Như chúng tôi đã đưa tin, vào ngày 18/10, người dân xã Sơn Kim 1, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) bất ngờ phát hiện có 29 mô đất mới đắp trong rừng sâu, thuộc đất rừng tràm. Khoảnh rừng này của ông Lê Hữu Hạnh (SN 1933), trú tại thôn Kim Cương 2, xã Sơn Kim 1.

Theo ông Hạnh, những ụ đất này, chính là số hài cốt được cất bốc từ khuôn viên khu khoáng nóng thuộc Công ty Nước khoáng và du lịch Sơn Kim.

Công ty CP Nước khoáng và du lịch Sơn Kim thừa nhận việc chôn trộm 29 bộ hài cốt trong vườn tràm ông Hạnh

Trước sự việc này, chúng tôi đã liên hệ với chính quyền địa phương và lãnh đạo Công ty Nước khoáng và du lịch Sơn Kim. Đại diện công ty đã thừa nhận với PV việc họ thuê cất bốc, chôn trộm 29 bộ hài cốt này.

Để hiểu rõ hơn về các vấn đề pháp lý có liên quan, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Ts.Ls Nguyễn Trọng Hải, Trưởng văn phòng luật sư Trọng Hải & Cộng sự về trách nhiệm của các cá nhân và cơ quan chức năng trong vụ việc nêu trên.

Chào luật sư, hiện nay, pháp luật quy định như thế nào về vấn đề phát hiện và di chuyển hài cốt, mồ mả khỏi khuôn viên khu du lịch của 1 doanh nghiệp? Ông có đánh giá như nào về việc tự ý di chuyển mồ mả, hài cốt này?

Ts.Ls Nguyễn Trọng Hải: Thực chất, hiện nay pháp luật mới chỉ quy định các vấn đề về chi phí di chuyển và bồi thường khi di chuyển mồ mả trong trường hợp nhà nước thu hồi đất đai mà chưa có những quy định trực tiếp về vấn đề phát hiện và di chuyển mồ mả hài cốt khỏi nơi có dự án xây dựng là khu du lịch sinh thái.

Công ty nước khoáng và du lịch Sơn Kim khi phát hiện ra nhiều hài cốt, mồ mả trong khuôn viên khu du lịch, lẽ ra ngay lập tức phải thông báo với cơ quan chức năng và chờ ý kiến chỉ đạo thì thay vào đó, họ lại “vội vã” vận chuyển sang nơi khác chôn tại khu rừng của một cá nhân.

Xét về góc độ quản lý văn hóa, xã hội, trong vụ việc trên, Công ty nước khoáng và du lịch Sơn Kim khi phát hiện vụ việc cần báo cáo ngay cơ quan chức năng có thẩm quyền để xin ý kiến xử lý, di dời trong quá trình thực hiện dự án.

Sau khi nhận được những thông tin trên, chính quyền sở tại sẽ xin ý kiến chỉ đạo của cơ quan chuyên trách và các cơ quan có liên quan sẽ hướng dẫn cho công ty xử lý ra sao về số mộ được phát hiện.

Ts.Ls Nguyễn Trọng Hải, Trưởng văn phòng luật sư Trọng Hải & Cộng sự

Luật sư đánh giá như thế nào về việc doanh nghiệp tự ý thuê người di chuyển hài cốt chôn trộm tại đất rừng của hộ dân? Hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Ts.Ls Nguyễn Trọng Hải: Việc Công ty nước khoáng và du lịch Sơn Kim tự ý thuê người đào xới, di dời mồ mả sang một nơi khác theo tôi là chưa đúng về mặt tâm linh và chưa hợp lý về mặt pháp luật. Đây không phải trường hợp di chuyển mồ mả từ nghĩa trang này sang nghĩa trang khác mà đây là việc di chuyển mồ mả vô danh (29 ngôi mộ vô danh) - rất có thể đây là một phần của dấu tích của lịch sử (phát hiện mồ chôn tập thể) từ khu du lịch sinh thái sang một khu rừng khác của một hộ dân. Bởi vậy, việc trình báo sự việc này lại càng quan trọng để xem xét, xử lý, giải quyết theo đúng quy định pháp luật của cơ quan chức năng.

Trong trường hợp này, nếu có đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm, có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt theo điều 246, Bộ luật hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009).

Ý kiến của luật sư về vụ việc này là như thế nào?

Ts.Ls Nguyễn Trọng Hải: Theo tôi, việc xâm phạm (đào bới và di dời mồ mả đến nơi khác) là sự xâm phạm về mặt tâm linh. Đối với mỗi người dân Việt Nam, mồ mả, hài cốt được xem là những giá trị tinh thần có ý nghĩa rất quan trọng đối với mỗi người. Việc gìn giữ, mồ mả, hài cốt là phong tục, tập quán lâu đời của mỗi người dân ta. Vì vậy, việc tự ý di dời mồ mả của Công ty nước khoáng và du lịch Sơn Kim sang một nơi khác chưa trình báo đối với các cấp chính quyền sở tại là việc làm chưa đúng và cần phải khắc phục hậu quả. Không thể vì lợi ích kinh doanh trước mắt mà xâm phạm đến những giá trị cốt lõi của tinh thần.

Xin cảm ơn luật sư!

Xem thêm:

Hà Tĩnh: Kỳ bí về sự biến mất của 29 ngôi mộ nơi vùng biên

Vụ 29 ngôi mộ biến mất: Phát hiện những mô đất lạ trong vườn tràm

29 ngôi mộ biến mất: Doanh nghiệp thừa nhận việc chôn giấu

Khánh Linh