Fintech- viết tắt của từ Financial Technology- có nghĩa là Công nghệ tài chính. Fintech đề cập đến việc tận dụng sáng tạo công nghệ trong các hoạt động vào dịch vụ tài chính. Ở phương diện đầy đủ hơn, theo Wikipedia trích dẫn từ Huffington Post (2017) Fintech được định nghĩa là một ngành công nghiệp tài chính mới áp dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả hoạt động tài chính.

Có thể đưa ra khái niệm về Fintech như sau: Fintech là áp dụng công nghệ đổi mới, sáng tạo và hiện đại vào lĩnh vực tài chính- ngân hàng (ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán…).

Theo đó, đặc trưng của Fintech là việc cung ứng các sản phẩm dịch vụ dựa trên công nghệ thông qua các ứng dụng (phần mềm), được người sử dụng dễ dàng tải về cài đặt trên các thiết bị thông minh. Như vậy, để áp dụng các giải pháp và dịch vụ thông minh trong cung ứng các dịch vụ với mức chi phi thấp hơn, hiệu quả và thuận tiện hơn các dịch vụ truyền thống, thì xu hướng hợp tác giữa các công ty Fintech và các tổ chức tài chính là tất yếu.

Các công ty Fintech đang thâm nhập gần như mọi phân khúc dịch vụ tài chính, thúc đẩy hoạt động tài chính ngân hàng đặc biệt lĩnh vực thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng phát triển. Đây hiện là một trong các lĩnh vực hoạt động chính của các công ty Fintech tại nhiều quốc gia nhất là ở các quốc gia có tỷ lệ người dân tiếp cận với dịch vụ tài chính, ngân hàng hay thanh toán ở mức thấp. Với những giải pháp sáng tạo, công ty Fintech đã cung cấp các giải pháp thanh toán mới hiện đại cho khách hàng thay thế những  dịch vụ thanh toán truyền thống thường đòi hỏi phải có tài khoản thanh toán mở tại ngân hàng. Các dịch vụ thanh toán này có thể được xây dựng dựa trên nền tảng của hệ thống điện thoại di động hay mạng Internet như Tiền điện tử (E-money), thanh toán di động (Mobile payment), thanh toán qua QR code hay chuyển tiền dựa trên mạng ngang hàng (Peer to peer payment)… Đây đều là những giải pháp thanh toán nhanh chóng, thuận tiện, an toàn và mang nhiều tiện ích cho khách hàng, không đòi hỏi nền tảng xử lý quá tốn kém như một hệ thống thanh toán qua ngân hàng truyền thống.

Hai thị trường mà các công ty Fintech tập trung phát triển, gồm: (i) Thanh toán cho khách hàng cá nhân và nhà bán lẻ; (ii) Thanh toán cho doanh nghiệp và nhà bán lẻ.

Fintech thanh toán tiêu dùng và bán lẻ bao gồm ví điện thoại di động, thanh toán di động ngang hàng (P2P), ngoại tệ và kiều hối, thanh toán theo thời gian thực và các giải pháp tiền tệ kỹ thuật số.

Fintech thanh toán bán buôn qua trung tâm thanh toán ngân hàng (bank payments hubs), chuỗi cung ứng tài chính (supply chain finance) và giải pháp dựa trên tiền tệ số.

Phát biểu khai mạc Khóa đào tạo về chủ đề "Các sản phẩm tài chính mới: Những đổi mới của Fintech trong việc cho vay và thanh toá" được tổ chức tại Hà Nội từ ngày 11 - 13/12, ông Tô Huy Vũ, Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế nhấn mạnh, sự thay đổi công nghệ hiện nay đang làm thay đổi lĩnh vực tài chính và toàn bộ nền kinh tế, ảnh hưởng đến mọi mặt, từ thanh toán, chính sách tiền tệ đến quy định tài chính. Do đó, trong bối cảnh các sản phẩm và mô hình kinh doanh mới xuất hiện hàng ngày, việc nghiên cứu về những thay đổi trong mô hình kinh doanh ngân hàng và cung cấp dịch vụ tài chính, xem xét các diễn biến tiềm năng là rất quan trọng để hiểu cách thức FinTech tương thích với khung pháp lý hiện hành và áp dụng các nguyên tắc, quy định trong tổ chức quản lý.

Fintech có khả năng mang lại lợi ích cho các cá nhân và cộng đồng thông qua các tính năng nổi bật như thanh toán qua thiết bị di động và ví điện tử, cho vay ngang hàng và gọi vốn cộng đồng, chuyển tiền xuyên biên giới, công nghệ thanh toán bằng quy trình xác minh danh tính điện tử...

Do sự gia tăng của những đổi mới kỹ thuật số, các nhà quản lý và thực thi chính sách của các quốc gia, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, ngày càng có điều kiện để khai thác những tiềm năng này nhằm mục đích thúc đẩy tài chính toàn diện. Ngoài ra, khi nền kinh tế kỹ thuật số và đổi mới tài chính mở rộng ra ngoài vành đai pháp lý và biên giới quốc gia, các nhà hoạch định chính sách cần các cơ chế thể chế để giúp họ làm việc và học hỏi cùng nhau. Do đó, nhiệm vụ chính của các cơ quan quản lý hiện nay là xem xét các quy định hoặc hướng dẫn mới liên quan đến các dịch vụ FinTech mới nổi.

Khánh Linh (T/h)