Ảnh minh họa. (Ảnh: Vietnam+)

Ngày 22/9, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tổ chức họp báo công bố Báo cáo cập nhật Triển vọng Phát triển châu Á (ADO) 2021.

Hạ dự báo tăng trưởng GDP

Lãnh đạo ADB cho rằng tăng trưởng GDP Việt Nam đã phục hồi trong nửa đầu năm 2021, được hỗ trợ phần lớn bởi mở rộng thương mại. Tuy nhiên, đợt bùng phát trở lại của đại dịch COVID-19 trong tháng Tư đã thắt chặt nguồn cung lao động, hạ thấp sản lượng công nghiệp và làm gián đoạn chuỗi giá trị nông nghiệp.

Vì vậy, ADB đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng GDP trong năm 2021 từ mức 6,7% hồi đầu năm xuống 3,8%.

Ông Andrew Jeffries, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam nhận định: “Đại dịch COVID-19 và các đợt phong tỏa kéo dài đã làm suy yếu tiêu dùng và đầu tư, hạn chế triển vọng tăng trưởng của Việt Nam.”

Cụ thể, tăng trưởng nông nghiệp dự kiến ở mức 2,7% vào năm 2021, bằng với mức năm 2020. Việc kéo dài giãn cách xã hội ở các thành phố lớn sẽ tiếp tục làm gián đoạn nguồn cung lao động, gây tổn hại đặc biệt đến các ngành sản xuất sử dụng nhiều lao động và làm giảm sản lượng.

Ông Nguyễn Minh Cường, chuyên gia kinh tế trưởng ADB cho biết chỉ số nhà quản trị mua hàng xuống dưới mức 50 từ tháng Sáu đến tháng Tám, báo hiệu sự sụt giảm trong lĩnh vực sản xuất. Do vậy, tăng trưởng công nghiệp dự báo sẽ giảm xuống 5,0% vào năm 2021 so với mức trước đại dịch là 8,9% vào năm 2019.

Theo ADB, nhu cầu ngày càng tăng đối với các giao dịch trực tuyến và chăm sóc sức khỏe sẽ duy trì sự tăng trưởng của các dịch vụ tài chính và y tế. Tuy nhiên, việc đóng cửa các khu du lịch và hạn chế đi lại sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến du lịch, làm giảm tốc độ tăng trưởng trong lĩnh vực dịch vụ từ mức 7,3% của năm 2019 xuống mức dự báo là 3,3% trong năm nay.

Dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 của một số lĩnh vực. (Nguồn: ADB)

Cùng với đó, tỷ lệ lạm phát cũng được điều chỉnh giảm xuống mức 2,8% cho năm 2021, do sức cầu trong nước giảm đã đẩy tỷ lệ này xuống mức thấp nhất kể từ năm 2016. Tỷ lệ lạm phát được dự báo ở mức 3,5% vào năm 2022 khi tăng trưởng tăng tốc.

Cũng theo các chuyên gia ADB, làn sóng đại dịch thứ tư của Việt Nam tấn công mạnh đến các doanh nghiệp và thị trường lao động. Trong 8 tháng qua, gần 85.500 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động, cao hơn 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Việc phong tỏa và hạn chế đi lại nghiêm ngặt đã gián đoạn sự dịch chuyển lao động và cản trở sản xuất. Theo đó, 12,8 triệu người bị mất việc làm hoặc bị giảm thu nhập.

Kinh tế Việt Nam phụ thuộc vào kiểm soát dịch bệnh

Tính đến ngày 15/9, mới có 33% dân số đã được tiêm phòng liều đầu tiên của vaccine COVID-19 và chỉ dưới 6% dân số đã được tiêm đủ 2 liều vaccine. Mặc dù việc triển khai nhanh chóng liều vaccine đầu tiên sẽ giúp giảm lây nhiễm và tử vong, nhưng chuyên gia ADB cho rằng tỷ lệ được tiêm đủ 2 liều còn thấp có thể hạn chế người lao động quay lại sản xuất trong năm 2021, vì chỉ những người được tiêm chủng đầy đủ mới có thể đi làm an toàn.

Mặt khác, ADB cảnh báo các thủ tục hành chính rườm rà, đặc biệt là trong việc cấp giấy đi đường, đã làm gián đoạn sự dịch chuyển của lao động và chuỗi cung ứng thực phẩm, làm trầm trọng thêm tác động của đại dịch đối với nền kinh tế.

“Việt Nam có thể hưởng lợi từ việc loại bỏ các rào cản hành chính đối với doanh nghiệp và người dân đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả của các biện pháp kiểm soát đại dịch và hỗ trợ sự phục hồi bền vững của nền kinh tế trong năm nay và năm tới,” lãnh đạo ADB nhận định.

Dù vậy, ADB vẫn lạc quan về triển vọng tăng trưởng của Việt Nam trong trung và dài hạn. Tăng trưởng có thể được hỗ trợ bởi sự phục hồi của cầu nội địa, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, mở rộng hoạt động sang các thị trường xuất khẩu mới do các hiệp định thương mại mang lại và sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu.

Nguồn: ADB

Cũng theo lãnh đạo ADB, triển vọng tăng trưởng trong năm nay và năm sau cũng sẽ phụ thuộc vào việc cung ứng kịp thời và đầy đủ các mặt hàng thiết yếu, như lương thực thực phẩm và tiền mặt, cho những người bị ảnh hưởng bởi đợt bùng phát đại dịch. Nợ xấu có thể trở thành rủi ro trong năm 2022.

“Với giả định rằng đến cuối năm 2021, đại dịch COVID-19 sẽ được kiểm soát và đến quý 2 năm 2022 tỷ lệ tiêm phòng đủ 2 liều vaccine chiếm 70% dân số, dự báo tăng trưởng cho năm 2022 sẽ phục hồi và đạt mức tăng trưởng khoảng 6,5%,” ông Andrew Jeffries nhấn mạnh.

Cũng theo các chuyên gia ADB, cắt giảm gánh nặng hành chính không cần thiết và thực hiện số hóa các thủ tục của Chính phủ rất quan trọng để nâng cao hiệu quả của các biện pháp ngăn chặn đại dịch và hỗ trợ phục hồi trong năm nay cũng như năm sau.

Liên quan đến đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam cho rằng cần có thời gian để FDI đạt được hiệu quả. Tuy nhiên, ông Andrew Jeffries cũng thừa nhận làn sóng dịch bệnh lần thứ tư là một trong yếu tố ảnh hưởng tới FDI.

“Quan trọng là đã có những động thái thay đổi trong sản xuất như khu công nghiệp ở miền Bắc đã quay lại hoạt động dù ở miền Nam thì chưa. Tôi cũng nhận thấy có sự lo ngại trong cộng đồng của doanh nghiệp nhưng không quá lo ngại nếu chúng ta có những biện pháp kiểm soát đại dịch tốt hơn,” ông Andrew Jeffries nói.

Cùng với đó, ông Andrew Jeffries cho rằng Chính phủ Việt Nam cần phải huy động thêm các nguồn lực khác để đảm bảo vốn cho nền kinh tế. Hiện nay, nợ công/GDP của Việt Nam vẫn đang ở mức thấp - đó sẽ là một vị thế mạnh mẽ giúp Việt Nam huy động thêm nguồn vay.

Tác giả: Thúy Hà