Đó là bà Đinh Thị Quý (SN 1938), hiện đang sống cùng con trai út và các cháu tại tổ dân phố 24, phường Tương Mai, quận Hoàng Mai, Hà Nội.

Năm 1968, chồng bà nhập ngũ và đi mãi không về, để lại một mình bà với đàn con nheo nhóc. Sau khi công ty dệt giải thể, bà Quý phải bươn trải nhiều nghề như chạy chợ bán rau, bán bánh mỳ chắt bóp, nhặt nhạnh từng đồng để nuôi nấng ba đứa con.

“Tiếng chổi tre đêm hè quét rác”

Bà kể cách đây 11 năm, ngõ 35 Nguyễn An Ninh rác thải ngổn ngang, đâu đâu cũng thấy rác, bẩn thỉu và hôi thối. Đầu ngõ, ngay cạnh một quán ăn mọc lên một đống rác lớn, người dân tiện tay vứt rác không kể giờ giấc.

“Thấy vậy tôi bàn với mọi người thì họ bảo khó lắm chắc gì đã làm được vì đống rác ấy đã tồn tại rất nhiều năm rồi. Ban đầu tôi bỏ tiền túi ra thuê người về quét dọn rồi gánh đem ra bãi rác.

Sau khi giải phóng được đống rác, tôi phải bắc ghế ra ngồi canh để nhắc nhở mọi người không bỏ rác nữa. Ngày nào cũng thế, từ sáng sớm đến 10, 11 giờ trưa còn chiều sau khi làm xong việc nhà khoảng 5 giờ tôi ngồi đến 9, 10 giờ tối. Dần dần rồi mọi người cũng quen với cái nếp ấy”, bà Quý kể.

Bà Đinh Thị Quý trò chuyện với phóng viên báo An ninh tiền tệ.

80 tuổi và 11 năm bà Quý cần mẫn quét dọn rác. Nắng thì đội nón, mưa thì mặc áo mưa, cứ 5 giờ sáng và 2 giờ chiều là tiếng chổi quét rác trên tay bà Quý lại vang lên khắp hang cùng ngõ hẻm. Đến khoảng 4 giờ kém 10 phút bà lại đi dọc con ngõ gõ kẻng để những hộ dân sống trên tầng 5, tầng 6 mang rác xuống kịp lúc xe rác đi qua.

Nhiều người nói vui, chỉ cần nghe tiếng chổi, tiếng kẻng của bà Quý là biết giờ giấc chẳng cần xem đồng hồ. Lâu dần, bà Quý dường như trở thành chiếc đồng hồ sinh học của tổ dân phố.

Đối với bà Quý, công việc này như trở thành một thói quen, như bữa cơm hơi thở hàng ngày. Người ta tập thể dục thì bà đi quét rác. Mỗi lần đi đâu xa là bà lại canh cánh trong lòng nỗi lo không ai nhắc nhở, rác rưởi lại bừa bãi nên lần nào bà cũng nhanh nhanh chóng chóng thu xếp công việc để được về nhà. “Có người đùa bảo, sao bà về sớm thế, lại nhớ bãi rác của bà à”, bà Quý móm mém cười.

Bác Lê Thị Hoa (52 tuổi), một người hàng xóm của bà Quý xúc động: “Khi thấy bà Quý miệt mài quét dọn, không ai biết bà ốm. Đến khi nắm tay bà mới biết bà đang sốt hầm hập, mặt mày xanh xao. Bà bảo nằm không ở nhà cũng buồn chân buồn tay, nhìn thấy rác ngoài đường ngoài ngõ là không chịu được lại phải mò dậy quét dọn”.

“Ăn cơm nhà, vác tù và hàng tổng”

Bà Quý chia sẻ: “Những ngày đầu, nhiều người bảo tôi “già nên lú lẫn”, “khùng” hay “đẻ vào giờ nhặt rác” nhưng tôi chỉ cười xòa. Họ nói thì cứ nói, việc mình làm thì mình cứ làm thôi. Nhiều người khi tôi nhắc nhở cũng khó chịu, to tiếng với tôi nhưng tôi chỉ nhẹ nhàng giải thích chứ không tự ái hay cự cãi với người ta”.

Ẩn sâu trong thân hình gầy guộc của bà Quý là cả một tấm lòng nhân ái bao la.

“Mưa dầm thấm lâu”, nhìn bà quét dọn nhiều lần mọi người tự giác có ý thức hơn, giữa gìn vệ sinh chung. Giờ đây bà Quý được hết thảy người dân ở đây yêu quý. Bà đi đến đâu, mọi người đều chào hỏi vồn vã bằng nụ cười thân thiện và ánh mắt đầy trân trọng. Chỉ cần đi đến đầu ngõ hỏi cụ Quý quét rác là ai cũng biết và nhiệt tình chỉ đường vào đến tận nhà. Những đứa trẻ ở xóm mỗi khi nhìn thấy bà đi gõ kẻng thường chạy theo “bà ơi để con đi gõ kẻng hộ bà”.

Ông Đoàn Văn Vũ, tổ 24 phường Tương Mai, Hoàng Mai (Hà Nội) hào hứng: “Ngày trước, đống rác án ngữ ngay trước cửa nhà tôi, đánh mùi vào hôi thối không chịu được. Nhưng bây giờ thì hết rồi. Nhờ một tay bà Quý mà đầu ngõ đến cuối ngõ lúc nào cũng sạch bong”.

Trước khi chia tay, bà Quý đọc cho chúng tôi nghe những câu thơ mà người dân nơi đây dành tặng cho bà:

Mạnh Long - Dương Nga