Ngày 30/3, Công ty cổ phần Tập đoàn Xây dựng Hoà Bình (HBC) đã nộp báo cáo tài chính hợp nhất năm 2023 được kiểm toán bởi Công ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC. Qua đó cho thấy chênh lệch giữa vốn chủ sở hữu (VCSH) công ty mẹ 893 tỷ đồng và  báo cáo tài chính kiểm toán (BCTCKT) hợp nhất 93 tỷ đồng, lệch nhau gần 60 lần. HBC đã chủ động cung cấp thông tin, giải thích nguyên nhân tạo ra khoảng cách chênh lệch gồm 4 lý như sau:

Một là, theo Báo cáo quản trị (BCQT), giá các bất động sản được định theo giá thị trường trong khi trong Báo cáo tài chính kiểm toán (BCTCKT) được ghi nhận theo giá gốc (tức theo nguyên giá hay nói một cách khác là giá mua ban đầu).

Thực tế, thị trường địa ốc ở Việt Nam có sự biến động gia tăng giá liên tục trong nhiều năm. Cách ghi nhận này đã gây ra sự chênh lệch rất lớn giữa 2 bản báo cáo. Chẳng hạn như trụ sở 235 Võ Thị Sáu, Quận 3, Tp.HCM, theo ghi nhận trên sổ sách chỉ có 5 tỷ VNĐ nhưng giá giao dịch hiện nay trên thị trường không dưới 75 tỷ VNĐ, sự chênh lệch này lên đến 15 lần.

Công trình xây dựng do HBC làm tổng thầu

Ngoài bất động sản, định giá những tài sản cố định của Hòa Bình trong BCTCKT cũng thấp hơn rất nhiều so với thực tế. Nhiều tài sản cố định thậm chí không được đưa vào định giá VCSH, từ đó khiến cho VCSH trong BCTCKT thấp hơn nhiều so với thực tế. Theo BCQT thì giá trị bất động sản theo thị trường hiện nay là 4.789 tỷ đồng. Trong khi đó BCTCKT chỉ ghi nhận 2.470 tỷ đồng, chênh lệch 2.319 tỷ đồng.

Hai là, giá trị còn lại của máy móc thiết bị (MMTB) được ghi nhận trong BCTCKT không phù hợp với thực tế bởi 2 lý do chính: Giá trị khấu hao theo chế độ kiểm toán hiện hành chưa phản ánh đúng với khấu hao trong thực tế và sự trượt giá trên thị trường cũng tác động đáng kể đến giá trị còn lại của MMTB.

Máy móc thiết bị là thế mạnh của HBC

Nhiều MMTB đã khấu hao hết và ghi nhận trong sổ sách bằng 0 nhưng thực tế vẫn còn hoạt động rất tốt. Mặt khác, giá mua mới hiện nay trên thị trường cao hơn nhiều so với nguyên giá (giá mua trước đây) cho nên sự chênh lệch về giá trị còn lại của MMTB cũng rất lớn giữa 2 bản báo cáo. Theo đó, sự chênh lệch này lên đến 1.024 tỷ VNĐ.

Ba là, các khoản phải trích lập dự phòng theo chế độ kế toán hiện hành được xác định theo tuổi nợ. Trong khi theo BCQT, Hoà Bình đánh giá căn cứ vào nguyên nhân chậm thanh toán, sự đảm bảo về chất lượng công trình, mức độ hoàn thiện của hồ sơ thanh quyết toán, năng lực tài chính và những rủi ro về hoạt động kinh doanh của khách hàng cùng những đặc thù về hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực địa ốc và mức độ ảnh hưởng đến khả năng thu hồi nợ của Hoà Bình. Theo lịch sử, chưa bao giờ Hòa Bình xóa sổ bất kỳ khoản phải thu nào. Phần hoàn nhập dự phòng phải thu khó đòi cụ thể có sự chênh lệch là: 1.450 tỷ VNĐ.

Bốn là, tăng các khoản phải thu theo phán quyết của tòa sẽ làm tăng VCSH. Những đánh giá của Hoà Bình còn dựa vào lịch sử kinh nghiệm giải quyết các vụ kiện về thu hồi nợ mà trường hợp điển hình là món nợ trên 5 năm (theo qui định đã lập dự phòng 100%) của FLC, chúng tôi không những thu hồi được 100% nợ gốc mà còn thu cả lãi và phạt có giá trị lên đến trên 58% nợ gốc. Phần chênh lệch khoản phải thu giữa giá trị ghi nhận trên sổ sách và giá trị phán quyết của toà là: 652 tỷ.

Như vậy, tổng cộng chênh lệch của VCSH hợp nhất theo BCQT là 5.445 tỷ đồng, cộng với VCSH hợp nhất theo BCTCKT là 93 tỷ đồng thì tổng VCSH hợp nhất của Hoà Bình tự xác định là 5.538 tỷ VNĐ, cao hơn gần 60 lần so với VCSH theo BCTCKT.

Hoà Bình cho biết, hiện Tập đoàn đang làm việc với đơn vị chuyên về thẩm định giá để rà soát lại số liệu tính toán của Khối Tài chính kế toán nhằm bảo đảm sự khách quan trong kết quả tính toán.