Nỗ lực đáp ứng đủ xăng dầu cho phát triển kinh tế

Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Trần Duy Đông đã báo cáo về tình hình thị trường vànguồn cung xăng dầu trong nước, tình hình sản xuất của 2 Nhà máy Lọc dầu (Bình Sơn và Nghi Sơn) những tháng đầu năm 2023.

Theo đó, tổng nguồn cung xăng dầu từ 03 nguồn nhập khẩu, sản xuất và pha chế trong quý I/2023 đạt khoảng 5,980 triệu m3/tấn, chiếm khoảng 21,9% tổng nguồn xăng dầu năm 2023, đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng xăng dầu phục vụ tiêu dùng và sản xuất của người dân và doanh nghiệp.

Theo ông Bùi Ngọc Bảo - Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầuViệt Nam, trong quý I/2023, đặc biệt giai đoạn cuối năm 2022, Liên bộ Công Thương - Tài chính, Chính phủ đã có những chỉ đạo kịp thời, có những thời điểm rất quyết liệt. “Điều này cho thấy sự cố gắng, nỗ lực của cơ quan quản lý nhà nước.

Ảnh minh họa. (nguồn ảnh: Vneconomy)

Bên cạnh đó còn là sự nỗ lực của tất cả các doanh nghiệp đầu mối để vượt qua năm 2022 đầy biến động”- ông Bảo nhấn mạnh, đồng thời cho rằng, những chỉ đạo của Bộ Công Thương đối với lĩnh vực xăng dầu nhìn chung đáp ứng được nhu cầu phát triển, bảo đảm nguồn cung xăng dầu trong nước, không để nảy sinh vấn đề thiếu hụt nguồn cung, mặc dù Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn bị trục trặc về kỹ thuật vào thời điểm đầu năm 2023. 

Tuy nhiên Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu cũng cho rằng: các doanh nghiệp đầu mối, cưng ứng xăng dầu vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong việc bảo đảm nguồn cung xăng dầu trong nước, đặc biệt là các doanh nghiệp đầu mối; trong đó, khó khăn lớn nhất là vấn đề tài chính để nhập hàng, cho dùhạn mức tín dụng vẫn đầy đủ, thậm chí dư thừa nhưng điều kiện cho vay rất khó khăn, nhất là đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh.

Ghi nhận các ý kiến tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao nỗ lực của các cơ quan có liên quan và đặc biệt là nỗ lực của các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu trong thời gian qua, đã khắc phục những khó khăn, những hạn chế, yếu kém của chính mình để hoàn thành chức năng cung ứng, duy trì hoạt động kinh doanh xăng dầu trong phạm vi cả nước một cách khá ổn định. 

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thẳng thắn chỉ ra rằng, nguồn cung trong nước vẫn còn bị động, bởi hoạt động của Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn có thời điểm không ổn định, ảnh hưởng đến tính chủ động của nguồn cung xăng dầu trong nước. Về nguồn cung nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài, một số doanh nghiệp đầu mối vẫn chưa thực hiện đủ số lượng phân giao, chưa làm tròn bổn phận với hệ thống phân phối của mình, cũng như chưa làm tốt công tác truyền thông để nêu bật được vai trò và hoạt động của mình đối với xã hội dẫn đến những thông tin sai lệch, không đáng có. Hơn thế nữa, hệ thống kinh doanh xăng dầu nhìn chung còn gặp nhiều khó khăn, nhất là việc tiếp cận vốn tín dụng, trong khi đây là mặt hàng chiến lược, cần có cơ chế riêng. 

Quyết liệt thực hiện các giải pháp để đảm bảo nguồn cung

Để bảo đảm nguồn cung xăng dầu trong nước năm 2023, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã đề ra các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm cần tập trung thực hiện trong những tháng tiếp theo.

Trước hết, Bộ trưởng yêu cầu Vụ thị trường trong nước theo dõi chặt chẽ việc thực hiện tổng nguồn xăng dầu tối thiểu năm 2023 của các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu; trong trường hợp cần thiết, kịp thời tham mưu Lãnh đạo Bộ xem xét giao bổ sung hạn mức nhập khẩu xăng dầu cho một số thương nhân đầu mối có năng lực để chủ động thực hiện, bảo đảm nguồn cung trong mọi tình huống; Phối hợp với các cơ quan truyền thông, thông tin liên tục và đầy đủ về nguồn cung xăng dầu, công tác điều hành thị trường xăng dầu của Bộ Công Thương và các Bộ, ngành liên quan để tạo tâm lý ổn định trong dư luận xã hội. Đồng thời, phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu, Vụ Dầu khí và Than theo dõi sát diễn biến thị trường xăng dầu thế giới và tình hình sản xuất trong nước, phối hợp với Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) điều hành giá xăng dầu bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, phù hợp với diễn biến cung cầu xăng dầu trong nước để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường xăng dầu, khuyến khích các doanh nghiệp duy trì nguồn cung.

Bên cạnh đó,cùng với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số vận hành ổn định Hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý và điều hành xăng dầu quốc gia đối với doanh nghiệp đầu mối và các thương nhân phân phối; tiến tới triển khai quản lý theo thời gian thực từ quý III năm 2023. 

Bộ trưởng chỉ đạo Tổng cục Quản lý thị trường tiếp tục thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Bộ Công Thương về việc tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh xăng dầu; Cục Xuất nhập khẩu phối hợp với Vụ Thị trường trong nước thực hiện việc phân giao, điều chỉnh tổng nguồn cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và quy định tiến độ nhập khẩu xăng dầu cụ thể theo quy định. 

