Sau một tuần đối đáp, chiều 1/12, VKSND Hà Nội nêu quan điểm tranh luận với 36 bị cáo và hơn 60 luật sư trong vụ án xảy ra khi thi công tuyến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.

Giữ nguyên quan điểm truy tố, đại diện VKS cho rằng 2 cựu Phó tổng giám đốc VEC Nguyễn Mạnh Hùng và Lê Quang Hào đã cố ý phạm tội, cùng với 34 bị cáo còn lại gây thiệt hại lớn cho tài sản Nhà nước.

"Cao tốc chắp vá như chiếc áo rách"

Theo đại diện VKS, quá trình thẩm vấn cho thấy hầu hết bị cáo thừa nhận hành vi trong cáo trạng truy tố là đúng người, đúng tội. Tuy nhiên, nhiều luật sư và bị cáo băn khoăn về kết luận giám định và cách tính hậu quả thiệt hại của cơ quan tố tụng.

Công tố viên phân tích dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi là công trình trọng điểm quốc gia có chi phí đầu tư rất lớn, trên 34.500 tỷ đồng. Nhưng quá trình thi công và giám sát, chủ đầu tư, nhà thầu và đơn vị liên quan không tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế.

VKS giữ nguyên quan điểm truy tố 36 bị cáo trong vụ án. Ảnh: N.H.

Dự án vừa thông xe, vận hành khai thác trong thời gian ngắn đã xuất hiện 380 điểm hư hỏng và được báo chí phản ánh. Thậm chí, có cơ quan báo chí còn đăng loạt bài điều tra chỉ ra nhiều tồn tại của dự án, khiến dư luận bức xúc.

"Năm 2018, tôi nhiều lần đi trên cao tốc này và thấy rất vui khi quê hương có một tuyến đường nối các tỉnh miền Trung. Nhưng trên cung đường đó, tôi thấy rất nhiều lớp nhựa mới, sau này được xác định là các điểm vá”, đại diện VKS chia sẻ.

Kiểm sát viên ví các tuyến đường chắp vá giống như chiếc áo mới chưa sử dụng đã bị rách. "Liên tục vá như vậy rất là buồn", đại diện VKS nhìn nhận.

Theo VKS, cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi phải có kết cấu loại A với tốc độ 120 km/h và tính toán độ bền trên 20 năm. Nhưng trong năm đầu tiên đưa vào sử dụng, cao tốc đã hư hỏng, gây thiệt hại tài sản Nhà nước.

Sai phạm của các bị cáo là lỗi cố ý

Trong vụ án, nhiều luật sư, bị cáo bày tỏ sự băn khoăn về kết luận giám định và cho rằng cần phải trưng cầu một cơ quan có chuyên môn sâu để giám định. Nhiều ý kiến khác tranh luận về việc chuyển công nghệ VTO sang Novachip khi thi công tuyến đường.

Tuy nhiên căn cứ kết quả điều tra, giám định và diễn biến phiên tòa, VKS đánh giá việc chuyển đổi này chưa đúng pháp lý và chưa đảm bảo về kỹ thuật.

Theo quy định của Luật Xây dựng và các văn bản liên quan, các hạng mục thi công không đảm bảo chất lượng về tiêu chuẩn kỹ thuật thì không được nghiệm thu, thanh toán. Tuy nhiên, tại giai đoạn một có tổng chiều dài 65 km của dự án, chủ đầu tư và đơn vị liên quan vẫn ký nghiệm thu, thanh toán cho các nhà thầu trên 811 tỷ đồng.

“Đây chính là thiệt hại mà các bị cáo gây ra cho Nhà nước, cũng là tổng giá trị của các hạng mục công trình không đảm bảo chất lượng”, đại diện VKS lập luận.

Bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng (trái) và Lê Quang Hào. Ảnh: N.H.

Trong 36 bị cáo, VKS xác định 2 cựu Phó tổng giám đốc VEC Nguyễn Mạnh Hùng và Lê Quang Hào “biết là sai nhưng vẫn cố ý nghiệm thu cơ sở công trình không đảm bảo chất lượng, kỹ thuật”. Quá trình xét xử, 2 bị cáo thừa nhận hành vi song trình bày do yêu cầu về tiến độ nên mới ký đồng ý nghiệm thu cơ sở.

Đáng chú ý, sau khi phát hiện, Bộ Giao thông Vận tải có văn bản cảnh báo về việc sử dụng vật liệu đá kém chất lượng nhưng VEC cùng Ban quản lý dự án và các đơn vị liên quan không có phương án, biện pháp để kiểm tra, loại bỏ vật liệu này.

VKS nhận định các bị cáo đã không thực hiện nhiệm vụ được giao, không tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế dự án, gây thiệt hại tài sản Nhà nước.

Giữ nguyên quan điểm luận tội, VKS đề nghị tuyên Nguyễn Mạnh Hùng 7-8 năm tù, Lê Quang Hào 6-7 năm tù cùng về tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.

Hai cựu Giám đốc Ban quản lý dự án cao tốc Hoàng Việt Hưng và Nguyễn Tiến Thành bị đề nghị lần lượt 9-10 năm tù và 6-7 năm tù. 31 bị cáo còn lại bị đề nghị các mức án từ 24 tháng tù treo đến 8 năm tù.

Bị cáo Takao Inami (72 tuổi, cựu tư vấn trưởng) được đề nghị không áp dụng xử lý hình sự, trục xuất bằng đường ngoại giao.

Ngày 2/12, phiên tòa tiếp tục tranh luận.

Tác giả: Hoàng Lam