự án có Tổng thầu là Tập đoàn Xây lắp Luyện kim Trung Quốc MCC (China Metallurgical Group Corporation), Chủ đầu tư là CTCP Gang thép Thái Nguyên (Tisco) và Nhà thầu phụ là TCT Lắp máy Việt Nam (Lilama).

Theo dự kiến, sau khi hoàn thành Tisco giai đoạn 2 sẽ mang lại việc làm ổn định cho hơn 6000 lao động, nâng cao kinh tế trong vùng và góp phần giúp ngành thép chủ động thị trường trong nước cũng như điều tiết kịp thời cho nhu cầu thép nước ta và thế giới. Với những lý do đó, Tisco giai đoạn 2 đã được Chính phủ liệt vào Dự án Nhóm A với các ưu đãi hết sức đặc thù về vốn.

Sau gần 10 năm phê duyệt, "đại công trường" Tisco II vẫn hết sức ngổn ngang (Ảnh: Internet)

Tuy nhiên, ngay khi mới đi vào triển khai, dự án trên đã bộc lộ khá nhiều bất cập, đặc biệt là tiến độ.

Lấy lý do khủng hoảng kinh tế thế giới trong năm 2007 – 2009, vấn đề tài chính cho đầu tư đã được cân nhắc lại. Chưa đầy 2 tháng sau lễ động thổ được tổ chức khá quy mô, ngày 16/11/2009, Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên đã ra Quyết định số 66/QĐ – HĐQT để phê duyệt điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư và Kế hoạch đấu thầu chính của Dự án.

Căn cứ vào chỉ đạo của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải và hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại Công văn số 900/BXD – KTXD ngày 1/6/2012, ngày 17/8/2012 Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên đã có Công văn số 759/GTTN – KTTC đề nghị xin ý kiến chấp thuận phê duyệt điều chỉnh nâng tổng mức đầu tư Dự án lên… 8.104.907.173.163 đồng. Công văn này cho thấy, đến thời điểm 30/6/2012, nghĩa là chỉ sau gần 3 năm đi vào thực tế xây dựng, số tiền đầu tư cho Dự án này đã tăng lên gấp đôi. Dẫu vậy, thực tế cho đến nay, tuy số tiền đầu tư đã được nâng lên nhưng dự án vẫn đang được tiến hành… hết sức chậm.

Cụ thể, hợp đồng EPC (Hợp đồng thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng công trình) trị giá 161 triệu USD được ký giữa chủ đầu tư Tisco và tổng thầu MCC chính thức có hiệu lực từ ngày 03/09/2007, tuy nhiên viện nhiều lý do, Dự án trên đã bị "tạm dừng" suốt một thời gian dài, mãi cho đến cuối tháng 9/2009 mới được khởi công trở lại. Trong suốt thời gian 2 năm đó, nhà thầu Trung Quốc này mới chỉ thực hiện được khối lượng công việc rất ít ỏi, như lập xong thiết kế cơ sở, hoàn thành thiết kế chi tiết 1 trên tổng số 7 hạng mục, chuyển được 1 lô thiết bị đầu tiên,  và chỉ có… 20 công nhân đến làm lán trại. Đã thế, bộ máy điều hành dự án ít khi có mặt ở Việt Nam mà chỉ có nhân viên… trực văn phòng, không có thẩm quyền gì để giải quyết công việc tại dự án.

Chính sự ì ạch này đã làm cho mọi tiến độ các hạng mục mà MCC làm đều bị trượt, trong khi, MCC lại luôn gây sức ép, yêu cầu TISCO phải tăng giá hợp đồng, đòi hỏi nhiều điều kiện có lợi như… bố trí ăn nghỉ miễn phí tại nhà khách TISCO, cung cấp thép cho dự án, cung cấp phòng làm việc, điện nước phục vụ thi công, cho mượn kho bãi hiện trường. Mặc dù TISCO đã đáp ứng mọi đòi hỏi đó nhưng MCC vẫn… không tích cực triển khai dự án.

Quá chán ngán với cách làm việc của đối tác Trung Quốc này, Bộ Công thương đã chỉ đạo Tisco điều chỉnh lại hợp đồng EPC đã ký với MCC. Theo đó, MCC vẫn làm tổng thầu EPC nhưng sẽ chỉ làm phần E- thiết bị, phần P- kỹ thuật thiết kế, còn phần C- xây lắp do một nhà thầu Việt Nam đảm nhiệm coi như thầu phụ, nhằm tăng cường giám sát.

Dẫu vậy, cho đến thời điểm năm 2012 (theo lộ trình ban đầu, dự án sẽ đi vào vận hành bước đầu vào năm 2011) thì các nhà thầu vẫn chỉ thi công cầm chừng, do phải "ngồi" chờ vốn từ các ngân hàng. Từ quý 1/2013, ngân hàng lại không có vốn để giải ngân nên các nhà thầu đã dừng và không thi công.

Từ đó đó đến nay, dự án không triển khai tiếp mà chỉ cử người trông coi bảo vệ và làm hồ sơ thanh toán. Tính đến nay, khối lượng thi công đã hoàn thành của dự án như: phần cung cấp thiết bị (P) phía tổng thầu (MCC) thuộc Tập đoàn luyện kim lớn của Trung Quốc đã cấp đến công trường tổng số 35,8 ngàn tấn thiết bị, số còn lại là 526 tấn thiết bị, bao gồm điện và vật liệu chịu lửa cho nhà máy luyện thép. Theo cam kết, kết thúc ngày 30/6/2014 phía Tổng thầu MCC sẽ cung cấp hết phần thiết bị còn lại chuyển đến công trường bàn giao cho chủ đầu tư là Tisco quản lý.

Đối với phần xây lắp (C), trên toàn công trường đã thi công được 140/163 tiểu hạng mục, trong đó, phần bê tông toàn công trường đạt 77%; kết cấu thép của toàn dự án đạt 18.285 tấn và khối lượng kết cấu thép đã chuyển đến công trường đạt 60,3%.

Tính đến 30/6/2014, tổng giá trị đầu tư của dự án đã thực hiện là 4.330 tỷ đồng.

Như vậy sau gần 10 năm phê duyệt, Dự án mở rộng sản xuất Giai đoạn 2 Công ty Cổ phần gang thép Thái Nguyên đã chậm tiến độ trầm trọng và bị đội giá lên gấp 2 lần.

Chính phủ đã quyết định chỉ đạo Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) góp vốn tối thiểu là 1.000 tỷ đồng vào CTCP Gang thép Thái Nguyên (Tisco) với tư cách là cổ đông Nhà nước. Chưa biết quyết định trên có thể giúp Gang thép Thái Nguyên quy hoạch lại “đại công trường” Tisco II đầy ngổn ngang của mình hay không, chỉ biết rằng thị trường thép hện nay cung đã vượt xa cầu, lượng hàng tồn kho đã lên đến hơn 300.000 tấn?!.

Bài 2: Những dấu hỏi trong báo cáo tài chính

Ninh Giang

 
Theo: ANTT/NĐT
Thích và chia sẻ bài viết này :
Tags :
Tin liên quan
Mọi góp ý tin bài cho chúng tôi vui lòng gửi vào email: antt.toasoan@gmail.com
Đang phổ biến