Tin liên quan

Sáng nay (24/10), hội thảo "Việt Nam trở thành một trung tâm chế biến, chế tạo mới của thế giới sau năm 2015” do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ngân hàng Thế giới đồng tổ chức với sự tham gia thảo luận của nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế.

Cơ hội lớn trở thành công xưởng mới của thế giới

Qua 30 năm đổi mới (1986 – 2016), Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn trên tất cả các lĩnh vực, tạo tiền đề quan trọng để tiếp tục đổi mới và phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới. Các nhận định trong phiên hội thảo sang đều đồng loạt nhận định “Việt Nam có khả năng là điểm đến của các tập đoàn đa quốc gia trong làn sóng dịch chuyển của các trung tâm chế biến, chế tạo và có thể trở thành một trung tâm chế biến, chế tạo mới của thế giới trong vòng 20 năm tới”.

Phát biểu tại hội thảo, GS.TS Nguyễn Thiện Nhân - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban TW Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đặc biệt đánh giá cao vai trò của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trong sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam 30 năm qua.

GS.TS Nguyễn Thiện Nhân - Chủ tịch Ủy ban TW Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát biểu tại hội thảo

Theo thống kê, tỷ trọng hàng chế biến chế tạo chiếm 63% giá trị hàng xuất khẩu của Việt Nam, 56% giá trị đầu tư nước ngoài vào ngành này.

Bên cạnh đó, đầu tư FDI vào ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đang có sự chuyển dịch từ các nước phát triển sang các nước đang phát triển, giữa các nước trong khu vực và giữa các nước đang phát triển.

“Câu hỏi đặt ra cho chúng ta hiện nay đó là động lực kinh tế nào cho sự chuyển dịch này và kiểm tra xem việc chuyển dịch đó có tính tất yếu  đối với Việt Nam trong vòng 20-30 năm tới hay không?” –GS.TS Nguyễn Thiện Nhân bày tỏ.

Nhân công giá rẻ sắp hết thời

Đồng tình với ý kiến của Nguyễn Thiện Nhân, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình cũng cho rằng ngành công nghiệp chế biến chế tạo sẽ tiếp tục là động lực trụ cột cho tăng trưởng kinh tế. Tỷ trọng ngành này trong cơ cấu GDP liên tục tăng trong những năm qua (năm 2011 đạt 50%, năm 2012 đạt 70%, năm 2013 đạt 76,6% và năm 2014 đạt 72%), 80/101 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án FDI đầu tư tại Việt Nam vào lĩnh vực chế biến, chế tạo.

Bà Victoria Kwakwa - Giám đốc Quốc gia ngân hàng thế giới tại Việt Nam cũng cho rằng, hoạt đông công nghiệp chế tạo đã tạo điều kiện cho Việt Nam đạt được sự tăng trưởng vượt bậc trong thập kỷ vừa rồi, tạo ra hàng triệu việc làm mỗi năm (cứ hai việc làm thì có một việc làm trong ngành chế biến chế tạo).

Với vai trò đóng góp gần 80% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam hàng năm, ngành CN chế biến, chế tạo giúp cho giỏ hàng hoá xuất khẩu của đất nước đa dạng hơn, có giá trị cao hơn đặc biệt là mặt hàng điện thoại di động và đồ điện tử.

Sở dĩ, ngành công nghiệp chế biến chế tạo của Việt Nam có thể đạt được những kết quả đó do nền tảng phát triển ngành này vô cùng lớn.

Đầu tiên phải kể đến lợi thế cạnh tranh về nguồn nhân công giá rẻ, cơ cấu dân số trẻ và vị trí địa lý của Việt Nam nằm giữa dòng lưu chuyển hàng hoá, tiền tệ của các nền kinh tế phát triển trong khu vực cũng tạo thuận lợi thu hút vốn đầu tư chuyển dịch về đây. Ngoài ra, tiềm năng tiếp cận thị trường Việt Nam còn rất lớn.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, nguồn nhân lực giá rẻ và dồi dào không còn là lợi thế cạnh tranh khi “tốc độ tăng của tiền lương đang ở mức hai con số, trong khi tăng trưởng vẫn ở mức một con số”. 

Nguồn nhân công giá rẻ sắp không còn là lợi thế cạnh tranh của Việt Nam 

Ngoài ra, để tận dụng được lợi thế đó, Việt Nam cần duy trì ổn định nền kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát ở mức thấp.

Bên cạnh đó, “ta vẫn chưa hình thành được các ngành công nghiệp có tính nền tảng cho nền kinh tế, công nghiệp phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn phân tán, manh mún, công nghiệp hỗ trợ còn non yếu” – thống đốc Bình trăn trở.

Hàng loạt diễn giả tham gia trình bày tham luận tại hội thảo cũng đưa ra những vướng mắc cần tháo gỡ liên quan đến chất lượng nguồn nhân lực, chất lượng nguồn vốn FDI chứ không phải chỉ tập trung vào thu hút vốn FDI tràn lan, hay các khu công nghiệp, chế xuất tại Việt Nam hiện nay cũng chủ yếu là nguyên liệu nhập khẩu.

“Điển hình như khu công nghiệp Samsung tại Bắc Ninh, khi đoàn chúng tôi đi khảo sát thì chỉ có 10% giá trị xuất khẩu là hàng Việt Nam” – chuyên gia tài chính Cấn Văn Lực chia sẻ.

Gần đây, Việt Nam đã và đang tích cực tham gia nhiều tổ chức kinh tế, diễn đàn quốc tế quan trọng như: thành viên WTO, ASEAN (AFTA), ASEAN+3, ASEM, APEC, các hiệp định thương mại song phương với các đối tác kinh tế quan trọng như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc.

Đặc biệt, việc đàm phán thành công để trở thành thành viên Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) mở ra cơ hội lớn cho kinh tế Việt Nam phát triển, tạo ra hiệu ứng tích cực đáng kể đối với đầu tư và xuất khẩu của đất nước.

Điều đó cũng là thách thức đối với Việt Nam để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

“Vì vậy, một trong những nhiệm vụ quan trọng trong thời gian tới được  xác định là cần phải đẩy mạnh cơ cấu lại công nghiệp, tạo nền tảng cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Qua hội thảo lần này, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp cùng Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cùng các đơn vị đồng tổ chức xây dựng Bản tổng hợp kiến nghị với mong muốn đóng góp thiết thực vào việc hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và ngành công nghiệp chế biến, chế tạo” – Thống đốc Bình khẳng định.

Hoa Liên