Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông là dự án điển hình được thực hiện bởi nhà thầu Trung Quốc.

Cử tri TP Đà Nẵng phản ảnh, thời gian qua nhiều dự án trong nước do nhà thầu Trung Quốc thực hiện có chất lượng rất kém, việc triển khai thi công chậm làm đội vốn dự án cao, khiến dư luận rất bức xúc. Cử tri đề nghị Chính phủ quan tâm đến vấn đề này.

Trả lời về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay, trong thời gian qua có nhiều nhà thầu Trung Quốc trúng thầu các dự án của Việt Nam, trong quá trình thực hiện đã xuất hiện một số tình trạng như: thi công chậm tiến độ; chất lượng của hàng hóa, công trình sau khi hoàn thành không cao, xuống cấp nhanh sau khi hết hạn bảo hành...

Theo đó Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ ra một số nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nhà thầu Trung Quốc trúng thầu.

Nguyên nhân đầu tiên được nhắc đến là để vay vốn Trung Quốc thì Việt Nam phải chấp nhận nhà thầu Trung Quốc thực hiện gói thầu như một điều kiện vay. Đây là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc nhà thầu Trung Quốc trúng thầu nhiều ở Việt Nam.

Cùng với đó, chất lượng lập, phê duyệt dự án còn thấp, chưa xác định được một cách tương đối chính xác về công nghệ, khối lượng cũng như tổng mức đầu tư của dự án dẫn đến phát sinh khối lượng khi thực hiện.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho hay, nguyên nhân tiếp theo còn do phê duyệt tổng mức đầu tư thấp dẫn đến các nhà thầu chào công nghệ tiên tiến, xuất xứ từ các quốc gia phát triển đều không trúng thầu do vượt tổng mức đầu tư; Chất lượng công tác lập hồ sơ mời thầu của các chủ đầu tư còn yếu, chưa đưa ra được rào cản kỹ thuật để loại nhà thầu Trung Quốc.

Ngoài ra, do hạn chế về năng lực, kinh nghiệm nên trong hồ sơ mời thầu, các chủ đầu tư Việt Nam chưa đưa ra được rào cản kỹ thuật để loại bỏ những hàng hóa có chất lượng thấp; chưa đưa ra được công thức xác định giá đánh giá phù hợp nhằm lựa chọn được các nhà thầu có thực lực, có kỹ thuật tốt và có đề xuất cạnh tranh về giá.

Để nhằm hạn chế và dần khắc phục tình trạng nhà thầu Trung Quốc trúng thầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, biện pháp cần thực hiện là Việt Nam phải tự chủ về vốn, tránh việc vay vốn Trung Quốc quá nhiều.

Người có thẩm quyền, chủ đầu tư phải nâng cao ý thức, trách nhiệm, năng lực trong việc tổ chức lập, phê duyệt dự án, đặc biệt là những dự án/gói thầu phải tổ chức đấu thầu quốc tế, trong đó tổng mức đầu tư của dự án phải phù hợp với công nghệ và xuất xứ của hàng hóa, thiết bị mong muốn.