Dòng sự kiện:
Vẫn “nóng” chuyện độc quyền thương mại Nhà nước
17/02/2017 09:15:41
Bộ Công Thương vừa trình Chính phủ cho ý kiến dự thảo Nghị định về hàng hóa, dịch vụ, địa bàn thực hiện độc quyền Nhà nước trong hoạt động thương mại. Tính từ thời điểm trình lần đầu vào tháng 12.2015 đến nay, dự thảo này chưa bao giờ bớt “nóng”.

Tin liên quan

Dự thảo được xây dựng nhằm mục đích cụ thể hóa quy định tại khoản 4 điều 6 Luật Thương mại 2005. Và theo Bộ Công thương, việc ban hành Nghị định này sẽ góp phần nâng cao tính minh bạch, thống nhất và đầy đủ của hệ thống pháp luật về độc quyền Nhà  nước trong hoạt động thương mại, góp phần tăng cường cạnh tranh lành mạnh khi minh bạch rõ phạm vi độc quyền cũng như các quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp có liên quan.

Và mặc dù Bộ này khẳng định đã phối hợp với các Bộ, ngành rà soát lại toàn bộ hệ thống pháp luật hiện hành để xác định các loại hàng hóa, dịch vụ sẽ được quy định tại danh mục, khẳng định danh mục không mở rộng và cũng không tăng thêm các lĩnh vực ĐQNN ngoài các lĩnh vực đã được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, song nhìn chung giới chuyên gia kinh tế, luật sư và doanh nghiệp đều nêu ý kiến phản bác, khiến báo chí và dư luận xôn xao suốt nhiều ngày nay.

Nhìn chung, dự thảo nghị định này được cho là vi hiến, vi phạm Luật Doanh nghiệp, Luật Thương mại, đi ngược lại chỉ đạo của thủ tướng Chính phủ về tạo điều kiện phát triển cho khối doanh nghiệp tư nhân.

Sản xuất và kinh doanh vàng miếng - một trong những mặt hàng Nhà nước độc quyền đang gây tranh cãi nhiều nhất  (ảnh minh họa)

TS Trần Du Lịch - nguyên ủy viên Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng dự thảo nghị định vi hiến chỗ đi ngược tinh thần Hiến pháp 2013 quy định người dân có quyền tự do kinh doanh trong những lĩnh vực pháp luật không cấm. Trường hợp các lĩnh vực, ngành nghề liên quan đến an ninh quốc gia, sức khỏe người dân, trật tự an toàn xã hội... đã được Luật đầu tư quy định khá rõ các điều khoản, lĩnh vực không được làm, thuộc danh mục những ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Bởi thế, nếu quy định các ngành nghề độc quyền Nhà nước là cản trở khu vực kinh tế năng động nhất hiện nay là kinh tế tư nhân.

Ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban pháp chế Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) thì cho rằng dự thảo Nghị định này vi phạm Luật thương mại 2005 ở chỗ luật quy định Nhà nước thực hiện độc quyền nhà nước “có thời hạn” còn dự thảo nghị định này không xác định thời hạn độc quyền.

TS Võ Trí Hảo nhận xét người xây dựng dự thảo này có sự nhầm lẫn lớn giữa những việc nhà nước bắt buộc phải làm với cấm kinh doanh thương mại, do đó quy định nhà nước độc quyền đồng nghĩa cấm tư nhân tham gia. Chẳng hạn, hoạt động dự trữ quốc gia, in đúc tiền là việc nhà nước phải làm, hay liên quan đến vật liệu cháy nổ cơ bản là cấm kinh doanh từ lâu, chẳng liên quan đến thương mại, đưa vào danh mục là không cần thiết.

Được biết, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng nhấn mạnh tại cuộc họp tổng kết ngành công thương diễn ra đầu năm 2017 là phải tạo điều kiện cho doanh nghiệp tư nhân phát triển với tinh thần “nếu tư nhân làm tốt, hiệu quả, chúng ta để
cho tư nhân và doanh nhân làm”. Thông điệp “chính phủ kiến tạo” mà người đứng đầu Chính phủ tâm huyết từ đầu nhiệm kỳ đến giờ có một khía cạnh quan trọng – theo TS Võ Trí Thành – là “ tạo ra và chia sẻ sự phát triển”. Bởi vậy, việc nhấn mạnh danh mục 20 hàng hóa dịch vụ do Nhà nước độc quyền là đi ngược chủ trương của Chính phủ, cản trở kinh tế tư nhân cũng chính là cản trở sự phát triển chung của xã hội.

Danh mục 20 hàng hóa, dịch vụ thực hiện độc quyền Nhà nước
trong hoạt động thương mại gồm:
1. Hàng hóa, dịch vụ phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh (Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an hướng dẫn thực hiện cụ thể).
2. Sản xuất, mua bán, xuất nhập khẩu vật liệu nổ công nghiệp.
3. Sản xuất vàng miếng.
4. Xuất khẩu, nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
5. Phát hành xổ số kiến thiết.
6. Nhập khẩu thuốc lá điếu, xì gà (trừ hàng miễn thuế).
7. Hoạt động dự trữ quốc gia.
8. In, đúc tiền.
9. Phát hành tem bưu chính Việt Nam.
10. Sản xuất, mua bán, xuất nhập khẩu, vận chuyển, tàng trữ pháo hoa và các dịch vụ liên quan.
11. Truyền tải, điều độ hệ thống điện quốc gia, xây dựng, vận hành thủy điện đa mục tiêu và điện hạt nhân có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về kinh tế-xã hội.
12. Vận hành hệ thống đèn biển, hệ thống luồng hàng hải công cộng.
13. Quản lý, vận hành, khai thác đài thông tin duyên hải.
14. Dịch vụ không lưu, dịch vụ thông báo tin tức hàng không, dịch vụ tìm kiếm cứu nạn.
15. Quản lý, khai thác hệ thống kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị do Nhà nước đầu tư.
16. Quản lý, khai thác hệ thống công trình thủy lợi, thủy nông liên tỉnh, liên huyện, kè biển trong trường hợp giao kế hoạch.
17. Cung ứng dịch vụ lâm nghiệp tại rừng đặc dụng (trừ khu rừng bảo vệ cảnh quan được Nhà nước giao cho tổ chức kinh tế).
18. Xuất bản (không bao gồm in và phát hành).
19. Duy trì, quản lý, khai thác mạng bưu chính công cộng.
20. Cung ứng dịch vụ công ích trong hoạt động phát hành báo chí.
Vinh Phan

 

 
Theo: ANTT/NĐT
Thích và chia sẻ bài viết này :
Tags :
Tin liên quan
Mọi góp ý tin bài cho chúng tôi vui lòng gửi vào email: antt.toasoan@gmail.com
Đang phổ biến