Trụ sở Ngân hàng Trung ương Thuỵ Sĩ tại Bern. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Các ngân hàng trung ương lớn đã kết thúc chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ lịch sử, nhưng những dự đoán về việc ngân hàng nào sẽ hạ lãi suất tiếp theo và hạ bao nhiêu lại đang thay đổi nhanh chóng.

Mới một tuần trước, các thị trường còn dự đoán rằng các ngân hàng trung ương sẽ đồng loạt nới lỏng tiền tệ vào tháng Sáu. Nhưng số liệu chỉ số giá tiêu dùng được công bố hôm 10/4 của Mỹ đã làm xáo trộn mọi dự báo, khi giờ đây, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) được dự đoán phải đến tháng Chín mới bắt đầu hạ lãi suất.

Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ (SNB) là một trong những ngân hàng trung ương hạ lãi suất sớm nhất, với quyết định giảm 0,25 điểm phần trăm xuống 1,5% trong tháng Ba.

Động thái bất ngờ này đã đẩy đồng franc Thụy Sĩ xuống mức thấp nhất 10 tháng qua so với đồng euro.

Đây là lần hạ lãi suất đầu tiên của SNB trong chín năm qua. Và khi lạm phát đang nằm trong khoảng mục tiêu 0-2% suốt nhiều tháng qua, giới giao dịch dự đoán ngân hàng này sẽ hạ lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm nữa tại cuộc họp tháng Sáu tới.

Bên cạnh Thụy Sĩ, Ngân hàng trung ương Argentina (BCRA) ngày 11/4 cũng đã hạ lãi suất cơ bản từ mức 80% xuống còn 70% trong bối cảnh các nhà hoạch định chính sách nhận định tình trạng lạm phát tại quốc gia Nam Mỹ này đã có dấu hiệu hạ nhiệt.

Đây là lần thứ ba liên tiếp BCRA cắt giảm lãi suất cơ bản kể từ khi Tổng thống Javier Milei lên nắm quyền vào tháng 12 năm ngoái.

Quyết định này cũng phù hợp với dự báo được các công ty tư vấn tài chính đưa ra hồi đầu tuần này.

Trong một tuyên bố, BCRA nhấn mạnh tình trạng lạm phát tại Argentina đã hạ nhiệt một cách rõ rệt kể từ khi cơ quan hoạch định chính sách này tiến hành đợt cắt giảm lãi suất lần đầu tiên vào tháng 12 năm ngoái, từ mức 133% xuống còn 100%.

Ngân hàng trung ương Thụy Điển có thể sẽ “nối gót,” sau khi giữ nguyên lãi suất ở mức 4% hồi tháng Ba, và phát đi tín hiệu nếu lạm phát tiếp tục giảm về mức mục tiêu 2%, ngân hàng này có thể bắt đầu hạ lãi suất vào tháng Năm.

Tương tự, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) ngày 11/4 đã quyết định giữ nguyên lãi suất như dự đoán, nhưng phát đi thông điệp rõ ràng rằng ECB sẵn sàng hạ lãi suất khi lạm phát ở gần mức 2%.

Trụ sở Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) ở Frankfurt am Main, Đức. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Trong bối cảnh đồng euro đang ở mức thấp nhất hai tháng qua khoảng 1,07 USD đổi 1 euro, nhiều nhà phân tích tin rằng đồng euro yếu cùng với giá dầu cao sẽ khiến ECB không hạ lãi suất quá sâu.

Giới giao dịch dự đoán xác suất ngân hàng này hạ lãi suất lần đầu vào tháng Sáu là hơn 65%, và tổng mức giảm cho cả năm nay là 0,75 điểm phần trăm.

Một ngân hàng trung ương khác cũng có khả năng sớm hạ lãi suất là Ngân hàng trung ương Canada (BoC). Ngân hàng này đã giữ nguyên lãi suất ở mức 5% vào ngày 10/4, nhưng cho biết sẽ sẵn sàng hạ lãi suất.

Thị trường dự đoán xác suất BoC bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ vào tháng Sáu là 50%.

BoC đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế của Canada năm 2025 từ 2,4% xuống 2,2%, và dự đoán lạm phát sẽ về mức mục tiêu vào năm tới.

