Tài sản dang dở tại Cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong thuộc sở hữu của VIMC vào khoảng 200 tỷ đồng.

Bộ GTVT vừa có công văn gửi Cục Hàng hải Việt Nam và VIMC liên quan đến việc bàn giao Dự án đầu tư xây dựng Cảng trung chuyển Quốc tế Vân Phong – Giai đoạn khởi động.

Cụ thể, Bộ GTVT giao Cục Hàng hải Việt Nam tổ chức thực hiện bàn giao lại Dự án cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong – Giai đoạn khởi động cho VIMC nguyên trạng tại thời điểm đơn vị này bàn giao cho Cục Hàng hải Việt Nam theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ theo quy định của pháp luật;

Vụ Tài chính được Bộ GTVT giao chủ trì tham mưu xử lý các vấn đề về chi phí lâm quản, các vấn đề phát sinh khác trong quá trình Cục Hàng hải Việt Nam quản lý tài sản của Dự án đảm bảo phù hợp, tránh gây thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước.

VIMC có trách nhiệm tiếp nhận lại Dự án từ Cục Hàng hải Việt Nam bàn giao; hoàn trả chi phí lâm quản do Cục Hàng hải Việt Nam đã chi trả trong quá trình nhận bàn giao tài sản và xử lý các vấn đề phát sinh liên quan đến Dự án theo quy định của pháp luật.

Được biết, Dự án cảng Vân Phong được triển khai tại vịnh Vân Phong, thuộc xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa có diện tích 750 ha, gồm 37 bến, chiều dài toàn bến khoảng 12.564 m, công suất thiết kế khoảng 17,5 triệu TEU/năm, có tổng mức đầu tư 3,6 tỷ USD. Trong giai đoạn khởi động, Dự án sẽ xây dựng 2 bến với tổng chiều dài mép bến là 690 m, quy mô sử dụng đất là 42 ha, tổng mức đầu tư gần 6.000 tỷ đồng, công suất thiết kế là 710.000 TEU/năm, có thể tiếp nhận tàu container có sức chở lên đến 9.000 TEU, thời gian thực hiện trong 20 tháng.

Công trình này được Bộ GTVT phê duyệt năm 2007 và giao VIMC làm chủ đầu tư nhằm tạo thế và lực cho ông lớn ngành hàng hải trong việc sớm định vị vị thế hàng đầu trong phát triển cảng trung chuyển quốc tế. Sau khi hoàn tất các thủ tục, cân đối nguồn vốn tự có, Dự án đã được triển khai thực hiện từ năm 2009.

Khi mới triển khai một số hạng mục đầu tiên thì những tác động từ cuộc khủng hoảng kép kinh tế thế giới giai đoạn 2008 khiến Dự án này không còn tính khả thi. Bản thân VIMC khi đó cũng bị hụt hơi, không có đủ năng lực tài chính để  theo đuổi công trình. Chính vì vậy, để tránh lãng phí, được sự đồng ý của Chính phủ, năm 2012, Bộ GTVT đã chỉ đạo Tổng công ty dừng thực hiện Dự án và bàn giao các khối lượng thi công dang dở cho Cục Hàng hải Việt Nam.

Tại thời điểm đó, Bộ GTVT hy vọng Cục Hàng hải Việt Nam sẽ tìm kiếm được nhà đầu tư thay thế VIMC. Trong trường hợp Dự án được khởi động lại thì VIMC  sẽ được nhà đầu tư mới thanh toán các khối lượng đã thực hiện tại Dự án cảng Vân Phong.

Trên cơ sở hướng dẫn của Bộ GTVT, VIMC đã hoàn thành toàn bộ việc thanh toán, quyết toán hợp đồng với các nhà thầu thi công Tiểu dự án 1, Dự án cảng Vân Phong và đã tiến hành kiểm toán giá trị đầu tư Dự án là 213 tỷ đồng. Đến tháng 10/2018, VIMC và Cục Hàng hải Việt Nam đã ký Biên bản bàn giao Dự án, bao gồm các cọc ống thép đã đóng và chưa đóng, cọc bê tông cốt thép, các công trình tạm phục vụ thi công…).  Toàn bộ khối tài sản dở dang này hiện vẫn đang được Cục Hàng hải Việt Nam trông giữ trên khu đất của Dự án trước đây.

