Dự án đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông qua địa phận 8 huyện của tỉnh Thanh Hóa với tổng số hộ bị ảnh hưởng là 9.492 hộ. Trong đó, số hộ bị ảnh hưởng đất nông nghiệp trên 7.000 hộ, chiếm 74,41%; số hộ bị ảnh hưởng đất ở là 2.429 hộ, chiếm 25,59%; tổng diện tích đất bị ảnh hưởng là 816 ha.

Tổng kinh phí GPMB sau rà soát của UBND các huyện và các ban quản lý dự án là 3.655,401 tỷ đồng và đã bố trí 2.519,918 tỷ đồng. Tổng kinh phí đã giải ngân 1.202,236/2.519,918 tỷ đồng, đạt 47,7%.

Ảnh minh họa

Tuy nhiên, việc thực hiện công tác GPMB dự án qua các địa bàn hiện vẫn còn gặp không ít những khó khăn, vướng mắc. Tại huyện Hà Trung, phần đất nông nghiệp, lâm nghiệp, huyện đã ban hành quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư và chi trả tiền bồi thường cho 1.325 hộ/1.446 hộ, đạt 91,6%.

Trong quá trình thực hiện GPMB Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông qua địa bàn, huyện Hà Trung đã gặp những khó khăn, vướng mắc về đơn giá bồi thường cây dứa và một số hộ dân đề nghị hỗ trợ tài sản trên đất nông nghiệp, giao đất ở đối với 18 hộ/28 hộ xã Hà Long đang ở trên đất nông nghiệp.

Đối với đoạn qua Vĩnh Lộc, hiện công tác GPMB dự án qua địa bàn đang gặp những khó khăn, vướng mắc, như: Hạng mục GPMB đường gom kết nối với cầu Vĩnh An chưa có trong kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt năm 2020; di dời các công trình viễn thông bị ảnh hưởng.

Đoạn qua huyện Tĩnh Gia, gồm 2 dự án thành phần (Quốc lộ 45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu). Công tác GPMB phần đất nông nghiệp, dự án thành phần Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, huyện đã ban hành quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư và chi trả tiền bồi thường cho 344 hộ/470 hộ, đạt 73,2% và còn lại 126 hộ vướng mắc nguồn gốc đất, chưa phê duyệt phương án bồi thường.

Dự án thành phần Nghi Sơn - Diễn Châu, huyện đã ban hành quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư và chi trả tiền bồi thường cho 221 hộ/378 hộ, đạt 58,5% và còn lại 157 hộ vướng mắc nguồn gốc đất, chưa phê duyệt phương án bồi thường. GPMB phần đất ở và đất khác, đối với dự án thành phần Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, huyện chưa phê duyệt phương án bồi thường.

Dự án thành phần Nghi Sơn - Diễn Châu, huyện đã ban hành quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư và chi trả được 55/167 hộ, đạt 32,9%; còn lại 112 hộ còn vướng mắc nguồn gốc đất, chưa phê duyệt.

Theo báo cáo của UBND huyện Tĩnh Gia, khó khăn, vướng mắc trong công tác GPMB dự án qua địa bàn, đó là: Thẩm định hồ sơ thiết kế và dự toán để xác định giá trị di dời đường ống nước D1,0; việc xác định chi phí GPMB Trạm nước ngầm Nghi Sơn và phương án di dời trạm viễn thông. Việc bồi thường cho các hộ dân có công trình, vật kiến trúc trên đất nông nghiệp.

Đối với đoạn qua Đông Sơn, khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện công tác GPMB dự án qua địa bàn là việc xác định nguồn gốc đất, do UBND các xã giao đất trái thẩm quyền sau thời điểm 1/7/2004.

Đối với các huyện còn lại (TP Thanh Hóa đã hoàn thành công tác GPMB dự án qua địa bàn) chủ yếu đang gặp khó khăn, vướng mắc trong việc xác định diện tích, nguồn gốc đất; một số hộ dân đề nghị cấp hạn mức đất ở từ 150m2 thành 200m2. Việc bồi thường cho các hộ dân có công trình, vật kiến trúc trên đất nông nghiệp.

Tại buổi làm việc với tỉnh Thanh Hóa, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Đình Thọ đánh giá hiện nay Thanh Hóa là địa phương có tỷ lệ giải phóng mặt bằng cho dự án cao tốc Bắc Nam thấp so với mặt bằng chung của cả nước. Thanh Hóa có tỷ lệ giải phóng mặt bằng bình quân 78%, trong khi cả nước đạt 81%. Trong đó thấp nhất là tỷ lệ giải phóng mặt bằng cho dự án đoạn quốc lộ 45 – Nghi Sơn và Nghi Sơn- Diễn Châu.

Ông Nguyễn Đình Xứng – Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, cho biết thời gian vừa qua tỉnh đã triển khai kế hoạch, chuyên đề về GPMB, đây được xem là nhiệm vụ quan trọng, trong đó tỉnh đặc biệt quan tâm vấn đề tái định cư, giải quyết chính sách cho người dân.

Chủ tịch UBND tỉnh cam kết đến ngày 30/7, Thanh Hóa sẽ hoàn thành giải phóng mặt bằng đối với đoạn Mai Sơn – Quốc lộ 45, đến ngày 30/9 sẽ hoàn thành giải phóng mặt bằng cho đoạn quốc lộ 45 – Nghi Sơn và đoạn Nghi Sơn – Diễn Châu.

Đối với các vướng mắc của UBND thị xã Nghi Sơn (huyện Tĩnh Gia trước đó) về nguồn gốc đất, kiểm kê, ông Xứng giao Sở Tài nguyên và Môi trường có văn bản hướng dẫn UBND thị xã Nghi Sơn trước 3/7/2020.

Ông Xứng yêu cầu các huyện có báo cáo sớm với các ban của Bộ Giao thông Vận tải để bổ sung kinh phí GPMB. Đồng thời, đề nghị Bộ Giao thông Vận tải quan tâm, nghiên cứu các hầm chui, các vị trí giao cắt để nâng cao hiệu quả dự án đường cao tốc, xây dựng các phương án giải quyết tốt vấn đề giao thông.

Lương Diễn