Rõ ràng hơn trong triển vọng hạ lãi suất là Ngân hàng trung ương Anh (BoE). Ngân hàng này đã giữ lãi suất không đổi ở mức cao nhất 16 năm qua là 5,25% trong tháng Ba, và Thống đốc Andrew Bailey cho biết kinh tế Anh “đang đi đúng hướng” để BoE hạ lãi suất.

Nhưng các nhà hoạch định chính sách của BoE đang có những quan điểm khác nhau về thời điểm nới lỏng chính sách tiền tệ. Giới giao dịch dự đoán BoE sẽ bắt đầu hạ lãi suất vào tháng Tám.

Tháng Tám cũng là thời điểm mà giới đầu tư dự đoán Ngân hàng Dự trữ New Zealand sẽ hạ lãi suất, sau khi quyết định duy trì ở mức cao nhất 15 năm qua là 5,5% vào ngày 10/4.

Sau khi tăng lãi suất tổng cộng 5,25 điểm phần trăm kể từ tháng 10/2021, New Zealand đã rơi vào một đợt suy thoái kỹ thuật.

Trụ sở Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) ở Washington, DC, Mỹ. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Trong số những ngân hàng trung ương có triển vọng lãi suất mơ hồ nhất là Fed. Ngân hàng này đã giữ nguyên lãi suất trong khoảng 5,25-5,5% kể từ tháng 7/2023, và tháng Ba vừa qua đã tái khẳng định dự đoán sẽ có ba đợt hạ lãi suất trong năm nay.

Nhưng giới giao dịch hiện dự đoán Fed sẽ hạ lãi suất ít hơn nhiều so với những gì ngân hàng này dự đoán một tháng trước, sau số liệu lạm phát tháng ba cao hơn dự đoán.

Thị trường hiện dự đoán Fed sẽ chỉ hạ lãi suất 0,42 điểm phần trăm trong năm nay, và lần giảm đầu tiên có khả năng sẽ vào tháng Chín.

Tình cảnh tương tự cũng diễn ra với Ngân hàng Dự trữ Australia (RBA). Ngân hàng này đã giữ nguyên lãi suất ở mức cao nhất 12 năm qua là 4,35% vào tháng Ba khi nền kinh tế giảm tốc.

Tuy nhiên giờ đây, giới đầu tư lại đang tranh luận liệu RBA có tăng lãi suất trở lại, khi chính sách giảm thuế và thị trường lao động thắt chặt đang có nguy cơ thúc đẩy lạm phát.

Thị trường dự đoán chỉ có 20% khả năng RBA nới lỏng tiền tệ trong năm nay và ngân hàng này sẽ “án binh” ít nhất là đến tháng 11.

Ngân hàng trung ương Na Uy cũng đang ở lưng chừng trong triển vọng hạ lãi suất. Ngân hàng này đã duy trì lãi suất ở mức 4,5% trong tháng Ba, và Thống đốc Ida Wolden Bache dự đoán sẽ chỉ hạ lãi suất một lần trong năm nay, mà thị trường cho là khả năng cao sẽ diễn ra vào tháng 11.

Lạm phát tại Na Uy đã hạ nhiệt nhiều hơn dự đoán trong tháng Ba, xuống 3,9%, nhưng đang có nguy cơ tăng trở lại vì đà tăng tiền lương mạnh mẽ và triển vọng kinh tế khả quan.

Trong khi các ngân hàng trung ương khác đều đang suy tính đến việc nới lỏng chính sách tiền tệ, thì Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) tiếp tục có hướng đi riêng.

BoJ đã chấm dứt tám năm lãi suất âm, đưa lãi suất lên khoảng 0-0,1%, và bỏ chính sách kiểm soát đường cong lợi suất.

Tuy nhiên, đồng yen vẫn đang trượt dốc, ở gần mức thấp nhất 34 năm qua so với đồng USD. Thống đốc Kazuo Ueda đã loại trừ khả năng nâng lãi suất để hỗ trợ đồng nội tệ. Cuộc họp vào tháng Tư sắp tới sẽ hé lộ phần nào bước đi tiếp theo của BoJ./.

Tác giả: Khánh Ly