Hải quan Trung Quốc dừng nhập khẩu na từ Đài Loan vì nghi ngờ có sâu bệnh (Ảnh minh họa: CommonWealth Magazine).

Theo Reuters, cơ quan hải quan Trung Quốc cho biết họ đã nhiều lần phát hiện một loại "rệp sáp" có trong na và roi từ Đài Loan. Hải quan Trung Quốc đã yêu cầu chi nhánh ở Quảng Đông và tất cả văn phòng trực thuộc dừng thông quan hai loại trái cây này kể từ ngày 20/9.

Người đứng đầu cơ quan nông nghiệp Đài Loan Chen Chi-chung cho rằng Trung Quốc đã hành động đơn phương, không cung cấp bằng chứng khoa học, đồng thời chỉ trích việc Trung Quốc đưa ra thông báo vào dịp Tết Trung thu truyền thống.

"Chúng tôi không thể chấp nhận điều này", ông Chen nói với các phóng viên ở Đài Bắc về quyết định của Trung Quốc.

Ông Chen cho biết văn phòng của ông mới nhận được thông báo từ Trung Quốc vào lúc 9 giờ sáng 19/9.

Theo ông Chen, Đài Loan đã thông báo với Trung Quốc rằng họ sẽ kiện Trung Quốc ra WTO theo cơ chế giải quyết tranh chấp của cơ quan này, nếu Bắc Kinh không đáp ứng yêu cầu của Đài Bắc về việc giải quyết vấn đề theo khuôn khổ hiện có của hai bên trước ngày 30/9.

Trên mạng xã hội Twitter, lãnh đạo cơ quan đối ngoại Đài Loan Joseph Wu cho biết, sau những lời đe dọa quân sự, Trung Quốc đang "vũ khí hóa thương mại" và động thái này sẽ gây nghi ngờ về việc nước này nộp đơn gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

"Trung Quốc muốn tham gia CPTPP tiêu chuẩn cao? Đây có phải là một trò đùa?", ông Wu nói.

Trung Quốc ngày 16/9 thông báo đã chính thức đệ đơn gia nhập CPTPP - một hiệp định tự do thương mại vốn do Mỹ lập ra trong nỗ lực nhằm kiềm chế ảnh hưởng của Bắc Kinh, song cuối cùng Washington lại rút khỏi thỏa thuận.

Quyết định đệ đơn gia nhập này là kết quả của nhiều tháng thảo luận ở sau hậu trường của giới chức Trung Quốc với một số nước thành viên TPP, sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình năm ngoái tuyên bố Bắc Kinh muốn tham gia vào hiệp định.

Na và roi là hai đặc sản của Đài Loan, ngoài ra hòn đảo này còn nổi tiếng với xoài. Đây là lần thứ hai trong năm nay Trung Quốc ngừng nhập khẩu trái cây từ Đài Loan.

Hồi tháng 2, Trung Quốc đã cấm nhập khẩu dứa từ Đài Loan, với lý do loại quả này có thể chứa "sinh vật có hại". Trong khi đó, Đài Loan tuyên bố trái cây của hòn đảo không có vấn đề gì, đồng thời cáo buộc Bắc Kinh sử dụng chiêu trò chính trị.

Mối quan hệ giữa Đài Loan và Trung Quốc đại lục đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập niên, với việc Trung Quốc liên tục gia tăng sức ép chính trị và quân sự lên hòn đảo. Trung Quốc coi Đài Loan là vùng lãnh thổ phải thống nhất bằng mọi giá, kể cả dùng vũ lực.

Đài Loan ngày 17/9 cho biết Trung Quốc đã triển khai 10 máy bay quân sự, gồm 6 máy bay chiến đấu J-16, 2 máy bay chiến đấu J-11, một máy bay săn ngầm và một máy bay trinh sát tiến vào vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của Đài Loan.

Vụ việc xảy ra một ngày sau khi giới chức Đài Loan đề xuất tăng chi tiêu quân sự thêm 8,69 tỷ USD trong vòng 5 năm tới, bao gồm khoản chi cho tên lửa mới. Giới chức Đài Loan cũng cảnh báo nhu cầu cấp thiết của việc nâng cấp vũ khí khi phải đối mặt với "mối đe dọa nghiêm trọng" từ Trung Quốc.

Tác giả: Thành Đạt