Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà.

37/63 tỉnh, thành phố chưa giải ngân

Báo cáo tại Hội nghị trực tuyến với 63 tỉnh, thành phố trên cả nước về tình hình giải ngân nguồn vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài (ODA) của Chính phủ 5 tháng đầu năm 2021 cho thấy việc giải ngân của các địa phương vẫn rất khó khăn.

Theo đó, 5 tháng đầu năm 2021 tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công bằng vốn nước ngoài thuộc khối địa phương mới bằng 1,73% dự toán, trong đó vốn bổ sung có mục tiêu của ngân sách trung ương (NSTW) giải ngân bằng 1,77% kế hoạch vốn được giao đầu năm và vốn cho các địa phương vay lại giải ngân bằng 1,68% kế hoạch vốn được giao đầu năm.

Đặc biệt, mới có 15 trong tổng số 63 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt trên 3% bao gồm: Cao Bằng, Tuyên Quang, Lào Cai, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bình Định, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An Giang và Bạc Liêu và có tới 37/63 địa phương tỉ lệ giải ngân là 0%.

Ông Trương Hùng Long - Cục trưởng Cục Quản lý nợ và tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, mặc dù phải tập trung thực hiện nhiệm vụ chính trị là bầu cử Quốc hội khóa XIII và là năm đầu tiên của Kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025, nhưng với nhiều nỗ lực của Bộ Tài chính, việc phân bổ chi tiết kế hoạch vốn 2021 của các địa phương đã có tiến bộ đáng kể so với 3 tháng đầu năm. Tổng kế hoạch vốn đầu tư công nguồn ODA, vay ưu đãi nước ngoài được giao đầu năm 2021 của các địa phương là 63.709 tỉ đồng, trong đó vốn bổ sung có mục tiêu của NSTW là 34.913 tỉ đồng và vốn cho các địa phương vay lại là 28.796 tỉ đồng.

Tính đến ngày 31/5/2021, kế hoạch vốn năm 2021 nhập TABMIS là bằng 75,54% kế hoạch vốn được giao đầu năm, trong đó vốn bổ sung có mục tiêu của NSTW nhập TABMIS bằng 86% kế hoạch vốn được giao đầu năm và vốn cho các địa phương vay lại bằng 63% kế hoạch vốn được giao đầu năm.

Theo ông Long, về tỉ lệ giải ngân, nếu tính riêng kế hoạch vốn được giao năm 2021 thì tỉ lệ giải ngân nêu trên là rất thấp, thấp hơn hẳn tỉ lệ giải ngân 5 tháng đầu năm 2020 (vốn NSTW bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương là 7,19%). Nếu tính đến số vốn được giải ngân theo kế hoạch vốn 2020 được kéo dài, chuyển nguồn trong 5 tháng đầu năm 2021 thì tỉ lệ giải ngân này cũng vẫn thấp so với cùng kỳ năm 2020.

Giải ngân nguồn vốn vay nước ngoài còn chậm.

Trình tự thủ tục kéo dài, dự án chậm tiến độ

Tại Hội nghị, đại diện UBND TP Hà Nội, Hà Giang, Thái Nguyên và nhiều tỉnh, thành phố cho biết, tác động của đại dịch Covid-19 đối với các dự án sử dụng vốn nước ngoài đã làm chậm tiến độ giải ngân của các địa phương bởi nhiều hoạt động sử dụng vốn vay ODA và vay ưu đãi đều gắn với yếu tố nước ngoài từ khâu nhập máy móc, thiết bị cho đến huy động chuyên gia, nhân công, nhà thầu, tư vấn giám sát…

Cùng với đó, các địa phương vẫn còn gặp các vướng mắc về công tác giải phóng mặt bằng; chậm phê duyệt chủ tương đầu tư; các khó khăn trong việc xử lý quy định nhà tài trợ do những khác biệt với quy định của Chính phủ; thủ tục điều chỉnh dự án ODA thường kéo dài tới hàng năm nên ảnh hưởng không nhỏ tới tiến độ giải ngân; ban quản lý dự án còn yếu kém, chưa nhiều kinh nghiệm…

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà chia sẻ: "Điều chúng tôi trăn trở nhất là nhiều dự án không có khối lượng thực hiện để thực hiện thanh toán do chưa hoàn thành thủ tục đầu tư, giải phóng mặt bằng di dân tái định cư, tiến trình triển khai chậm; chậm xử lý đơn rút vốn; điều chỉnh dự án... tựu chung lại là trình tự thủ tục kéo dài, làm cho dự án triển khai chậm.

Thứ trưởng đề nghị, các cơ quan chức năng, các tỉnh, thành phố, các sở ngành liên quan cần chỉ đạo quyết liệt để Ban quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ, đồng thời, các ngành liên quan cần tích cực phối hợp để tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn từ nay đến cuối năm.

Trong thời gian tới, cần ưu tiên cho những dự án có khả năng giải ngân và hoàn thành trong năm 2021 để đẩy nhanh tiến độ, có khối lượng hoàn thành. Các địa phương cần chủ động điều chỉnh phẩn bổ cho các dự án, trong phạm vi của địa phương. Nếu có nhu cầu điều chỉnh tăng hoặc giảm vốn ODA trong năm thì các địa phương cần đánh giá kỹ và sớm báo cáo, đề xuất với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp báo cáo Thủ tướng chính phủ để điều chỉnh cho phù hợp trong 6 tháng cuối năm 2021.

Tác giả: An Nhiên