Theo đề xuất của các nghị sĩ liên minh, người Séc ở nước ngoài có thể sử dụng hình thức bỏ phiếu qua đường bưu điện lần đầu tiên trong cuộc bầu cử Hạ viện vào năm 2025. Từ năm 2026, họ cũng có thể bỏ phiếu bằng thư trong các cuộc bầu cử Tổng thống và châu Âu.

Ở nước ngoài, các công dân Séc chỉ có thể bỏ phiếu tại các hòm phiếu đặt tại trụ sở cơ quan đại diện (ceskenoviny.cz)

Theo đề xuất, những công dân Séc ở nước ngoài sẽ được đăng ký vào danh sách cử tri tại văn phòng đại diện địa phương, đăng ký bỏ phiếu qua thư kịp thời và báo cáo địa chỉ mà họ muốn gửi phong bì chuyển phát và bỏ phiếu cũng như thẻ căn cước có thể sử dụng cuộc bầu cử qua đường bưu điện từ nước ngoài. Trên đó, cử tri xác nhận bằng cách ký tên rằng mình đã bỏ phiếu cho chính mình. Cử tri sẽ in lá phiếu từ hệ thống thông tin quản lý bầu cử, cho vào phong bì bỏ phiếu, sau đó cho chứng minh thư vào phong bì giao hàng rồi gửi lại Đại sứ quán.

Ủy ban bầu cử địa phương sẽ mở phong bì chuyển phát sau khi kết thúc cuộc bỏ phiếu và ghi lại sự tham gia của cử tri vào danh sách cử tri bằng số thẻ căn cước. Theo những người đề xuất, hệ thống về cơ bản loại trừ khả năng cử tri bỏ phiếu hai lần. Sau đó, các ủy viên bầu cử sẽ trộn các phong bì phiếu đã gửi với các phong bì khác trong thùng phiếu.

Thủ tướng Petr Fiala cho rằng, việc áp dụng bỏ phiếu qua đường bưu điện sẽ mang lại cho những người sống và làm việc ở nước ngoài cơ hội thực hiện một trong những quyền công dân cơ bản của họ. Theo Thủ tướng, cuộc bầu cử qua bưu điện sẽ ảnh hưởng đến khoảng 300.000 người và ông tin rằng tại Hạ viện điều đúng đắn này sẽ được thông qua và được thực thi.

Tuy nhiên, các phong trào đối lập ANO và SPD phản đối việc sửa đổi và cho rằng, điều này mâu thuẫn với quy định của hiến pháp vì các cuộc bầu cử là bí mật.

Séc đang là một trong 4 quốc gia thuộc Liên minh Châu Âu không cho phép bỏ phiếu qua đường bưu điện từ nước ngoài. Ngoài Séc còn có Pháp, Croatia và Malta. Hiện người Séc ở nước ngoài chỉ có thể bỏ phiếu tại Đại sứ quán và điều này gây tốn kém về thời gian và tài chính đối với những cử tri sống xa nơi bỏ phiếu.

Tác giả: Nho Biền