(Ảnh minh họa: Thanh Tùng/TTXVN)

Liên quan tới việc truy thu số tiền chi vượt phụ cấp ưu đãi cho hơn 700 giáo viên tại thành phố Gia Nghĩa, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Nông vừa có công văn số 6848/UBND-KGVX, ngày 24/11, chỉ đạo Sở Tài chính, Sở Giáo dục Đào tạo và các đơn vị liên quan tạm ngưng việc truy thu cho tới khi có hướng dẫn cụ thể của Trung ương.

Trước đó, Hội đồng Nhân dân tỉnh Đắk Nông có công văn số 196/HĐND-VP ngày 18/11/2021 gửi Văn phòng Chính phủ về việc hướng dẫn chế độ phụ cấp ưu đãi giáo viên trên địa bàn thành phố Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông theo Quyết định số 244/2005/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Theo Hội đồng Nhân dân tỉnh Đắk Nông, tại Quyết định số 21/QĐ-UB ngày 26/01/1993 của Ủy ban Dân tộc và Miền núi, toàn huyện Đắk Nông (thời điểm đó thuộc tỉnh Đắk Lắk) được công nhận là miền núi, trong đó có thị trấn Gia Nghĩa.

Tiếp đó, tại Nghị quyết số 22/2003//QH11 ngày 26/11/2003 của Quốc hội về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh, trong đó Đắk Lắk được chia làm hai tỉnh là Đắk Lắk và Đắk Nông. Tỉnh lỵ tỉnh Đắk Nông được đặt tại thị trấn Gia Nghĩa. Đến năm 2005, thị xã Gia Nghĩa được thành lập.

Ngày 18/7/2012, Bộ Tài chính có công văn khẳng định “tỉnh Đắk Nông có thị xã Gia Nghĩa được công nhận là miền núi theo quy định của Ủy ban Dân tộc, áp dụng mức phụ cấp như đối với đơn vị miền núi.” Ngày 25/7/2013, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng có công văn khẳng định “địa bàn Gia Nghĩa, Đắk Nông được công nhận là miền núi nên các xã, phường có tên nêu trên được áp dụng phụ cấp như với miền núi.”

Trên cơ sở đó, công văn của Hội đồng Nhân dân tỉnh Đắk Nông khẳng định việc thị xã Gia Nghĩa được công nhận là thành phố (từ 01/01/2020) không liên quan đến việc thay đổi địa bàn là miền núi theo quyết định của Ủy ban Dân tộc. Do đó, việc không áp dụng chế độ phụ cấp ưu đãi cho giáo viên tại thành phố Gia Nghĩa theo các tiêu chí miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa sẽ không thống nhất với các văn bản trước đây đã thực hiện và không phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

Hội đồng Nhân dân tỉnh Đắk Nông cũng đề nghị Văn phòng Chính phủ xem xét, thống nhất hướng dẫn thực hiện chế độ phụ cấp ưu đãi cho giáo viên tại thành phố Gia Nghĩa theo Quyết định 244/2005/QĐ-TTg, ngày 6/10/2005 của Thủ tướng Chính phủ về chế độ phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo tại các cơ sở giáo dục công lập (gọi tắt là Quyết định 244) cho phù hợp với các quy định hiện hành và điều kiện công tác còn nhiều khó khăn tại khu vực miền núi, vùng cao.

Liên quan tới vấn đề này, ngày 24/11/2021, Văn phòng Chính phủ có công văn số 8589/VPCP-KGVX gửi Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ý kiến đại biểu Quốc hội về việc thực hiện chế độ phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo đang trực tiếp giảng dạy tại các cơ sở giáo dục công lập.

Theo công văn, Văn phòng Chính phủ truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam giao Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính, Ủy ban Dân tộc và các Bộ, ngành liên quan kiểm tra, xử lý nội dung mà đại biểu Quốc hội Dương Khắc Mai và đại biểu Quốc hội Nguyễn Trường Giang phản ánh; rà soát sửa đổi, bổ sung hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định (nếu có), đảm bảo công bằng, phù hợp thực tiễn.

Trước đó, trong các ngày 11-12/11 vừa qua, tại các phiên chất vấn của Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, hai đại biểu Dương Khắc Mai và Nguyễn Trường Giang, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông nêu ra nhiều điểm bất hợp lý trong việc áp dụng chế độ phụ cấp ưu đãi đối với giáo viên trên địa bàn thành phố Gia Nghĩa (tỉnh Đắk Nông).

