Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung đại diện Chính phủ gửi Quốc hội tờ trình dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), phục vụ kỳ họp thứ 6, khai mạc vào ngày 23/10 tới.

Qua đó, lần sửa đổi này đề xuất bổ sung 5 nhóm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, trong đó có chủ hộ kinh doanh (có đăng ký kinh doanh), người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố; quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp; người lao động làm việc không trọn thời gian.

Chính phủ cũng đề xuất giảm thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm. Ảnh minh hoạ

Theo tính toán của Chính phủ, dự kiến tổng số người được mở rộng tham gia bảo hiểm xã hội khoảng 3 triệu người.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đề xuất giảm thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm, nhằm gia tăng số người được hưởng lương hưu.

Đây cũng là mối quan tâm, thể hiện sự đồng tình của các đại biểu khi cho ý kiến tại phiên họp Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Nghị quyết 28 của Trung ương nêu rõ lộ trình giảm dần số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu, để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm.

Việc giảm thời gian đóng góp phần tạo cơ hội cho một số nhóm đối tượng bắt đầu tham gia muộn, hoặc tham gia không liên tục, cũng có trường hợp làm công việc đặc thù có thời gian làm nghề ngắn.

Liên quan đến việc rút bảo hiểm xã hội một lần, Chính phủ trình Quốc hội 2 phương án:

Trong đó, phương án một, quy định hưởng bảo hiểm xã hội một lần với hai nhóm người lao động khác nhau.

Nhóm một gồm người lao động đã tham gia trước khi luật sửa đổi có hiệu lực, sau 12 tháng nghỉ việc và chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm, có nhu cầu được nhận một lần.

Còn nhóm hai quy định, người lao động bắt đầu tham gia từ khi luật sửa đổi có hiệu lực trở đi (dự kiến 1/7/2025), không được nhận một lần.

Với phương án này chỉ giải quyết hưởng một lần trong các trường hợp đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ năm đóng để hưởng lương hưu; ra nước ngoài để định cư hoặc bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng…Nhược điểm của phương án này là do chỉ áp dụng đối với người lao động bắt đầu tham gia từ ngày luật có hiệu lực nên hơn 17,5 triệu người lao động đang tham gia vẫn có quyền chọn hưởng một lần.

Do vậy, số người hưởng một lần không giảm nhiều, đặc biệt trong những năm đầu sau khi luật mới có hiệu lực. Đồng thời tạo sự so sánh giữa những người lao động tham gia trước và sau khi luật này có hiệu lực trong việc hưởng một lần.

Với phương án hai, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, không tham gia tự nguyện và có thời gian đóng chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất.

Tác giả: Luân Dũng