Đối với các Doanh nghiệp kinh doanh đầu mối, Bộ trưởng yêu cầu: Thứ nhất, cần thực hiện nghiêm túc, đầy đủ tổng nguồn tối thiểu đã được Bộ Công Thương phân giao từ đầu năm (cả về số lượng và chủng lọai) để đảm bảo cung cấp liên tục xăng dầu cho khách hàng.

Thứ hai, các doanh nghiệp phải chủ động nguồn hàng trong mọi tình huống (cả nguồn trong nước và nhập khẩu); chú ý theo dõi sát tình hình nguồn cung trong nước để chủ động nhập khẩu phù hợp (nhập sớm, đủ số lượng, đúng chủng loại), bảo đảm cung cấp đủ cho thị trường trong nước thời gian tới.

Thứ ba, tuyệt đối không để gián đoạn nguồn cung trong hệ thống kinh doanh (từ đầu mối, thương nhân phân phối, doanh nghiệp bán lẻ). Trong mọi tình huống phải cung cấp đủ hàng cho cửa hàng bán lẻ thuộc hệ thống phân phối của doanh nghiệp để duy trì hoạt động bán hàng thường xuyên. 

Thứ tư, chú trọng chia sẻ nguồn cung, chia sẻ lợi nhuận trong hệ thống phân phối một cách hợp lý để đảm bảo không gián đoạn việc cung ứng xăng dầu cho thị trường; 

Thứ năm, các doanh nghiệp đầu mối cần có cam kết chặt chẽ với các thương nhân sản xuất xăng dầu trong nước, trong đó cần cam kết rõ ràng, chặt chẽ các chế tài xử lý khi một trong các bên vi phạm, để bảo đảm các thương nhân sản xuất cũng như kinh doanh xăng dầu thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của mình theo đúng nội dung, sản lượng đã ký (đồng thời là cơ sở pháp lý khi cần phải đề nghị cơ quan chức năng xử lý).

Thứ sáu, các doanh nghiệp đầu mối phải chịu trách nhiệm cung cấp đầy đủ, kịp thời các số liệu, dữ liệu cho các cơ quan chức năng (Bộ Tài chính – Bộ Công Thương) để có cơ sở cập nhật chính xác các chi phí thực tế phát sinh vào công thức tính giá cơ sở bán lẻ kinh doanh xăng dầu, bảo đảm hài hoà lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Bộ trưởng cũng lưu ý, các doanh nghiệp đầu mối cần có sự trao đổi thống nhất, phối hợp thường xuyên, chặt chẽ với thương nhân phân phối và doanh nghiệp bán lẻ để có được tiếng nói chung và hài hòa về lợi ích.

​Đối với các Bộ, ngành, địa phương: Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục cập nhật rà soát, điều chỉnh các chi phí thực tế phát sinh trong cơ cấu tính giá cơ sở bán lẻ kinh doanh xăng dầu cho phù hợp, hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và người tiêu dùng, bảo đảm cao nhất mục tiêu bình ổn thị trường, kiểm soát lạm phát, hỗ trợ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, người  dân trong qua trình phục hồi kinh tế theo chỉ đạo của Chính phủ.

Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương trong công tác điều hành giá xăng dầu trong các kỳ điều hành theo đúng quy định; Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát các doanh nghiệp đầu mối trong việc trích lập, quản lý và sử dụng Quỹ bình ổn xăng dầu, tránh sai phạm.

Bộ trưởng cũng đề nghị ngành Ngân hàng tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp đầu mối và cả hệ thống phân phối kinh doanh xăng dầu trong việc tiếp cận vốn (về cả hạn mức tín dụng và điều kiện vay vốn), tạo điều kiện thuận lợi về nguồn vốn cho doanh nghiệp để nhập hàng.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng đề nghị Ủy ban Quản lý vốn tại doanh nghiệp và PVN chỉ đạo các Nhà máy lọc dầu chủ động trong mọi phương diện để đảm bảo hoạt động ổn định, cung cấp đủ nguồn hàng ra thị trường trong nước theo cam kết; yêu cầu các Nhà máy khi có sự cố tạm dừng hoạt động sản xuất thì phải kịp thời thông báo cho các cơ quan chức năng và các đầu mối mua hàng trước hàng tháng (trừ trường hợp bị sự cố bất ngờ) để chủ động về nguồn hàng, đồng thời cần hỗ trợ, bồi hoàn kinh phí, tránh gây thiệt hại cho các bên liên quan.

Khẩn trương làm việc với hai nhà máy lọc dầu để công bố, công khai cụ thể về kế hoạch và khả năng sản xuất, cung ứng cho doanh nghiệp đầu mối và thương nhân phân phối theo từng tháng, quý trong năm. Riêng đối với Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn, Bộ trưởng đề nghị cần có giải pháp quyết liệt trong việc tái cơ cấu doanh nghiệp để hoạt động ổn định, hiệu quả, bảo đảm thực hiện đúng cam kết với các khách hàng và các cơ quan chức năng của Nhà nước.

Bộ trưởng cũng đề nghị các ngành, địa phương khác tiếp tục phối hợp chặt chẽ, hiệu quả cùng Bộ Công Thương vàngành Công Thương cả nước trong công tác quản lý cung ứng, kinh doanh xăng dầu trên địa bàn, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong việc tạo nguồn hàng, hỗ trợ lưu thông và bảo đảm an ninh trật tự, cũng như trong công tác thanh, kiểm tra, giám sát hoạt động của các doanh nghiệp.

Tác giả: Lê Hải - Ngọc Huy