Điều đáng nói là kể từ nhận bàn giao, Cục Hàng hải Việt Nam cũng không thể tìm được nhà đầu tư mới, thậm chí Dự án cảng Vân Phong còn trở thành gánh nặng đối với cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành do phải cắt cử nhân lực để trông coi khối tài sản dở dang nói trên. Bản thân Dự án cảng Vân Phong hiện cũng đã bị “khai tử” một phần về mặt pháp lý sau khi bị UBND tỉnh Khánh Hòa thu hồi giấy chứng nhận đầu tư, thu hồi đất vào năm 2013.

Theo ông Nguyễn Cảnh Tĩnh, Tổng giám đốc VIMC, toàn bộ tài sản, hồ sơ của Dự án cảng Vân Phong đã được Tổng công ty bàn giao đầy đủ sang Cục Hàng hải Việt Nam nhưng về mặt sổ sách kế toán Tổng công ty vẫn phải ghi nhận toàn bộ giá trị của Dự án chết lâm sàng này trong bản cân đối tài chính.

Điều đáng nói là từ ngày 15/8/2020, VIMC đã chính thức chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần và phải thực hiện quyết toán phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp. VIMC có trách nhiệm ghi nhận giá trị đầu tư (số tiền 213 tỷ đồng) tại Dự án cảng Vân Phong là tài sản dự án dở dang, không thể tiếp tục đầu tư, đưa vào khai thác sử dụng.

“Điều này sẽ làm cho tình hình tài chính của VIMC không lành mạnh, ảnh hưởng tới hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh hoạt động kinh doanh của Tổng công ty đang gặp rất nhiều khó khăn do khủng hoảng kinh tế kéo dài và dịch bệnh đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành vận tải biển trong nước và quốc tế”, lãnh đạo VIMC thông tin.

Trong trường hợp Dự án cảng Vân Phong không được bàn giao lại cho VIMC để xử lý tài sản thì Tổng công ty sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc quyết toán được phần vốn Nhà nước tại công ty cổ phần theo quy định. Đồng thời, trong Phương án cổ phần hóa đã công bố không có Dự án Vân Phong, vì vậy nếu không xử lý tồn tại của dự án sẽ ảnh hưởng rất lớn đến cổ đông bên ngoài đã mua cổ phần của Tổng công ty. 

Tại văn bản số 3028/HHVN - ĐT được VIMC gửi tới Bộ GTVT vào cuối tháng 12/2020, VIMC cho biết là doanh nghiệp đã rất nhiều lần làm việc, gửi đề xuất tới các cơ quan chức năng về việc bàn giao lại Dự án cảng Vân Phong tuy nhiên đến nay vẫn chưa có kết quả. Với tính chất cấp bách của việc xử lý tồn tại của Dự án, VIMC kiến nghị Bộ trưởng, Thứ trưởng, các cơ quan thuộc Bộ GTVT sớm xem xét chỉ đạo quyết liệt việc bàn giao lại Dự án cho VIMC.

Bên cạnh đó, VIMC cũng kiến nghị Bộ GTVT sớm có quyết định ngừng thực hiện Dự án cảng Vân Phong do Tổng công ty làm chủ đầu tư theo đúng quy định của Luật Đầu tư.

Trước đó, tại công văn số 7654/VPCP – CN ngày 15/9/2020 về việc xử lý tồn tại liên quan đến Dự án cảng Vân Phong do VIMC làm chủ đầu tư, Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã giao Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với các Bộ: Tài chính, Tư pháp, Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và các cơ quan có liên quan xử lý dứt điểm theo thẩm quyền, bảo đảm đúng quy định của pháp luật.

Tác giả: Anh Minh