Hai đại biểu cũng kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chính phủ xem xét điều chỉnh. Cụ thể, đại biểu Dương Khắc Mai nêu thực trạng, giáo viên tại 14/15 thị xã, thành phố thuộc tỉnh vùng cao trong cả nước (theo quy định của Ủy ban Dân tộc) được hưởng chế độ ưu đãi như đối với giáo viên miền núi nhưng giáo viên tại Gia Nghĩa (cũng thuộc vùng cao), không được hưởng chế độ này, mà lại áp dụng mức thấp hơn.

Một giờ lên lớp của giáo viên miền núi. (Ảnh: Chu Hiệu/TTXVN)

Tại Quyết định 244 không có quy định mức phụ cấp đối với vùng cao, chỉ có 2 vùng là “vùng đồng bằng, thành phố, thị xã” và vùng “miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa.” Theo đại biểu Nguyễn Trường Giang, các tiêu chí đối với “vùng cao” đều cao hơn và khó khăn hơn so với “miền núi” và sẽ tác động rất lớn đến đội ngũ giáo viên tại 12 tỉnh vùng cao và 136 huyện, thị xã vùng cao.

Trước đó, ngày 11/10, TTXVN đã thông tin, hơn 700 giáo viên trên địa bàn thành phố Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông rất lo lắng khi cấp có thẩm quyền yêu cầu truy thu tiền phụ cấp ưu đãi năm 2020. Đáng chú ý hơn, các quy định pháp lý liên quan vẫn chưa thật rõ ràng và cách hiểu của các đơn vị chức năng vẫn chưa thống nhất.

Cụ thể, việc chi trả phụ cấp ưu đãi đối với giáo viên trên địa bàn Gia Nghĩa được áp dụng như miền núi, tức ở mức 50% đối với 2 bậc học Mầm non, Tiểu học và 35% đối với bậc Trung học Cơ sở. Mức phụ cấp này được áp dụng từ năm 2005, thời điểm thành lập thị xã Gia Nghĩa (tỉnh lỵ của tỉnh Đắk Nông).

Nhưng đến tháng 9/2021, Sở Tài chính Đắk Nông xác định mức phụ cấp áp dụng cho giáo viên giảng dạy tại thành phố Gia Nghĩa là mức tương đương với mức phụ cấp áp dụng cho “vùng đồng bằng, thành phố, thị xã.” Cụ thể, giáo viên giảng dạy ở 2 bậc học Mầm non, Tiểu học áp dụng phụ cấp ưu đãi 35%, còn bậc Trung học Cơ sở là 30%. Sở Tài chính Đắk Nông cũng xác định trong năm 2020, các trường trên địa bàn thành phố Gia Nghĩa đều chi sai mức phụ cấp ưu đãi đối với giáo viên với tổng số tiền hơn 5,5 tỷ đồng và yêu cầu thu hồi toàn bộ số tiền chi vượt để hoàn trả ngân sách nhà nước.

Theo Sở Tài chính Đắk Nông, việc áp dụng mức phụ cấp như trên căn cứ vào các văn bản hợp nhất số 06/VBHN-BGDĐT ngày 5/6/2019 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính về chế độ phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo giảng dạy tại các cơ sở giáo dục công lập và công văn số 4854/BGDĐT/NGCBQLGD, ngày 12/11/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc thực hiện phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo.

Cũng từ những văn bản của trung ương, trong năm 2021 (trước khi Sở Tài chính Đắk Nông xác định thành phố Gia Nghĩa chi sai phụ cấp cho giáo viên), thành phố Gia Nghĩa cũng đã không cho các giáo viên bậc học Mầm non và Tiểu học hưởng phụ cấp ưu đãi như miền núi mà áp dụng mức như ở thành phố, thị xã. Nhiều giáo viên cho rằng, việc áp dụng phụ cấp cho giáo viên như vậy là thiệt thòi cho họ.

Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Nông ngay sau đó đã có công văn số 5918/UBND-KGVX, ngày 12/10/2021 chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Nội vụ, Ban Dân tộc, Ủy ban Nhân dân thành phố Gia Nghĩa kiểm tra, rà soát và báo cáo để thống nhất xử lý đúng quy định. Trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo, đề xuất để Ủy ban Nhân dân tỉnh xin ý kiến các Bộ, ngành trung ương để được hướng dẫn và thông tin kết quả xử lý cho TTXVN.

Tác giả: Hưng Thịnh