Tối 1/6, Trung Quốc đã công bố "Phương án tổng thể xây dựng Cảng thương mại tự do Hải Nam", đánh dấu việc xây dựng cảng thương mại tự do lớn nhất thế giới này chính thức bắt đầu.

Việc xây dựng Cảng thương mại tự do Hải Nam đã được đề cập trước đó trong Báo cáo của Chính phủ Trung Quốc tại Kỳ họp thứ ba Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc (tức Quốc hội) khóa XIII vừa kết thúc mới đây, mặc dù đây là bản báo cáo ngắn nhất từ khi nước này cải cách mở cửa đến nay.

Cảng biển tại Hải Nam, Trung Quốc. Ảnh: CCTV.

Ông Triệu Tấn Bình, nguyên Trưởng ban Kinh tế đối ngoại thuộc Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Quốc vụ viện Trung Quốc cho biết "Báo cáo dành riêng nói về đẩy nhanh xây dựng Cảng thương mại tự do Hải Nam. Bước tiếp theo là nâng cao mức độ mở cửa, thiết lập vùng cao điểm mở cửa với bên ngoài".

Phương án vừa công bố đã đưa ra yêu cầu tổng thể gồm tư tưởng chỉ đạo, nguyên tắc cơ bản và mục tiêu phát triển của Hải Nam; các thiết kế cơ chế nhiều ưu đãi với độ mở lớn, nhằm tạo điều kiện thuận lợi và đảm bảo tự do lưu thông hàng hóa, nhân lực, vốn và đầu tư; cùng các bước đi và lộ trình cụ thể từ nay đến giữa thế kỷ.

Mục tiêu là đưa Đặc khu kinh tế lớn nhất Trung Quốc và cũng là Cảng thương mại tự do lớn nhất thế giới này trở thành cảng thương mại tự do trình độ cao có sức ảnh hưởng quốc tế lớn vào giữa thế kỷ 21.

Ông Chiêm Liên Khoa, quan chức Sở Thương mại Hải Nam cho biết: "Hải Nam sẽ cố gắng tối đa thu hút các doanh nghiệp nước ngoài tiêu biểu, có tiếng tăm. Đồng thời, chú trọng hơn nữa sáng tạo về cơ chế, để đưa ra các cơ chế chính sách mang tính toàn cục, hệ thống và sáng tạo mang tầm cỡ quốc gia".

Trong những năm gần đây, Trung Quốc liên tục thiết lập các Khu thương mại tự do thí điểm (FTZ) như những tiền đồn trong phiên bản cải cách mở cửa 2.0 của nước này. Tính đến tháng 8/2019, Trung Quốc đã có 18 khu FTZ. Khác với các khu hiện có chỉ là một vùng diện tích tại các địa phương, Cảng mậu dịch tự do Hải Nam được áp dụng trên toàn đảo với tổng diện tích hơn 35.000 km2, gấp gần 35 lần Hong Kong (Trung Quốc).

Là đặc khu kinh tế được thành lập từ hơn 3 thập kỷ trước, nhưng đảo Hải Nam không mấy thành công trong phát triển kinh tế như các đặc khu khác ở Trung Quốc, việc xây dựng Cảng thương mại tự do là ý tưởng của Chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra năm 2018. Đây sẽ là cửa ngõ quan trọng vào Trung Quốc của các nước khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.