Tại phiên tòa, các bị cáo đều không đồng tình với cáo trạng. Bị cáo Dũng khai không bàn bạc, viết bài bôi nhọ lãnh đạo như cáo trạng nêu. Bị cáo Bảo Thy khai, bản thân hệ thống lại thông tin từ nhiều nguồn để lưu làm tư liệu phục vụ cho việc viết tiểu thuyết.

Các bị cáo Bảo Thy và Nguyễn Huy cho rằng, việc giám định hành vi gây hại của các bài viết đã đăng trên các trang Facebook của giám định viên chưa khách quan, không có tính định lượng, chỉ là định tính.

Khi xem xét về tính pháp lý của thủ tục giám định, HĐXX thấy, về người giám định tư pháp, theo quy định tại khoản 1 Điều 2, Điều 20 Luật Giám định tư pháp thì người giám định tư pháp theo vụ việc phải có trong danh sách do UBND tỉnh công bố hàng năm.

Nhưng đến thời điểm giám định tập thể thì UBND tỉnh Quảng Trị chưa có công bố danh sách người giám định theo vụ việc.

Do UBND tỉnh chưa có danh sách người giám định theo vụ việc nên cơ quan ANĐT có công văn số 88/ANĐT để trưng cầu cá nhân có đủ điều kiện thực hiện giám định.

Đây là trường hợp đặc biệt, quy định tại khoản 2 Điều 20 Luật Giám định tư pháp và phải ghi rõ trong quyết định trưng cầu. Tuy nhiên, quyết định trưng cầu giám định số 03/ANĐT ngày 8/2/2021 đã không nêu rõ lý do.

Mặt khác, các cơ quan chuyên môn của UBND tỉnh lại cử người khác so với đề nghị của cơ quan ANĐT. Đây là thiếu sót nghiêm trọng về mặt thủ tục để hình thành nên người giám định tư pháp.

Về tính khách quan của việc cử giám định viên tư pháp, trong vụ án này, ông Đỗ Văn Bình được xác định là người bị hại, tuy nhiên người này lại ký công văn số 130 ngày 9/2/2021 của Sở VH-TT&DL để cử người tham gia giám định nội dung xâm phạm đến cá nhân mình là không khách quan.

Đối với nội dung kết luận giám định và cáo trạng, HĐXX thấy, phần lớn nội dung kết luận giám định đều thể hiện các bài viết có nội dung chủ yếu là vu khống, xuyên tạc, phần còn lại của các bài viết là nói xấu, bôi nhọ, xâm phạm uy tín, danh dự nhưng cáo trạng truy tố các bị can về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ để xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức cá nhân là chưa đúng về bản chất sự việc và tội danh.

Bản cáo trạng chưa thể hiện đã xem xét hành vi vu khống như kết luận giám định đã nêu.

Cáo trạng truy tố các bị cáo xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức nhưng không đưa đại diện các tổ chức tham gia tố tụng là thiếu sót và vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.

Căn cứ kết luận giám định nêu nói xấu, bôi nhọ; xâm phạm uy tín, danh dự của các bị hại, bản cáo trạng của Viện KSND tỉnh Quảng Trị truy tố các bị can về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ để xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân nhưng chưa làm rõ được các bị hại đã bị xâm phạm với mức độ thiệt hại như thế nào, hậu quả của các bài viết ra sao, các bài viết đăng trên các trang mạng đó mỗi bài viết có bao nhiêu lượt xem, có bao nhiêu bình luận đồng tình hay phản đối để từ đó xác định yếu tố xâm phạm đều chưa được chứng minh, làm rõ.

Việc xác định người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến vụ án có nhiều vấn đề chưa được làm rõ trong hồ sơ vụ án và bản cáo trạng.

Vì vậy, TAND Quảng Trị quyết định trả hồ sơ vụ án hình sự sơ thẩm đối với bị cáo Lê Anh Dũng cùng đồng phạm bị truy tố về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân theo khoản 1 Điều 331 Bộ luật hình sự cho Viện KSND tỉnh Quảng Trị để điều tra bổ sung các vấn đề về giám định, việc trưng cầu, cử người giám định chưa đảm bảo theo Luật Giám định tư pháp.

Tác giả: Hương Lài